KHI ĐĂ CHỌN CON ĐƯỜNG PHẢI ĐI
(Trích bài giảng Vô Minh và Ái Dục)
- Thưa Sư, Sư nói là một đêm Sư ngủ
chỉ hai ba tiếng, nhưng theo khoa học nói nếu loài người mà ngủ một ngày
không đủ 8 tiếng th́ đầu óc ḿnh sẽ mụ mị; ngủ không đủ 8 tiếng một đêm
th́ ḿnh sanh ra bệnh. Con bối rối không hiểu cái nào là đúng cái nào là
sai.
Có hai con đường, tục đế và chân đế,
con đường hiệp thế, con đường siêu thế. Khi một Bồ tát nh́n thấy cái
thân này là giả tạm th́ không dính mắc đeo níu cho lâu dài. Có như thế
th́ cứ thế mà dùng, hết thời gian th́ thôi không dính mắc. Bồ tát xác
định ḿnh đi trên con đường như vậy, vượt ngoài khoa học, vượt ngoài
hiệp thế của thế gian.
C̣n trên con đường hiệp thế, con đường
khoa học th́ phải nuôi dưỡng. Quí vị thấy có hai loại người dùng xe,
dùng xe dung dưỡng th́ có xe xài lâu dài; xài quá mà không dung dưỡng
th́ xe mau hư cũ và liệng. Muốn dùng lâu dài th́ chúng ta phải săn sóc,
dính mắc, đeo đuổi và lo lắng cho nó măi. C̣n như chúng ta dùng nó khi
cần rồi ra đi, không dính mắc th́ trạng thái đó là không muốn, không cần
lâu dài.
Trên con đường Sư nguyện thành bậc
Chánh Đẳng Chánh Giác th́ Sư phải trải qua 20 a-tăng-kỳ, chia ba giai
đoạn, nguyện trong tâm 7 a-tăng-kỳ, nói ra lời 9 a-tăng-kỳ và được Phật
thọ kư là 4 a-tăng-kỳ. Hôm nay Sư đă nguyện được ra lời. Hạnh nguyện trở
thành bậc Chánh Đẳng Giác là sư đă qua được 7 a-tăng-kỳ trong tâm, và 9
a-tăng-kỳ hôm nay nói ra lời, Sư chỉ c̣n 4 a-tăng-kỳ nữa là Sư thành tựu
viên măn Niyatabodhisatta (Bồ tát vĩnh cửu). Sư đâu có bận tâm lo lắng
săn sóc chiếc xe cũ kỹ này măi. Nếu một người sống trăm năm th́ cũng là
một kiếp. Một a-tăng-kỳ tính từng kiếp, nếu một kiếp của sư là 35 năm,
một kiếp của sư là 27 năm, một kiếp của Sư là 36 năm, nhiều ít cũng là
một kiếp th́ Sư cộng lại là một trăm năm Sư được ba kiếp, Sư đi nhanh
hơn, và thành tựu lẹ hơn. Do đó, Sư dùng những ǵ Sư đang có để nắm bắt
tới thành đạt đạo quả Chánh Đẳng Chánh Giác, chớ sư không nuôi dưỡng kéo
dài trong trạng thái trôi lăn mà có khi sự cám dỗ lấn áp lôi ngược trở
lại khi trí tuệ chưa đủ sắc bén nếu sư chưa là Niyatabodhisatta.
Xưa kia ngài Xá Lợi Phất nguyện Chánh
Đẳng Chánh Giác nhưng ngài chưa tới giai đoạn Niyatabodhisatta. Trong
một kiếp ngài nguyện xả thí ba-la-mật của bậc Chánh Đẳng Giác. Chư thiên
trên trời xuống thử ngài. Ngài móc mắt ra cho. Họ quăng xuống chà đạp.
Ngài không hoan hỉ, ngài cắt bỏ lời nguyện đó. Ngài nguyện Chánh Đẳng
Chánh Giác mà hôm nay ngài trở thành chí thượng Thanh văn của Đức Phật
ḿnh. Rớt hạnh nguyện. V́ sao? V́ khi chúng ta chưa đủ nghị lực, chưa đủ
chánh niệm, chưa đủ tâm niệm chúng ta vẫn rớt như thường. Sư cũng không
ngoại lệ. Do đó, sư thúc ép để diệt ái, để chấm dứt dục.
Tuổi thanh xuân Sư chưa có gia đ́nh,
với tuổi trẻ đó, nếu ăn no ngủ kỹ khó mà diệt dục. Trên lư tưởng khoa
học, Libido tăng trưởng, làm sao chúng ta qua được sự mộng tinh, làm sao
qua được việc lu nước đầy th́ sẽ tràn. Do đó, trên con đường tu học của
Sư không cho phép Sư ăn đồ bổ. Chưa bao giờ Sư ăn chuối. Potassium là
cần có, nhưng “ăn chúi là nó nhũi” (cười). Do đó Sư không
bao giờ ăn
chuối. Bác sĩ nói mỗi ngày ăn một trái táo là xa rời bác sĩ, chưa bao
giờ Sư ăn táo. Những cái đó là Sư phải diệt.
Ngài Tịnh Sự thầy của Sư nấu cơm xong,
lấy cơm ra bỏ vô cái vải mùng vắt hết, vắt nước ba lần bốn lượt, nước
ngọt ra hết, c̣n lại cái bả mới dùng. Ngủ là lấy cà phê uống. Đói lấy
chuối và bánh tráng chấm với sữa sống để mà ăn, để mà diệt. Đó là con
đường phải tu tập. Chiến thắng ái dục, sự đ̣i hỏi của cám dỗ, khó lắm.
Tuổi thanh xuân tràn đầy sức sống, sắc đẹp hiện hữu, tài sản của gia
đ́nh sư cũng đang có mà Sư gác bỏ ra đi tu tập. Bao nhiêu là sự cám dỗ!
Và đến ngày hôm nay, ngồi tại đây chưa phải là xong, 70 tuổi chưa biết
ḿnh lành. Do đó, diệt dục là điều quan trọng. Ngủ ít mới chấm dứt được
cái dục. Ăn no ngủ kỹ là tăng trưởng dục, không bao giờ thắng được giặc
Dục. Chiến thắng ngàn ngàn quân giặc không bằng chiến thắng chính ḿnh,
đó là chiến thắng tối thượng, Đức Phật nói rơ như vậy. Đồ ăn là dục, đồ
ngủ là ái, ái dục đ̣i hỏi, ta không chiến thắng được nó sao gọi là giải
thoát. Ta chưa giải thoát được làm sao ta nói ta độ chúng sanh vào con
đường giải thoát. Ta c̣n nghiện ngập, ta c̣n dính mắc, ta c̣n tham đắm,
mà ta nói giải thoát tham sân si th́ đó là lư tưởng trên lư thuyết, chỉ
nói suông mà thôi, năng thuyết bất năng hành.
Sư đă trao đổi rất nhiều những bậc tôn
túc trí giả, các ngài đều phải như vậy cả. Ngài Tịnh Sự khi c̣n sống
nặng 32 kư lô, và khi ngài chết là 28 kg. Sư bồng lên nhẹ bẫng. Khi Sư
đưa ngài vô bệnh viện Sài G̣n, bác sĩ Bạch khám nghiệm ra ngài có 6 loại
bệnh: ung thư ruột, ung thư bao tử, suy tim nặng, lao phổi, xơ gan và
trạng thái gọi là hoại diệt các tế bào máu. Bác sĩ Bạch đưa thuốc cản
quang vào ruột già của ngài, để thấy những cái bướu nổi trong bụng nhưng
Ngài vẫn là như vậy, một ngày ngài ngủ một tiếng đồng hồ, dưỡng sinh là
ngài đem dụt bỏ, ăn th́ ngài bỏ chất bổ, chỉ ăn chất bă. Khi buồn ngủ
th́ cà phê đem tới cho ngài phải đắng để cho ngài thức. Hai mươi chín
ngày mới đi cầu một lần. Mỗi một lần đi là phải lavement (thụt tháo),
phải móc cho được phân ra. Phân ra như cục sỏi cục sạn chứ không nhuận
tươi như ḿnh được. Ngài không bao giờ dùng yogurt để nhuận trường.
Sư ngày hôm nay đâu có dùng yogurt,
dùng rau cỏ được. Ruột của sư là bỏ. Bởi v́ sư đă dùng elexir hai chai
thuốc con rồng nên bây giờ ruột của sư là bỏ hết. Hôm nay sư mà ăn rau
cỏ là hoại diệt liền. Do đó quí Phật tử thấy, sắc thân ta đang có đây,
đó là chiếc xe cũ kỹ được ràng buộc bởi tứ thần túc mà thôi. Cho nên con
đường tu tập nhắm tới là chúng ta phải đạt được. Xưa kia khi Tô Định đến
thử thi thố tài bắn cung th́ Trưng Trắc dạy Trưng Nhị, mục tiêu ta bắn
không phải là những trái táo chín mà mục tiêu ta bắn là phải tới những
mục đích mà ta cần phải có. Con đường tu của ta không phải là thành đạt
danh xưng, được tán dương cúng dường bởi Phật tử mà con đường tu của ta
là phải thành đạt giác ngộ, giải thoát và độ chúng sanh hữu duyên với
ḿnh. Sư chưa xong, sư chưa cho phép sư được ngủ ngon. Sư chưa xong, sư
chưa cho phép sư được ăn no. Sư chưa xong, sư chưa làm xong nhiệm vụ “áo
tu ai đă mặc vào, phải thông công hạnh nhắm vào việc chi, đạo đời hai
ngă t́nh chi, gieo duyên Phật pháp sướng vui niết-bàn.” Con đường đó sư
chưa xong sư c̣n phải làm việc. Trạng thái làm việc ở đây là luôn luôn
trăm ngàn cái ái dục lôi kéo chúng ta lại con người phàm phu tục tử của
ḿnh nếu chúng ta chưa là bậc thánh nhân. Sư đâu dám khinh suất. Sư đâu
dám nói là Sư đă thành. Trong ngày hôm nay sư đọc 6 lần Tam tạng kinh
điển. Atthakatha, Nikaya, cũng như là Tika và Nissaya Sư đọc xuyên suốt
2000 cuốn sách trong bộ chú giải của ngài Buddhaghosa và Ledi Sayadaw,
sư chưa cho phép sư đă xong. Chưa xong mà trong tay Sư hôm nay 2000 cuốn
sách; sư đă dịch xong bằng bilingual tiếng Anh và tiếng Việt, xuyên suốt
Tam Tạng Pāḷi tất cả 45 cuốn. Sư chưa xong, v́ sao, v́ Sư phải đạt tới
bậc Chánh Đẳng Chánh Giác. Sư phải trở thành Aniyatabodhisatta và chuyển
qua thành Niyatabodhisatta, Bất định Bồ tát đi tới Cố định Bồ tát, lúc
đó Sư mới viên măn thành tựu, lúc đó Sư mới dừng lại được, mà dừng ở đây
là chỉ dừng lại trên con đường tu tập chứ chưa dừng lại trên con đường
hạnh nguyện độ chúng sanh nữa ḱa.
Do đó Sư thưa quí Phật tử, khoa học là
đời, đạo là ngược đời. Quí Phật tử phải thấy vậy. Khi ta hành đạo tức là
ngược đời. Đời là tham sân si, phải bám giữ nuôi dưỡng lâu dài. Đạo phải
là vô tham vô sân vô si mới được. Người nào hành đạo thật sự, người đó
phải biết con đường vô tham vô sân vô si. Người nào hành đạo mà mượn đạo
tạo đời, người đó xen kẽ vừa tham vừa vô tham, vừa sân vừa vô sân, vừa
si vừa vô si chứ chưa chắc họ xuyên suốt con đường giải thoát một cách
quyết liệt được đâu.
Sư phải nói rơ ràng, đạo là phải ngược
đời, đạo là phải diệt bỏ, đời là phải nuôi dưỡng, theo khoa học là phải
ngủ 8 tiếng đồng hồ. Trước khi Sư vào con đường xuất gia, sư đă học năm
thứ nhất của trường đại học y khoa. Mẹ của Sư muốn Sư là bác sĩ của
trường đại học Montpellier, de Paris, phải là bác sĩ ở Pháp trở về. C̣n
ba Sư muốn Sư là pont reserche, kỹ sư cầu cống của trường Polytechnic.
Khoa học là Sư nghiên cứu đầy đủ, Sư nghiên cứu không thiếu cái chi cả.
Ngày hôm nay Sư c̣n đi sâu hơn về Nutrition những chất dinh dưỡng cần có
để nuôi dưỡng cái thân này nữa. Nhưng, con đường đạo quả Sư phải nhắm
tới, Sư phải diệt cái xác thân này và ra đi, không nuôi dưỡng xác thân
này. Ngày hôm nay quí Phật tử thấy cái thân này của Sư đây chỉ là một
h́nh tướng. Trong cơ thể Sư là tan nát, không phải là bền vững với sắc
đẹp đang có này đâu. Lục phủ ngũ tạng của Sư Sư biết mà, Sư ngồi với
Phật tử đây chứ hơi của Sư đă cạn kiệt. Có một tháng năm tuần, sư liên
tục lên máy bay, xuống máy bay để đi giảng dạy. Không ngừng! Con đường
đó là con đường Sư đă chọn lựa, thành Chánh Đẳng Chánh Giác. Mượn chúng
sanh để bổ túc ba-la-mật. Thành tựu ba-la-mật trả nợ lại cho chúng sanh
khi sự thành tựu viên măn Chánh Đẳng Chánh Giác. Do đó con đường phải
khắc nghiệt, phải diệt ái dục và vô minh. Phải giải thoát mới được. Sư
không có cà phê, không có thuốc lá, không trà không rượu không bia, từ
nhỏ tới lớn chưa bao giờ biết đụng tới những cái ǵ nghiện ngập. Do đó
bác sĩ báo cho Sư biết cơ thể trong ngần như vậy dễ bị nhiễm hóa. Tim
mạch của Sư đập thiếu nhịp, hơi thở không đủ không khí. Vẫn có như vậy.
Trong tay Sư không dưới 5 bác sĩ, kiến thức khoa học y khoa Sư luôn luôn
nghiên cứu. Sư có ba vị bác sĩ nổi tiếng nhất Hoa Kỳ, chuyên khoa về
thần kinh, chuyên khoa về máu, chuyên giám tuyển sức khỏe các phi hành
gia lên không gian. Đó là bác sĩ của sư, nhưng Sư từ chối.
Sư không mong quí Phật tử noi theo con
đường tu tập của Sư, Sư biết con đường của Sư đang đi là con đường của
bậc Chánh Đẳng Giác, phải mau, không chểnh măng được, không trễ được.
Hai móng chân ngựa phải phóng nhanh trên đất chứ không phải đạp trên
ḷng đất mà ở trên đời. Sư không muốn như vậy. Ra đi mà. Do đó, một đêm
Sư ngủ không đủ. Quí Phật tử nh́n, con mắt của Sư không bao giờ bớt đỏ.
Hai tṛng mắt Sư lúc nào cũng đỏ. Có nhiều loại thuốc cho Sư, đủ hết,
nhưng cứ đỏ thẫm hoài như vậy. Do ngủ không đủ, điều tiết nhiều. Sư ngồi
miệt mài trên computer, dịch kinh, trên bàn làm việc của Sư không dưới
hai máy vi tính, không dưới 5 bộ Tạng. Một ngày Sư làm việc với 5 bộ
Tạng, mỗi sáng Sư đưa ra năm người đánh máy mỗi ngày, Sư phải dịch Pāḷi
ra tiếng Việt. VN chúng ta nghèo quá, thiếu thốn dữ lắm. Đồng bào chúng
ta chưa có đủ Tam Tạng tiếng Việt Nam đâu. Qua Cam Bốt, Lào, Thái Lan,
trong Tam Tạng đều có tiếng quốc ngữ của họ hết. Người VN chúng ta không
có. Trong tủ Tam Tạng của chúng ta chưa có tiếng Việt là Sư chưa ngủ
được ngon giấc . Do đó lương tâm trỗi dậy, niềm khao khát phục vụ Tam
Bảo phải thực hiện, và hạnh nguyện Chánh Đẳng Giác mau sớm thành đạo
quả. Sư không cho phép sư dừng lại và để ái dục thúc đẩy: thỏa măn đi,
nghỉ ngơi đi, tận hưởng đi.
Sư sinh ra trong gia đ́nh thượng lưu
sung sướng của xă hội Sài G̣n. Sư đi vào con đường tu tập, sư trở thành
giáo thọ là được sự cung phụng đầy đủ của Phật tử, cũng như tăng ni học
tṛ thương sư cúng dường cho sư. Sư có hết tất cả. Không riêng chỉ người
VN mà những nơi khác cũng vậy. Sư tới Thái Lan, Sư ở chùa vua săi Wat
Bovoranives. Sư qua Miến Điện sư ở chùa lớn nhất của thiền viện Mahasi
610 chi nhánh. Sư là người cầm ch́a khóa mở cửa tu viện Ānanda của đại
đức Narada. Phật tử nào sống ở Sài G̣n chắc biết có thời gian mỗi chủ
nhật ngài giảng tại chùa Xá Lợi. Khi trùng tu cái chùa của đại đức
Narada tại Tích Lan ở Colombo, Sư là người VN mà mở cửa khánh thành ngôi
chánh điện đó. Nhưng khi người VN c̣n thiếu thốn về kinh điển th́ Sư
chưa dừng lại để tận hưởng giấc ngủ của Sư được.
Ái dục cám dỗ ḿnh ghê gớm lắm. Trẻ
cũng ái dục, già cũng ái dục như thường. Ái dục đeo ta không phải một
kiếp, ái dục không phải chỉ với tuổi trẻ mà buông tha người già đâu…
Sư Sán Nhiên giảng
(Nhị Tường ghi)
Xem
các tác phẩm khác của Sư Sán Nhiên (Bhikkhu Pasādo)