NGÀY ĐÓ CHÚNG M̀NH

Toại Khanh

 

Tôi đi xa mới về. Thùng thư trước nhà đầy ắp, cả cái hộp thư riêng ở bưu điện cũng không c̣n chỗ nhét. Ngoài phần lớn những thứ đáng vất, từ cả hai thùng thư, tôi có trên mười cái thư và vài gói bưu phẩm không thể không mở ra. Thiệp xuân, rồi th́ vài cái hóa đơn, dăm ba món quà Tết của mấy người thân sơ đâu đó, có gói thức ăn đă bắt đầu hư. Nhưng ǵ cũng là ân t́nh, tôi xếp hết lên bàn rồi đi ngủ.

Ba giờ sáng, tôi thức giấc v́ một cơn khát cháy cổ. Đă nói giờ tôi cứ như người già, bất luận mấy giờ đêm, dậy rồi th́ khó mà ngủ lại. Như một thói quen lâu ngày, tôi thả ḿnh xuống chiếc ghế ở bàn viết, ngó quanh và rồi giật ḿnh nghĩ đến một chuyện thiệt lăng mà cũng dễ sợ. Nếu trong chuyến đi vừa rồi tôi có mệnh hệ ǵ th́ ai sẽ là người mở giùm hai thùng thư, rồi họ sẽ làm ǵ với mấy thứ trong đó. Cả mấy cái email trong máy, rồi một trang blog như gian pḥng riêng trên internet, nơi tôi vẫn xem là chốn dung thân sau cùng để gặp gỡ ai đó. Tất cả sẽ măi măi là một bí mật, khi đến chính tôi c̣n lắm khi quên mất password. Mỗi ngày trên hành tinh này đă và đang có bao nhiêu những hộp thư trên internet vĩnh viễn không c̣n người đọc, người duy nhất có thể mở ra cơi riêng ấy đă không c̣n dịp trở về. Ai trong thời buổi này lại không có những chuyện riêng tư trên internet, ai lại chẳng nóng ḷng muốn đọc một vài cái email, hay nôn nao chờ về đến nhà rồi nhảy bổ đến bàn viết để vào thăm trang blog của ḿnh. Nhưng có ai ngờ trước rằng ḿnh sẽ chẳng bao giờ c̣n có cơ hội đó nữa. Từng người luôn có sẵn những hành tŕnh đang đợi chờ phía trước, những cuộc đi có thể là không hẹn được ngày trở lại. Nếu có chuyện tái sinh, trong ṿng quay bất tận của những chu kỳ thành hoại của trời đất, ngày họ quay lại được có thể đang là lúc con người trên mặt đất này đang ở vào một thời điểm văn minh hơn bây giờ gấp triệu lần, hay lại đang trong thời kỳ nhân loại chỉ c̣n biết có lửa rừng và hang đá. Mọi ấn tích hôm nay, khi ấy chỉ c̣n là cát bụi hay những mẩu hóa thạch ngậm ngùi câm lặng. Bao nhiêu những ḥ hẹn, hờn dỗi, yêu đương, thù hận, toan tính thiện ác,…trong cái gọi là internet ǵ đó của ngày nào đều trở về với cơi không. Trong đó có cái đă được biết đến, và cả những thứ chưa một lần được ghé mắt.

Trong một bối cảnh ngược lại, nhân loại ngày sau có thể t́m lại được tất cả những ǵ đă từng được lưu trữ trong nền văn minh điện toán hôm nay, và có thể đọc hiểu trọn vẹn những tâm t́nh của người xưa. Và thử hỏi những người xưa ấy lúc này đă ra sao. Lại vẫn là những huyền thoại như dấu vết của vua Tutankhamon trên Kim Tự Tháp bây giờ. Suy cho cùng, mọi toan tính lo liệu của nhân sinh chỉ là một cuộc chơi phù du của vạn hữu.

Tôi từng đọc thấy ở đâu đó một kiểu phân loại thời gian khá lạ lùng, nhưng xác đáng và cứ bắt tôi phải suy nghĩ. Đó là thứ thời gian sinh học, Biological Time, được tính trên từng diễn biến sinh hóa của mọi loài sinh vật trên trái đất. Từ những khoảnh khắc biến diệt của mỗi tế bào trong từng giây đồng hồ, cho đến cái gọi là kiếp người trăm năm. Loại thời gian thứ hai là Geographical Time, tạm hiểu là thứ thời gian địa quyển, tính trên những biến động lâu dài của lớp vỏ trái đất, gồm những cuộc ch́m nổi của các lục địa, sự h́nh thành của bao thứ trầm tích, hóa thạch,... Và trong loại thời gian này, vài ba thế kỷ chỉ là một nháy mắt. Nói ra có vẻ cải lương, bên cạnh kinh Phật, tôi vẫn nhớ hoài mấy câu thơ muốn quên cũng khó. Ông Trần Tế Xương th́ phải, từng có 4 câu này, ai nghe qua một lần cũng thuộc:

Sông kia rày đă lên đồng

Chỗ làm nhà cửa, chỗ trồng ngô khoai

Đêm nghe tiếng ếch bên tai

Giật ḿnh c̣n tưởng tiếng ai gọi đ̣!”

Rồi th́ ông Vũ Hoàng Chương, nghe thơ mộng hơn một chút nhưng cũng buồn nẫu ruột:

Ta c̣n để lại ǵ không

Ḱa non đá lở, nọ sông cát bồi”.

Và thi sĩ Phạm Thiên Thư nói về chuyện đó theo cách riêng của ḿnh:

Cuộc đời chớp lóe mưa bay

Càng đi, càng thấy dặm dài nỗi không…”

Nhưng rồi, mọi sự không phải chỉ là những ngậm ngùi hiu hắt đó. Ở đây tôi phải nhớ ơn một nhà thơ Cơ-đốc là Nguyên Sa, khi ông nhắc tôi rằng thực ra tôi vẫn c̣n đó một phương trời Nhị Đế. Tôi đọc ông, rồi thở phào. Phải vậy chứ, nếu không ai chịu sao nổi. Ông nói: “Cuộc đời dẫu có phù vân, ở trong mây nổi có phần thiên thu!”. Câu đó hiểu sao cũng xong. Tôi e thuở sinh tiền nhà thơ họ Nguyễn chẳng có nhiều dịp biết đến giáo lư A-tỳ-đàm, từ đó có lẽ cũng không ngờ ḿnh đă gửi tặng Phật giáo một câu thơ hay. Từ chiều sâu hun hút và một độ cao ngút ngàn, trong giáo nghĩa Chân Đế không hề tồn tại một khái niệm thời gian nào hết. Ngày đêm, bốn mùa, trước sau, nhanh chậm,...đều chỉ là những quan niệm giả lập y cứ trên sự tồn tại và biến mất của cái ǵ đó. Lúc này người ta đang quẩn quanh trong cảnh giới của Thi Thiết, Chế Định (paññatti), Biến Kế (parikappa). Rơ ràng trong kinh xưa, đức Phật không nói nhiều về thời gian, chỉ trừ trường hợp chẳng đặng đừng. Điều Ngài đặc biệt nhấn mạnh luôn là những ǵ người ta sống và làm trong cái gọi là thời gian ấy. Khái niệm năm ba ngàn năm ǵ đó thực ra chẳng là ǵ, chỉ có Vạn Lư Trường Thành, Kim Tự Tháp, Kinh Thánh, Kinh Phật mới là đáng nói, vấn đề là từng người trước khi về đất đă để lại ǵ sau lưng ḿnh. Thuở b́nh sinh, ai cũng ăn nhờ ở đậu trên những gia tài di sản của tiền nhân, trước ngày nằm xuống cũng xin làm ơn để lại chút ǵ cho lớp hậu tấn như một kiểu sống ṣng phẳng. Và nếu chuyện tái sinh là có thật, biết đâu trong đám hậu sinh kia lại có cả chính ḿnh. Thế là, nói như ông Nguyên Sa, cuộc đời dẫu có phù vân, ở trong mây nổi có phần thiên thu..!

Một cái email, dăm ba hàng chữ trong một trang blog, một bài thơ ngắn trong website, một công tŕnh lớn ngoài đời,…đều là những ǵ ta để lại cho nhân gian. Không có ǵ là nhỏ hay lớn, chỉ có cái tác dụng của nó là lợi hay hại, ít hay nhiều mà thôi. Một cái email có thể nguy hiểm như một viên đạn pháo, mà cũng có thể là một liều thuốc cứu mạng một người hấp hối. Cái email đó có thể không kịp có người đọc, trang blog đó có thể sẽ vĩnh viễn đóng cửa, nhưng cái tâm t́nh hay cái tấm ḷng của người viết nên chúng không phải là vô nghĩa, bất luận là tốt hay xấu. Cái hạnh phúc lớn nhất của một kiếp người, theo tôi, là giả dụ có một ngày nằm xuống trên đường, chưa kịp về đến nơi chốn đă định, người ta vẫn có thể yên tâm với những ǵ ḿnh đă hoàn tất hay c̣n đang dở dang. Chỉ v́ họ đă làm những việc lớn nhỏ đó bằng tất cả tâm t́nh đẹp nhất. Chẳng hiểu mắc chứng ǵ, hay do mới chia tay một người tín hữu Cơ-đốc trên đường, mấy ngày nay nói ǵ th́ tôi cũng cứ nhớ Chúa. Bà sơ Theresa, một người từng lănh giải Nobel ḥa b́nh, có một câu nói hay không tả được: “Chúng ta có thể không làm được chuyện ǵ lớn lao, nhưng hoàn toàn có thể làm việc ǵ đó với một trái tim vĩ đại. Đó chính là cái ch́a khóa, là lời giải thích v́ sao có người vẫn bất tử giữa ḍng đời sinh hóa phù du”.

Ta rồi sẽ gặp lại ta, gặp lại chính ḿnh trong một hậu thân khác. Ta rồi cũng gặp lại em, người mà ta đă một lần buồn vui với những ân oán t́nh thù. Tử sinh không nên có những ḥ hẹn, ai thoát ra được th́ nên mừng giùm cho nhau. Có điều là, nếu một ngày em ghé lại lều cỏ của tôi, khi tôi đă là viễn khách ở một phương trời khác, một bầu nước sạch với mấy vốc gạo trắng cùng một góc nến đủ đốt qua đêm, có phải là một món quà lớn ra để lại cho nhau không hả? Ừ th́, cuộc đời dẫu có phù vân…

 

 

BACK

 

Home