NHẤT DƯƠNG CHỈ TRONG KINH ĐIỂN PÀLI
Toại Khanh
Những ai chỉ nghiện chưởng nhưng lười đọc kinh điển Pàli có
lẽ vẫn nghĩ rằng Nhất Dương Chỉ là một tuyệt chiêu độc quyền của nhiều lắm
là hai nhân vật trong vơ hiệp Kim Dung là Vương Trùng Dương và Đoàn Nam Đế
hay nhiều hơn một tí là kể thêm chiêu Lục Mạch Thần Kiếm của Đoàn Dự hay Đàn
Chỉ Thần Công của Hoàng Dược Sư (cũng đều thi triển nội lực ra đầu ngón tay).
Kỳ thực, khái niệm Nhất Dương Chỉ có một nguồn gốc từ rất lâu đời, mà rơ
ràng nhất là món Đại Lực Kim Cang Chỉ của Thiếu Lâm, một tuyệt chiêu kinh
thiên của các bậc cao tăng có thể chỉ dùng một ngón tay như con dao nhọn
theo nghĩa đen. Ngày nay, tuyệt kỹ này vẫn chưa bị thất truyền và tôi nghĩ
có thể đó là môt gợi ư cho nhà văn Kim Dung nghĩ ra chiêu Nhất Dương Chỉ
cùng các món tương tự.
Trong bài kinh 37 của Trung Bộ có kể lại sự kiện tôn giả Mục
Liên một hôm ghé thăm thiên chúng cơi Đao Lợi và thấy họ măi lo vui chơi
phóng dật nên đă v́ ḷng đại bi mà làm một việc nhỏ để nhắc nhở họ cái bèo
bọt của lạc thú thiên giới. Tôn giả đă dùng một ngón chân cái dí vào một góc
lâu đài Vejayanta đồ sộ của cơi Đao Lợi và khiến cả kiến trúc hùng vĩ này
phải rung chuyển dữ dội như muốn đổ sụp. Ta có thể gọi đó là Nhất Dương Chỉ,
dù CHỈ ở đây không phải ngón tay mà là ngón chân. Dĩ nhiên theo kinh mà nói,
uy lực của ngón chân ngài Mục Liên c̣n dũng mănh gấp tỉ lần Nhất Dương Chỉ
của Trung Thần Thông Vương Giáo Chủ.
Cái uy lực đó của ngón chân ngài Mục Liên dũng mănh đến vậy
v́ đó không phải là thứ công phu đến từ sự tập luyện của thể lư, cũng không
phải từ một tham vọng nhuốm mùi tục lụy của phàm phu. Thứ thần lực đó đến từ
các khẩu quyết Vô Vi Nhi Vi, Cư Trần Bất Nhiễm. Cái thâm hậu thượng thừa ở
đây là khả năng can dự càn khôn Bất Khả Tư Ngh́. Ngài Mục Liên xem mọi thứ
thần lực là món thừa ra phải có của một người đă vượt thoát ba cơi. Người
chứng thiền định là vượt thoát các món nhục dục, nhưng có thể c̣n vướng kẹt
trong các tầng Tam Muội hiệp thế. Chỉ có thánh trí La-Hán là dứt tuyệt mọi
tham chấp trong tất cả h́nh thức tế thô. Các bậc La-Hán là những người đủ tư
cách gọi mọi sinh hoạt là phương tiện: Từ việc thuyết pháp, khất thực, đi
đứng ngồi nằm đến việc hoá hiện các món du hí thần thông.
Khái niệm Chỉ Quán Song Tu không phải là chuyện đời sau như
một số người lười tra cứu vẫn tưởng lầm. Tứ Niệm Xứ hay tức con đường Tuệ
Quán (Vipassanà) là giúp hành giả đạt đến chỗ tận cùng của Trí là đoạn tận
phiền năo, chứng ngộ Niết-Bàn. Trong Khi đó, pháp môn Chỉ Tịnh (Samatha) là
đưa hành giả đến chỗ tận cùng của Tưởng (Sannà), trước làm nền tảng cho Tuệ
Quán, sau là tận dụng được khả năng cao nhất của Tưởng là biến những chuyện
không tưởng thành ra có thể: Tạo ra đất bằng Địa Tưởng, tạo ra nước bằng
Thủy Tưởng, ra gió bằng Phong Tưởng,…Và chỉ bằng khả năng Định Lực thâm hậu
bất động mới có thể vận dụng được năng lượng cao nhất của Tưởng. Hoá ra nếu
chẳng phải thánh trí giác ngộ th́ cái ǵ trên đời cũng là tṛ ảo hoá. Có
điều khác biệt duy nhất của các thứ ảo hoá là chúng được tạo ra bằng con
đường nào: Tục lụy hay vô nhiễm, hướng thượng hay thoái đoạ, lợi tha hay vị
kỷ, thế thôi !
Cái ảo diệu thượng thừa của Chánh Pháp là người ta chỉ có thể
đạt đến đỉnh cao tuyệt đối bằng một sự vô cầu. Anh phải buông tất cả mới có
được tất cả. Chỉ v́ chỗ khó làm và khó hiểu này mà ngay sau khi thành đạo,
đức Phật nào cũng thoáng có ư viên tịch. V́ các ngài biết rơ đạo ḿnh vừa
đạt là đi ngược ḍng đời.
Tuyệt kỹ Nhất Dương Chỉ không phải chỉ có trong một trường
hợp ngài Mục Liên. V́ khả năng đó chỉ là một trong vô số khả năng liệu sự (iddhi)
của vị thành tựu thắng trí. Sớ giải Tiểu Bộ ghi rằng tôn giả Dabba
Mallaputta chứng ngộ La-Hán từ lúc bảy tuổi và thành tựu tất cả thần lực của
một vị Thinh Văn. Đức Phật từng xác nhận rằng tôn giả Dabba Mallaputta là vị
đệ nhất về công hạnh tri xứ cho chúng tăng. Nghĩa là những khi có tăng khách
phương xa về hầu Phật, dù đông đảo bao nhiêu bất luận, tôn giả vẫn thừa sức
an bày chỗ nghỉ qua đêm bằng cách đứng giữa khuôn viên tự viện rồi an trú
Hỏa Giới Tam Muội và dùng ngón tay phóng quang rọi sáng các lối đi cho chư
tăng về trú xứ của ḿnh. H́nh ảnh của ngài khi đó c̣n đẹp mắt gấp ngàn lần
h́nh ảnh Đoàn Nam Đế sử tuyệt chiêu Nhất Dương Chỉ hay Đoàn Dự thi triển hảo
công phu Lục Mạch Thần Kiếm.
Kinh c̣n kể thêm câu chuyện dễ thương của một vị La-Hán bảy
tuổi chứng đạo sau ngày Phật tịch. Tương truyền vị tôn giả này đă bay lên
Đạo Lợi Thiên để tái hiện kỳ tích của tôn giả Mục-Liên ngày trước là dùng
ngón chân lay chuyển lâu đài Vejayanta của thiên vương Đế Thích. Chuyện lạ
lùng là nội lực của ngài th́ có thừa mà lâu đài bề thế kia cứ trơ ra đó như
trêu ngươi vị hài đồng La Hán. Lấy làm lạ, tôn giả này đă trở về thưa chuyện
với sư phụ là một vị La-Hán trưởng lăo. Được thầy gợi ư bằng h́nh ảnh một
miếng phân ḅ khô trôi sông, vị La-Hán bảy tuổi quay lại thiên cung an trú
Thủy Giới Tam Muội để khiến lâu đài Vejayanta bị mất chân đứng như đang bềnh
bồng trên nước rồi trong nháy mắt, ngài kết hợp Địa Giới Tam Muội để tăng
lực ngón chân rồi th́ vận dụng Phong Giới Tam Muội để khiến toàn lâu đài bị
rung động. Ư nghĩa của món du hí thần thông này chỉ nhằm dạy cho thiên chúng
hai chuyện rằng to lớn mấy cũng vô thường và người nhỏ tuổi đến mấy mà biết
tu học đàng hoàng th́ cũng có thể đoạt quyền tạo hoá. Vời vợi lắm thay chỗ
dụng tâm sâu thẳm của một vị hài đồng La-Hán !
Kẻ viết bài này chỉ mong công đức viết lách hôm nay trợ duyên
cho lai sinh được xách nước quét am cho những bậc hài đồng kiểu đó cũng là
vạn phúc đại hạnh lắm rồi…Mong thay !
Nam Mô Đại Lực Vô Nhiễm Nhất Dương Chỉ Tam Thế Hiền Thánh !
TOẠI KHANH
