|
|
|
|
|
Bàn phiếm trên bàn phím
Toại Khanh Chỉ trong mấy tháng ngắn ngủi, tôi đă nghe tin tức về cái chết của cả trăm ngàn người. Trận băo Nargis ở Miến Điện, bạo loạn ở Tây Tạng, động đất ở Tứ Xuyên, rồi th́ sự ra đi của bao nhiêu là những nhân vật tiếng tăm trong đạo ngoài đời, đă vậy lại c̣n là những gương mặt được xem là đ́nh đám và nhạy cảm hàng đầu trong thời điểm hiện tại. Ở khía cạnh cá nhân, cái chết nào cũng như cái chết nào, nhưng trên một giao diện rộng hơn, với cộng đồng thiên hạ, có những cái chết là cả một cái tang lớn. V́ nó cuốn theo đó một tỉ vấn đề, bao gồm bao thứ dở dang vẫn c̣n lại đó. Tôi đă thừ người khi nghe được hung tin về hai nhân vật đều trên hàng thượng thọ, dù đó không hề là chuyện bất ngờ. Ai sống hơn 80 cứ xem là đă đứng trên hai chữ bất trắc rồi. Nhưng rồi đă sao chứ? Một cái tang có cáo phó, phân ưu, văn tế rồi kèn trống nghi trượng hay một cái chết không có nổi manh chiếu đậy xác đều có một chỗ giống nhau đến nao ḷng: Kẻ ra đi không hề biết ǵ về chuyện hậu sự của ḿnh. Người ở lại muốn sao th́ vậy. Thế rồi trong cơi kư ức chớm già của ḿnh, tôi bâng khuâng nhớ lại một lần nào đó Online đă từng đọc thấy lời ghi kỳ lạ trên hai bia mộ, thiệt t́nh chẳng biết nên cười hay khóc nữa. Kiếp người, rồi th́ cơi nhân gian này sao mà đơn giản quá vậy chứ. Trên bia mộ một tay kỹ sư điện toán kia, bên dưới tên họ và năm sinh, chỉ vỏn vẹn một ḍng: Run-time error at 17:05:07. Và trên bia mộ một tay nghiện Computer, có lẽ là Phật tử: System halted at 03:05:08. Please press Ctrl+Alt+Del to re... born! Đáng ra đó là chuyện để cười, để giải trí, nhưng nói thiệt, tôi cười hổng nổi. Ai biết được bao giờ lúc nào đến lượt ḿnh được thiên hạ đưa đi hỏa táng và bấm giùm cái nút... Reborn. Ngẫm sơ qua cũng thấy ngán thiệt. Bởi ngày buồn đó rất có thể chỉ là tuần sau! Nhưng chẳng lẽ chuyện chỉ có vậy hay sao? Dám đem cái computer ví von với cả một kiếp người thử hỏi có quá đáng chăng; nhưng trong suy tưởng mơ hồ, tôi thấy h́nh như cũng đâu có chi là sai chứ. Người tin Phật một tí xíu cũng hiểu rằng chết rồi đâu phải là hết, và cái gọi là kiếp người đâu phải chỉ là con số năm tháng hưởng dương hay hưởng thọ ǵ ấy. Cho dù anh có xem cái chết chỉ là giây phút kết thúc một cuộc chơi, hay một lần tắt máy của computer, th́ cũng đừng quên trước đó anh đă chơi tṛ ǵ, hay cái computer của anh đă được sử dụng cho chuyện chi mới được chứ. Người bây giờ thiếu ǵ kẻ vào tù hay trở thành triệu phú bằng vài phút sử dụng computer. Tôi mù tịt điện toán, chỉ ngẫu nhiên để ư vài nét tương đồng giữa con người với chiếc máy rồi tâm đắc với riêng ḿnh như những công án có thể tham chiếu suốt đời. Giữa hai thứ cứ có những cái giống nhau thiệt ngộ, một sự giống nhau đến kỳ lạ nhưng độc đáo và thú vị quá chừng: Ai thường làm sạch computer bằng disk-cleanup chắc c̣n nhớ câu này: Disk cleanup is calculating how much space you will be able to free on [C:]. Tôi chịu cái câu đó quá. Thỉnh thoảng hăy tự ngó lại ḿnh để xem thời gian, sức khỏe, tiền bạc và đầu óc của anh c̣n lại được bao nhiêu chỗ trống cho những thứ đàng hoàng hữu ích. Rác rưởi nhiều quá th́ mấy thứ hữu dụng làm ǵ có chỗ. Đó là chưa kể đến khoản máy anh hay óc anh khi chứa quá nhiều thứ, sẽ tự làm chậm chính ḿnh v́ phải luôn vác theo ḿnh biết bao là gánh nặng. Cứ nh́n những ǵ một người sở hữu th́ có thể biết anh ta c̣n dư lại bao nhiêu khả năng cho những thứ khác ngay. Không những một cá nhân, mà đến cả một tổ chức, thậm chí một đất nước cũng đều như vậy cả. So kè mấy chi tiết cỏn con đó, ai dám bảo không thể đem computer so với con người chứ! Lăng xăng một đời hay rong ruổi mươi phút trên máy computer rồi th́ cũng phải đến lúc bỏ hết mà đi hay tắt máy. Máy tính ở mấy xứ nghèo c̣n có thêm một cách tắt máy đặc thù là ḿnh chưa kịp tắt th́ người ta đă cúp điện ngang xương. Đời người cũng vậy thôi, người ta có nhiều cách để bị xóa dấu, hoặc ḿnh hoặc người, sự ra đi lúc chết hay tàn lụi thuở sinh tiền. Phù du lắm, nhưng không thể xem là vô nghiệm. There is nothing is nothing! Những nơi chốn, hoàn cảnh ta sống qua trong đời ngẫm kỹ cũng giống hệt những website trên internet mà ta t́nh cờ bắt gặp một đêm khuya nào đó. Vui buồn, tốt xấu đủ cả. Và sau một thoáng phù du, ǵ cũng qua đi. Cái đáng nói chính là người ta đă ứng phó ra sao với từng phút giây đối diện vấn đề và những ǵ c̣n đọng lại sau đó trong óc, trong tim. Máy của anh tốt hay xoàng, kiến thức điện toán của anh ra sao, nơi chốn anh sử dụng computer là ở đâu,... mấy thứ đó là những điều kiện cốt tử cho việc vận hành của một chiếc máy tính. Đời người cũng vậy thôi, hành trang của anh là ǵ, bối cảnh tồn tại của anh ra sao, những thứ đó sẽ góp phần quyết định điều anh sẽ làm được cho ḿnh và cho đời, để chung cuộc của anh sẽ theo đó mà như thế nào. Thế đă hết đâu, con người và máy tính c̣n bao nhiêu là những tương đồng khác nữa. Ai xài computer lại không biết đến password, người ḿnh trong nước vẫn gọi là mật mă hay mă khóa ǵ đó th́ phải. Anh quên hay không biết password th́ coi như chẳng làm ăn ǵ được. Gẫm kỹ, ai dám bảo con người với nhau lại không có password chứ. Tại sao trong muôn người thiên hạ chỉ có hai người đó với nhau mà không là ai khác? Họ biết được password của đối phương nên chỉ một cái click là có thể đường hoàng bước vào mê cung tâm tưởng của người đối diện. Kẻ học đạo không biết được password của thánh hiền th́ có mày ṃ cả đời cũng chỉ là con mọt sách trên cuốn cổ thư mà thôi. Có rất nhiều lư do để ta không có được password của nhau: Nếu không nói ngắn gọn là bởi tập khí phiền năo th́ là những ngăn ngại của ư thức chính trị, văn hóa hay quan điểm tôn giáo. Người ta có thể do hoàn cảnh sống, do sự cố chấp hoặc dốt nát mà không nh́n thấy con đường tương thông với thiên hạ. Hàng tỉ người trên hành tinh này đang xung đột nhau chỉ v́ không biết được password của đối phương. Ta thấy nhau mà không gặp nhau, hay gặp nhau mà không thấy nhau... đều là những bi kịch đi ra từ chỗ thiếu password. Ch́m sâu trong biển khổ mà vẫn bế tắc không t́m ra lối thoát cũng chỉ v́ thiếu password. Chỉ nói riêng về đạo giải thoát, theo tôi, tu học là t́m hiểu password của chính ḿnh và hiền thánh. Đạo lực càng thâm hậu th́ người ta càng biết nhiều về những password cần thiết để hiểu ḿnh, hiểu đời. Đến được thánh nhân th́ cái ǵ cũng là unlock hết! Tôi dốt điện toán, chỉ biết thêm một chuyện nữa trên computer đó là vào Internet để t́m (search) thông tin. Không phải cứ giỏi computer hay sở hữu được chiếc máy xịn là muốn t́m ǵ cũng được. Trước hết anh phải có khái niệm về điều anh cần t́m để từ đó biết tạo ra những từ khóa (keyword). Kiến thức bách khoa càng rộng, thế giới internet của anh cũng theo đó mà bao la hơn. Nếu không, anh chỉ loay hoay với dăm chuyện vặt như download phim nhạc hay chơi game là cùng. Phật pháp hay chuyện đời h́nh như cũng thế. Anh chỉ có thể tiếp nhận những bài học giá trị khi ḷng anh đă được trang bị những thứ cần thiết. Vốn liếng nghèo nàn quá, eo hẹp quá, có nghe thấy hay đọc qua bao nhiêu thứ hay ho trên đời th́ chúng với anh vẫn chỉ là những kẻ lạ trên đường. Tôi đi xa mới về, nghe trong người có chút bất thường, đau ngực và lạt miệng kinh khủng. Giấc ngủ sái giờ, lại biếng ăn. Cả tuần cứ choàng dậy giữa đêm với mồ hôi ướt cả ḿnh. Trời ạ, chẳng lẽ... Tôi rùng ḿnh nhớ lại lời ghi trên hai tấm bia mộ kỳ cục kia. Không, máy tôi vẫn c̣n tốt, chịu khó bảo tŕ một chút thôi. Chỉ ngại một điều rằng một nửa nguồn điện cho chiếc máy của tôi là trong tay một người thiên hạ... Lỡ như có một ngày em muốn tắt máy từ xa bằng một chút bạc ḷng rồi cúp điện th́ tôi chỉ c̣n nước Press Delete để Re... born!
Toại Khanh
|
