KINH KỲ-LỢI-MA-NAN (Girimànandasutta)
Toại Khanh
Thuộc Tăng Chi Bộ (Anguttaranikàya) của Kinh tạng Pàli, đây
là một bài kinh được tụng đọc thường nhật ở các xứ Phật giáo Nam Truyền, vừa
như một thoại đầu cho hành giả mà cũng vừa là bài kinh hộ niệm cho người
bệnh. Duyên khởi của kinh này là một ngày kia tôn giả Girimànanda lâm trọng
bệnh, chính đức Phật đă gọi ngài Ànanda thọ tŕ nguyên văn bài kinh này rồi
đến đọc lại cho tôn giả Girimànanda nghe. Kinh ghi rằng tôn giả Girimànanda
sau khi lắng nghe kinh này đă được b́nh phục sức khỏe. Dĩ nhiên điều đó
không phải là sự linh nghiệm huyền hoặc của bài kinh, mà là cách thức lắng
nghe của ngài Girimànanda. Người thời sau không ít kẻ hiểu lầm tác dụng của
kinh văn, không chú ư đến nghĩa lư để hành tŕ mà chỉ dốc sức khẩu tụng như
thần chú để cầu mong hiệu quả. Chuyện đó chẳng khác ǵ nh́n ảnh chụp viên
thuốc rồi mong hết bệnh.
Nhắc đến ngài Girimànanda th́ ai người học Phật cũng phải nhớ
đến một giai thoại thú vị. Câu chuyện về ngài cũng giống như của ngài
Subhùti (cháu trai ông Cấp Cô Độc). Chuyện xảy ra ở hai thời điểm khác nhau
nhưng t́nh tiết giống hệt như một. Hai vị được vua thỉnh vào ngự uyển an cư
mùa mưa nhưng vua lại quên chuẩn bị am thất. Suốt mấy tháng trời hai vị im
lặng sống dưới gốc cây và đức độ của hai tôn giả đă khiến chư thiên trong
khu vực đó phải chú ư. Họ dùng thần lực ngăn mưa không rơi xuống ngự uyển
trong suốt mùa mưa ấy như có một chiếc lộng che bên trên vậy. Chuyện lạ đến
tai vua, vua nhớ ra mọi sự và khẩn cấp cho thợ làm ngay trong ngày một am
thất dâng cho 2 tôn giả. Hai vị vừa ngồi vào mái che của am thất th́ trời
lập tức đổ mưa. Hai vị tôn giả đă có những lời thơ rất thú vị để ghi nhận
lại sự kiện đặc biệt này. Độc giả muốn đọc xin vào Trưởng Lăo Tăng Kệ có sẵn
trên Internet.
Xưa nay Phật tử Nam Tông Việt Nam đă xem qua nhiều bản dịch
khác nhau của bài kinh này, và những điểm bất nhất trong các bản dịch đă
khiến nhiều người nghi hoặc. Theo lời dạy của hoà thượng bổn sư, chúng tôi
đă y cứ bản Pàli của Tipitaka.org (cả chánh tạng và sớ giải) cùng bản Hán
văn của bộ Nam Truyền Đại Tạng (cuốn 24) để giới thiệu một bản dịch mới có
đính kèm phần phiên âm Hán Việt cho người có nhu cầu tham chiếu. Chỉ mong
Phật pháp măi hoài xương thịnh ở đời. Mong thay.
TOẠI
KHANH kính đề
KINH
GIRIMÀNANDA
(Lời Việt)
Như
vầy tôi nghe: Một thời Thế Tôn ngự tại Kỳ Viên, khu vườn của ông Cấp
Cô Độc. Lúc bấy giờ, tôn giả Girimananda bị lâm trọng bệnh, đau đớn trầm kha.
Rồi tôn giả Ànanda đă đi đến Thế Tôn, đảnh lễ Ngài và ngồi xuông một bên.
Sau khi yên vị, tôn giả Ànanda đă thưa chuyện với Thế Tôn: Bạch Thế Tôn, tôn
giả Girimànada đang bị lâm trọng bệnh, đau đớn trầm kha. Lành thay, bạch Thế
Tôn, xin Thế Tôn v́ ḷng bi mẫn quang lâm đến chổ tôn giả Girimànanda để
thăm bệnh.
Này Ànanda, nếu ngươi đến chổ của tỷ kheo Girimànanda và nói lại 10
pháp niệm tưởng sau đây, th́ sự kiện này có thể xảy ra là sau khi nghe xong,
bệnh t́nh của tỷ kheo Girimànanda có thể lập tức thuyên giảm. Thế nào là 10
pháp niệm tưởng đó? Đó là Vô thường tưởng, Vô ngă tưởng, Bất tịnh tưởng,
Nguy hại tưởng, Đoạn trừ tưởng, Ly tham tưởng, Tịch diệt tưởng, Yếm thế
tưởng, Hữu vi hoại tưởng và Nhập xuất tức niệm.
Này Ànanda, thế nào là Vô thường tưởng? Ở đây này Ànanda, vị tỷ kheo vào
rừng sâu, hay t́m đến gốc cây hoặc nhà vắng sống tùy quán vô thường trong 5
thủ uẩn này bằng cách quán xét rằng sắc là vô thường, thọ là vô thường,
tưởng là vô thường, hành là vô thường, thức là vô thường. Này Ànanda, đây
được gọi là Vô thường tưởng.
Này Ànanda, thế nào là Vô Ngă tưởng? Ở đây này Ànanda, vị tỷ kheo vào
rừng sâu, hay t́m đến gốc cây hoặc nhà vắng sống tùy quán vô ngă trong 6 nội
ngoại xứ này bằng cách quán xét rằng mắt là vô ngă, cảnh sắc là vô ngă,
tai là vô ngă, cảnh thinh là vô ngă, mũi là vô ngă, các mùi là vô ngă, lưỡi
là vô ngă, các vị là vô ngă, thân là vô ngă, cảnh xúc là vô ngă, ư là vô ngă,
cảnh pháp là vô ngă. Này Ànanda, đây được gọi là Vô ngă tưởng.
Này Ànanda, thế nào là Bất Tịnh Tưởng? Ở đây này Ànanda, vị tỷ kheo
sống tùy quán bất tịnh đối với tấm thân này bằng cách quán xét rằng thân này
từ chân trở lên và từ tóc trở xuống có da bao bọc bên ngoài và đầy ắp các
vật bất tịnh sai biệt, gồm tóc, lông, móng, răng, da, thịt, gân, xương, tủy,
thận, tim, gan, màng phổi, lá lách, phổi, ruột non, ruột già, dạ dày, phẩn,
mật, đờm, mủ, máu, mồ hôi, mỡ đặc, nước mắt, mỡ lơng, nước miếng, nước mũi,
nước khớp xương, nước tiểu. Này Ànanda, đây được gọi là Bất tịnh tưởng.
Này Ànanda, thế nào là Nguy Hại Tưởng? Ở đây này Ànanda, vị tỷ kheo
vào rừng sâu, hay t́m đến gốc cây hoặc nhà vắng sống tùy quán các Nguy hại
trong thân bằng cách quán xét rằng tấm thân này là đầy khổ nạn, nhiều nguy
khốn. Trong thân này có nhiều thứ tật bệnh sai khác như là các bệnh về mắt,
các bệnh về tai, các bệnh về mũi, các bệnh về lưỡi, các bệnh về thân, các
bệnh đau đầu, bệnh quai bị, các bệnh về miệng, các bệnh về răng, các bệnh
ho, bệnh xuyễn, bệnh sổ mũi, chứng ợ nóng, bệnh sốt, các bệnh dạ dày, bệnh
thất phách, bệnh lỵ, bệnh phù, bệnh cảm cúm, bệnh phong cùi, bệnh ung nhọt,
bệnh lao hạch, bệnh động kinh, bệnh nấm da, bệnh ngứa, các bệnh phát ban,
bệnh viêm da, các bệnh huyết vận, bệnh tiểu đường, bệnh trỉ, ung thư, bệnh
ṛ, các bệnh do mật gây ra, do đờm dăi, do gió, do rối loạn tâm thần, do
thời tiết, do oai nghi thất điều, do bị thương tổn, do ác quả, và lạnh,
nóng, đói, khát, đại tiện, tiểu tiện. Này Ànanda, đây được gọi là Nguy
hại tưởng.
Này Ànanda, thế nào là Đoạn Trừ Tưởng? Ở đây này Ànanda, vị tỷ kheo
bất nhẫn, ĺa bỏ, chấm dứt đoạn trừ tẩy xóa dục tầm, sân tầm, hại tầm và các
ác bất thiện pháp nói chung đă khởi lên nơi tâm ḿnh. Này Ànanda, đây được
gọi là Đoạn trừ tưởng.
Này Ànanda, thế nào là Ly Tham Tưởng? Ở đây này Ànanda, vị tỷ kheo
vào rừng sâu hay t́m đến gốc cây hoặc nhà vắng, quán xét rằng chỉ có sự vắng
mặt toàn triệt các pháp hữu vi, sự ĺa bỏ hoàn toàn các sanh y, sự chấm dứt
khát ái, ly ái nhiễm và niết-bàn mới thật sự là thanh tịnh, thù diệu nhất
trong các pháp. Này Ànanda, đây được gọi là Ly tham tưởng.
Này Ànanda, thế nào là Tịch Diệt Tưởng? Ở đây này Ànanda, vị tỷ kheo
vào rừng sâu hay t́m đến gốc cây hoặc nhà vắng, quán xét rằng chỉ có sự vắng
mặt toàn triệt các pháp hữu vi, sự ĺa bỏ hoàn toàn các sanh y, sự chấm dứt
khát ái, ly ái nhiễm và niết-bàn mới thật sự là thanh tịnh, thù diệu nhất
trong các pháp. Này Ànanda, đây được gọi là Tịch diệt tưởng.
Này Ànanda, thế nào là Yếm thế tưởng? Ở đây này Ànanda, vị tỷ kheo
loại trừ, ĺa bỏ không chấp trước các ư niệm nắm níu, hy cầu đối với thế
gian. Này Ànanda, đây được gọi là Yếm Thế Tưởng.
Này Ànanda, thế nào là Hữu vi hoại tưởng? Ở đây này Ànanda, vị tỷ
kheo cảm thấy xấu hổ, chán ghét, nhờm tởm, đối với tất cả hữu vi. Này
Ànanda, đây được gọi là Hữu ViHoại Tưởng.
Này Ànanda, thế nào là Nhập Xuất Tức Niệm? Ở đây này Ànanda, vị tỷ
kheo vào rừng sâu hay t́m đến gốc cây hoặc nhà vắng, rồi ngồi kiết già thẳng
lưng, chánh niệm hướng ra phía trước, thở vào trong tỉnh thức và thở ra
trong tỉnh thức. Khi thở vô dài, vị ấy biết rơ: Ta đang thở vô dài. Khi thở
ra dài, vị ấy biết rơ: Ta đang thở ra dài. Khi thở vô ngắn, vị ấy biết rơ:
Ta đang thở vô ngắn. Khi thở ra ngắn, vị ấy biết rơ: Ta đang thở ra ngắn.
Vị
ấy tâm niệm: Ư thức toàn thân ta sẽ thở vô.
Vị
ấy tâm niệm: Ư thức toàn thân ta sẽ thở ra.
Vị
ấy tâm niệm: Với thân hành lắng đọng, ta sẽ thở vô.
Vị
ấy tâm niệm: Với thân hành lắng đọng, ta sẽ thở ra.
Vị
ấy tâm niệm: Trong niềm hỷ duyệt, ta sẽ thở vô.
Vị
ấy tâm niệm: Trong niềm hỷ duyệt ta sẽ thở ra.
Vị
ấy tâm niệm: Trong niềm an lạc, ta sẽ thở vô.
Vị
ấy tâm niệm: Trong niềm an lạc, ta sẽ thở ra.
Vị
ấy tâm niệm: Cảm nhận toàn bộ tâm hành, ta sẽ thở vô
Vị
ấy tâm niệm: Cảm nhận toàn bộ tâm hành, ta sẽ thở ra
Vị
ấy tâm niệm: Với tâm hành lắng đọng, ta sẽ thở vô
Vị
ấy tâm niệm: Với tâm hành lắng đọng, ta sẽ thở ra
Vị
ấy tâm niệm: Cảm nhận toàn bộ tâm thức, ta sẽ thở vô
Vị
ấy tâm niệm: Cảm nhận toàn bộ tâm thức, ta sẽ thở ra
Vị
ấy tâm niệm: Với nội tâm thắng duyệt, ta sẽ thở vô
Vị
ấy tâm niệm: Với nội tâm thắng duyệt, ta sẽ thở ra
Vị
ấy tâm niệm: Với nội tâm định tĩnh, ta sẽ thở vô
Vị
ấy tâm niệm: Với nội tâm định tĩnh, ta sẽ thở ra
Vị
ấy tâm niệm: Với nội tâm giải thoát, ta sẽ thở vô
Vị
ấy tâm niệm: Với nội tâm giải thoát, ta sẽ thở ra
Vị
ấy tâm niệm: Sống tùy quán vô thường, ta sẽ thở vô
Vị
ấy tâm niệm: Sống tùy quán vô thường, ta sẽ thở ra
Vị
ấy tâm niệm: Sống tùy quán ly tham, ta sẽ thở vô
Vị
ấy tâm niệm: Sống tùy quán ly tham, ta sẽ thở ra
Vị
ấy tâm niệm: Sống tùy quán tịch diệt, ta sẽ thở vô
Vị
ấy tâm niệm: Sống tùy quán tịch diệt, ta sẽ thở ra
Vị
ấy tâm niệm: Sống tùy quán xả ly, ta sẽ thở vô
Vị
ấy tâm niệm: Sống tùy quán xả ly, ta sẽ thở ra
Này Ànanda, đây được gọi là Nhập xuất tức niệm.
Này Ànanda, nếu ngươi đến chỗ tỷ kheo Girimànanda và nói lại 10 phép
niệm tưởng này, sự kiện này có thể xảy ra là sau khi nghe xong,
bệnh t́nh
của tỷ kheo Girimànanda có thể lập tức thuyên giảm.
Rồi tôn giả Ànanda, sau khi học xong 10 pháp niệm tưởng này từ nơi Thế
Tôn, đă đi đến chỗ tôn giả Girimànanda và nói lại 10 pháp niệm tưởng này.
Lúc bấy giờ, sau khi nghe xong, cơn trọng bệnh của tôn giả Girimànanda đă
lập tức thuyên giảm. Bệnh t́nh của tôn giả Girimànanda đă chấm dứt với sự
kiện như vậy.
KINH
GIRIMÀNANDA Hán Việt
Bản
chữ Hán: Kỳ Lợi Ma Nan Kinh
(Nam
Truyền Đại Tạng Cuốn 24)
Nhĩ thời, Thế Tôn trú xá vệ thành kỳ thọ Cấp Cô Độc viên. Kỳ thời, cụ
thọ (àyasmà) Kỳ Lợi Ma Nan nhân tật bệnh nhi trọng hoạn khốn khổ. Thời, cụ
thọ A Nan tức văng nghệ Thế Tônsở tại chi xứ.Chí dĩ, lễ kính Thế Tôn cận toạ
nhất diện. Toạư nhất diện chi cụ thọ A Nan bạch Thế Tôn ngôn:
Đại đức! Cụ thọ Kỳ Lợi Ma Nan nhân tật bệnh nhi trọng hoạn khốn khổ.
Đại đức Thế Tôn duy nguyện ai mẫn nhi đáo cụ thọ Kỳ Lợi Ma Nan chi xứ.
A Nan! Nhược nhữ văng Kỳ Lợi Ma Nan tỳ kheo xứ thuyết thập tưởng, tắc
Kỳ Lợi Ma Nan tỳ kheo văn thập tưởng nhi chỉ kỳ bệnh, thị hữu thị xứ hà đẳng
vi thập tưởng da? Tức vô thường tưởng, vô ngă tưởng, bất tịnh tưởng, quá
hoạn tưởng, đoạn tưởng, ly tham tưởng, diệt tận tưởng, nhất thiết thế gian
bất hỷ tưởng, nhất thiết hành vô thường tưởng, nhập xuất tức niệm.
A Nan! Hà đẳng vi vô thường tưởng da? A Nan, thử xứ hữu tỳ kheo văng
a-lan-nhă, văng thọ hạ, văng không ốc nhi tư trạch: Sắc thị vô thường, thọ
thị vô thường, tưởng thị vô thường, hành thị vô thường, thức thị vô thường.
Như thị ư thửngũ thủ uẩn quán vô thường nhi trú.
A Nan, thử danh vi vô ngă tưởng. A Nan, hà đẳng vi vô ngă tưởng da??
A Nan, thử xứ hữu tỳ kheo văng a-lan-nhă, văng thọ hạ, văng không ốc nhi tư
trạch: Sắc thị vô ngă, thọ thị vô ngă, tưởng thị vô ngă, hành thị vô ngă,
thức thị vô ngă. Như thị ư thử ngũ thủ uẩn quán vô ngă nhi trú. A Nan, thử
danh vi vô ngă tưởng.
A Nan, hà đẳng vi bất tịnh tưởng da? A Nan, thử xứ hữu tỳ kheo tự túc
hạ nhi thượng, tự phát đảnh nhi hạ dĩ b́ vi biên tế quán sát sung măn chủng
chủng chi bất tịnh chi thử thân vị : Thử thân hữu phát, mao, trảo, xỉ, b́,
nhục, cân, cốt, cốt tủy, thận, tâm, can, lặc mô (mạc), t́, phế, trường,
trường gian mạc, vị, bài tiết vật, đảm trấp, đàm, nùng, huyết, hăn, chi, lệ,
tương, thoá, tị dịch, tủy, tuy. Như thị, ư thử thân quán bất tịnh nhi trú. A
Nan, thử danh vi bất tịnh tưởng.
A Nan, hà đẳng vi quá hoạn tưởng da? A Nan, thử xứ hữu tỳ kheo trú a-lan-nhă,
trú thọ hạ, trú không ốc nhi tư trạch: Thử thân giả quá hoạn đa khổ. Vị: Thử
thân sinh chủng chủng chi tật bệnh, vị nhăn bệnh, nhĩ bệnh, tị bệnh, thiệt
bệnh, thân bệnh, đầu bệnh, nhĩđoá bệnh, khẩu bệnh, xỉ bệnh, khái thấu, suyễn
khí, cảm mạo, phiền nhiệt, ngược, phúc bệnh, hôn tuyệt, hạ lỵ, đông thống,
hoắc loạn, lại bệnh, ung bệnh, bạch lại, can tiếu, điên cuồng, tiết, dưỡng,
giới, bà thương, liên sang, huyết đảm bệnh, đường tuy bệnh, ma bí (tí),
sang, trĩ, lũ, đảm đẳng khởi chi chư bệnh, đàm đẳng khởi chi chư bệnh, phong
đẳng khởi chi chư bệnh, hoà hợp sinh chi chư bệnh, quư tiết biến dịch sở
sanh chi chư bệnh, bất b́nh đẳng tư thế sở sinh chi chư bệnh, xâm hại sở
sanh chi chư bệnh, nghiệp dị thục sở sanh chi chư bệnh, hàn, nhiệt, cơ, khát,
đại tiện, tiểu tiện. Như thị ư thử thân quán quá hoạn nhi trú. A Nan, thử
danh vi quá hoạn tưởng.
A Nan, hà đẳng vi đoạn tưởng da? A Nan, thử xứ hữu tỷ kheo bất nhẫn
hứa dĩ sinh chi dục tầm, lệnh quy ư đoạn, trừ, ly, vô.Bất nhẫn hứa dĩ sinh
chi sân tầm, lệnh quy ư đoạn, trừ, ly, vô.Bất nhẫn hứa dĩ sinh chi hại tầm,
lệnh quy ư đoạn, trừ, ly, vô.Bất nhẫn hứa dĩ sinh chi ác bất thiện pháp,
lệnh quy ư đoạn, trừ, ly, vô. A Nan, thử danh vi đoạn tưởng.
A Nan, hà đẳng vi ly tham tưởng da? A Nan, thử xứ hữu tỳ kheo văng A-lan-nhă,
văng thọ hạ, văng không ốc nhi tư trạch: Thử năi tịch tịnh, thử năi thù diệu
tức nhất thiết hành chi tịch chỉ, nhất thiết dư y chi định khí, ái tận, ly
tham, niết bàn. A Nan, thử danh vi ly tham tưởng.
A Nan, hà đẳng vi diệt tận tưởng da? A Nan, thử xứ hữu tỳ kheo văng
A-lan-nhă, văng thọ hạ, văng không ốc nhi tư trạch: Thử năi tịch tịnh, thử
năi thù diệu tức nhất thiết hành chi tịch chỉ, nhất thiết dư y chi định khí,
ái tận, ly tham, niết bàn. A Nan, thử danh vi diệt tận tưởng.
A Nan, hà đẳng vi nhất thiết thế gian bất hỷ tưởng da? A Nan, thử xứ
hữu tỷ kheo ư thế gian đoạn ly cận ỷ, chấp trước, tâm chi nhiếp thọ, hiện
tham, tùy miên nhi bất thủ. A Nan, thử danh vi nhất thiết thế gian bất hỷ
tưởng.
A Nan, hà đẳng vi nhất thiết hành vô thưởng tưởng da? A Nan, thử xứ
hữu tỷ kheo tu, tàm, quư, sỉ ư nhất thiết hành. A Nan, thử danh vi nhất
thiết hành vô thường tưởng.
A Nan, hà đẳng vi nhập xuất tức niệm da? A Nan, thử xứ hữu tỷ kheo
văng a-lan-nhă, văng thọ hạ, văng không ốc nhi kiết già phu toạ, chánh thân
nhi tŕ, tu niệm ư phổ tiền, như tư : Chánh niệm nhi nhập tức, chánh niệm
nhi xuất tức. Trường nhập tức giả, tức liễu tri : Ngă trường nhập tức.
Trường xuất tức giả, tức liễu tri: Ngă trường xuất tức. Đoản nhập tức giả,
tức liễu tri: Ngă đoản nhập tức. Đoản xuất tức giả, tức liễu tri: Ngă đoản
xuất tức. Học : Ngă giác biến thân nhi nhập tức, học: Ngă giác biến than nhi
xuất tức, học: Ngă chỉ than hành nhi lập tức, học: ngă chỉ than hành nhi
xuất tức, học: Ngă giác hỹ nhi nhập tức, học: Ngă giác hỹ nhi xuất tức, học:
Ngă giác lạc nhi nhập tức, học: Ngă giác lạc nhi xuất tức, học: Ngă giác tâm
hành nhi nhập tức, học: Ngă giác tâm hành nhi xuất tức, học: Ngă chỉ tâm
hành nhi nhập tức, học: Ngă chỉ tâm hành nhi xuất tức, học: Ngă giác tâm nhi
nhập tức, học: Ngă giác tâm nhi xuất tức, học: Ngă lệnh tâm hoan hỷ nhi nhập
tức, học: Ngă lệnh tâm hoan hỷ nhi xuất tức, học: Ngă lệnh tâm đắc định nhi
nhập tức, học: Ngă lệnh tâm đắc định nhi xuất tức, học: Ngă lệnh tâm giải
thoát nhi nhập tức, học: Ngă lệnh tâm giải thoát nhi xuất tức, học: Ngă quán
vô thường nhi nhập tức, học: Ngă quán vô thường nhi xuất tức, học: Ngă quán
ly tham nhi nhập tức, học: Ngă quán ly tham nhi xuất tức, học: Ngăquán diệt
tận nhi nhập tức, học: Ngă quán diệt tận nhi xuất tức, học: Ngă quán định
khí nhi nhập tức, học: Ngă quán định khí nhi xuất tức. A Nan, thử danh vi
nhập xuất tức niệm. A Nan, nhược nhữ văng Kỳ Lợi Ma Nan tỷ kheo xứ thuyết
thập tưởng, tắc giảKỳ Lợi Ma Nan tỷ kheo giả văn thử thập tưởng, nhi chỉ kỳ
bệnh thị hữu sở thị xứ. Thời, cụ thọ A Nan tức tùng Thế Tôn xứ thânthọ thử
thập tưởng, văng cụ thọ Kỳ Lợi Ma Nan chi xứ. Chí dĩ, đối cụ thọ Kỳ Lợi Ma
Nan thuyết thử thập pháp. Thời,cụ thọ Kỳ Lợi Ma Nan văn thử thập pháp, kỳ
bệnh tức chỉ, cụ thọ Kỳ Lợi Ma Nan tự bệnh thuyên dũ, cụ thọ Kỳ Lợi Ma Nan
chi bỉ bệnh năi đoạn.