Thiền sư Nhất Hạnh! Thầy Nhất Hạnh! Sư Ông Làng Mai!
Ngài là một thiền sư, một bậc thầy có ảnh hưởng lớn trên thế giới trong thế
kỷ 20.
Ngài không phải thầy Bổn sư, Giới sư hay Y chỉ sư của tôi, nhưng thâm tâm
tôi luôn tôn kính ngài như một người Thầy lớn nhất, ảnh hưởng nhất trong
cuộc đời tu hành của ḿnh.
Năm 1992, lần đầu tiên bước chân vào mảnh đất Sài G̣n, theo học tại trường
Trung cấp Phật học, khi ấy tôi mới là chú Sa di 18 tuổi, y chỉ vào Hoà
thượng Thích Thanh Kiểm để tu học.
Khi làm tiểu ở miền Bắc chỉ biết công phu lao tác với mấy thời kinh kệ. Đặt
chân đến Sài G̣n, thế giới quan trong tôi hoàn toàn đổi mới. Tôi được sống
với một Sài G̣n văn minh, tri thức, bao dung, nghĩa t́nh, rộng lượng và nhân
hậu…
Những cuốn sách ảnh hưởng đầu tiên trong đời tu của tôi chính là sách của
thiền sư Nhất Hạnh, tôi tin những huynh đệ từ miền Bắc vào Nam thời điểm đó
cũng sẽ có cảm nhận giống như tôi.
Do yếu tố chính trị, những cuốn sách ghi tên tác giả Nhất Hạnh, Nguyễn Lang
chỉ được người ta photo hay in lậu bày bán. Nhưng cuốn nào mới ra là huynh
đệ t́m mua cuốn đấy. Cứ có cuốn sách cũ của Thầy Nhất Hạnh nào gắn với nhà
xuất bản Lá Bối hay An Tiêm là t́m mua về để đọc dần.
Cuốn Đường Xưa Mây Trắng, Bông hồng cài áo, Nói với tuổi 20…, khi ấy đúng là
cuốn sách gối đầu giường của huynh đệ. Rồi những băng cassette do thiền sư
giảng nữa, nghe đi nghe lại nhiều lần vẫn thấy thấm.
Cũng khi ấy những tên tuổi như Bồ tát Quảng Đức, Quảng Độ, Huyền Quang, Trí
Quang, Đức Nhuận, Tuệ Sĩ, Mạnh Thát, Phạm Công Thiện, Thiện Minh… gây sự ṭ
ṃ kính ngưỡng rất lớn cho các học tăng miền Bắc thế hệ chúng tôi.
Chẳng thế, khi nghe tin người ta đưa Hoà thượng Quảng Độ ra xét xử, không để
ư nhiều đến chuyện chính trị, mấy huynh đệ t́m đến tận toà án, đứng ở bên
ngoài từ sáng đến trưa, từ trưa đến chiều, dù cổng đóng kín không cho ai vào
nhưng vẫn đứng bên ngoài cầu nguyện và chờ tin.
Riêng với thiền sư Nhất Hạnh, tôi cũng như bao tăng ni, Phật tử khác, chỉ
mong mỏi một ngày thiền sư Nhất Hạnh được về nước.
Đúng như mong đợi, mà cũng đúng lúc thời thế xoay vần, năm 2005, thiền sư
được trở về Việt Nam sau bao nhiêu năm ngăn cách bởi thái độ chính trị. Khi
ấy, tôi vừa mới chuyển công tác từ báo Giác Ngộ sang tạp chí Văn Hoá Phật
Giáo. Lần đầu tiên tạp chí Văn Hoá Phật Giáo được vinh dự phối hợp tổ chức
buổi tṛ chuyện của thiền sư tại khu du lịch Văn Thánh.
Thiền sư về nước như một luồng gió mới tràn đầy năng lượng thổi vào bầu
không khí Phật giáo nước nhà. Các khoá tu dành cho người trẻ, giới trí thức,
giới doanh nhân, nghệ sĩ xuất hiện. Khi ấy giới trí thức trong ngoài Phật
giáo ít nhiều muốn được nghe những trải nghiệm qúy của thiền sư về Phật học
và văn hoá phương Tây.
Tu viện Bát Nhă Làng Mai tại Lâm Đồng hiện diện như một tiếng chuông thức
tỉnh giữa đại ngàn. Những làng mai, làng hồng cùng với bóng áo nâu xuất hiện
nhẹ nhàng thân thương trong ḷng bà con vùng dân tộc thiểu số. Rồi con em
người dân tộc thiểu số bắt đầu thực tập xuất gia…
Làng mai xuất hiện trong một thời gian ngắn, nhưng sức ảnh hưởng quá lớn.
Đôi khi mâu thuẫn với những ǵ người ta cố định nó bằng “truyền thống”,
chính ngay trong giới Phật giáo.
Không hề là riêng biệt, trong một bối cảnh chung nhiều tác động tiêu cực từ
trong và ngoài nước (cụ thể là Trung Quốc), Chính quyền Việt Nam cho mở một
cuộc tập kích truyền thông tấn công Bát Nhă Làng Mai sau đó là hiện thực
bằng các cuộc trấn áp, bắt bớ, trục xuất có đổ máu…
Là một người làm báo, lại có duyên t́m hiểu trực tiếp về vụ việc xảy ra tại
Bát Nhă, trong một mớ thông tin bôi nhọ xuyên tạc của truyền thông chính
thống, tôi hiểu chỉ có sự thật mới giải phóng được suy nghĩ của ḿnh.
Sự thật ấy không có kịch bản nào được dàn dựng trước. Đến nay tôi vẫn kính
phục chư tôn đức Phật giáo tỉnh Lâm Đồng thời kỳ đó. Các ngài đă nói lên sự
thật bằng đạo tâm đạo t́nh của ḿnh, cường quyền không trấn áp được.
Thú thực, khi t́m hiểu về Bát Nhă, tôi vẫn đắn đo với động cơ khác nhau từ
các phía. Cho đến khi thiền sư sáng tác một bài hát dành tặng Thượng tọa
Thái Thuận và đại đức Thích Thanh Thắng, tôi mới giải tỏa được suy nghĩ của
ḿnh. Thầy đă đọc và nghe được những ǵ tôi đă t́m hiểu và viết lên. Với tôi
như thế cũng đủ để an ủi cho việc làm nhỏ bé của ḿnh.
Tôi chịu nhiều áp lực từ phía an ninh tôn giáo. Tuy buồn, nhưng cũng cảm ơn
Bát Nhă v́ từ đây tôi hiểu hơn về những con người tu hành v́ bảo toàn quyền
lợi của ḿnh mà làm ngơ trước sự thật, quay lưng với đạo t́nh và t́nh huynh
đệ.
Nếu khi ấy mọi người cùng cất chung tiếng nói như chư tôn đức tỉnh Lâm Đồng,
có khi nhà nước sẽ ứng xử khác. Và có thể bây giờ Phật giáo không chịu nhiều
tổn thương như thế.
Người Pháp dung được Làng Mai, người Thái dung được Làng Mai, nhưng chính
quyền Việt Nam, Giáo hội Phật giáo Việt Nam lại không thể dung được Làng
Mai. Đó là một sự thật trần trụi về thước đo giá trị hay chỉ là tâm thức đố
kị đơn thuần?
Trả lời được câu hỏi ấy càng cảm thấy như xé ḷng. Nhưng những ngày cuối đời,
thiền sư về an dưỡng tại Tổ đ́nh Từ Hiếu, lănh đạo cao cấp nhất của chính
phủ cũng gửi lời thăm viếng. Phải chăng đó là hành động chuộc lỗi được dẫn
dắt bởi đạo lư? Xin cho tôi được lạc quan tin như thế, trong nhiều những đổ
vỡ về giá trị của thời đại này.
Đối với tôi, khi sự việc qua đi, những ǵ tăng thân Làng Mai thể hiện trước
mọi sự trấn áp vẫn thật đẹp, im lặng hùng tráng và bất bạo động. Đó cũng là
một mạch tôn chỉ gắn liền với thực tiễn tu học “có hiểu mới có thương”,
“lắng nghe để hiểu nh́n lại để thương”, “hăy nh́n vào cơn giận của chính
ḿnh”, “sống chánh niệm tỉnh giác”, “xây dựng t́nh huynh đệ” và hơn hết là
yêu mến văn hoá và quê hương Việt Nam trên tinh thần đạo Phật.
Có một ḍng sông đang chảy, có một đám mây bay ngang trời và một pháp giới
đang chuyển hoá các tâm hành. Tôi thấy Pháp thân Thầy khắp chốn và trong tôi!
Con xin thọ tâm tang và thành kính đảnh lễ Giác linh Thầy!🙏
Nam mô A Di Đà Phật🙏
P/s: Ảnh Thầy trên b́a tạp chí mà huynh đệ từng thực hiện.
Nguồn: FB Thich Thanh Thang
Trang
Tưởng Niệm Ḥa Thượng Thích Nhất Hạnh
