CUỘC DU HÀNH CUỐI CÙNG CỦA ĐỨC PHẬT
Đại kinh Bát-niết-bàn (Trường bộ, DN 16) ghi lại
cuộc du hành cuối cùng của Đức Phật, trong thời gian khoảng một năm.
1/ Bắt đầu từ núi Linh Thứu (Gijjhakūṭa), tại đó
Đức Phật giảng về bảy pháp bất thối.
2/ Rồi Ngài đi đến trú ở Ambalaṭṭhikā, thành
Rājagaha (Vương Xá), giảng về giới, định, tuệ.
3/ Đến Nāḷandā, trú ở vườn xoài của thương buôn
Pāvārika, giảng về giới, định, tuệ.
4/ Đến thành Pāṭaligāma (bây giờ là Patna), giảng
về năm điều lợi ích cho những ai giữ giới, sống theo giới luật.
5/ Đến Koṭigāma, giảng về tứ thánh đế.
6/ Đến Nādika, giảng về pháp kính – gương pháp, để
mỗi hành giả tự soi để biết đă nhập ḍng giải thoát: niềm tịnh tính
bất động nơi Phật, nơi Pháp, nơi Tăng, và có giới hạnh đầy đủ.
7/ Đến đến Vesāli, trú ở khu vườn của Ambapālī.
Ngài dạy bốn pháp lập niệm và thân hành niệm.
8/ Đến làng Beluva, phía nam thành Vesāli, nhập an
cư mùa mưa lần cuối cùng. Bị bệnh nặng, rất đau đớn nhưng Ngài an
nhiên chịu đựng. Sau khi khỏi bệnh, Ngài giảng mỗi người phải tự
ḿnh là ḥn đảo cho chính ḿnh, tự ḿnh nương tựa chính ḿnh, không
nương tựa một ǵ khác. Lấy Giáo pháp làm ḥn đảo để nương tựa, và
Giáo pháp ấy là bốn pháp lập niệm.
9/ Đi khất thực ở thành Vesāli, rồi đến bảo điện
Cāpāla, giảng về tám thắng xứ và tám giải thoát. Sau đó đến giảng
đường Kūṭāgāra tại khu rừng lớn (Mahāvana), triệu tập chư tăng, tóm
tắt tất cả các pháp Ngài đă giảng dạy: bốn lập niệm, bốn chánh cần,
bốn như ư túc, năm quyền, năm lực, bảy giác chi và thánh đạo tám
chi. Rồi Ngài tuyên bố sẽ nhập diệt trong 3 tháng.
10/ Đến làng Bhaṇḍagāma, giảng về bốn pháp cần
phải giác ngộ, thấu triệt: giới, định, tuệ, giải thoát.
11/ Đến các làng Hatthigāma, Ambagāma, và
Jambugāma.
12/ Đến làng Bhoganagara, trú ở bảo điện Ānanda,
giảng về bốn y cứ chính, khi nghe ai tuyên bố điều ǵ th́ cũng đừng
vội tin theo, đừng vội bác bỏ, mà phải đem so sánh với Kinh, đem đối
chiếu với Luật.
13/ Đến Pāvā, trú ở vườn xoài của Cunda, con trai
của người thợ kim hoàn. Sáng hôm sau, theo lời mời thỉnh của Cunda,
đến thọ thực tại nhà ông ta. Ngài ăn bữa cơm có thịt heo rừng hầm,
rồi bị bệnh kiết lỵ, tiêu chảy ra máu, đau đớn gần chết.
14/ Ngài được thị giả Ānanda d́u đi, vượt qua sông
Hiraññavatī, đến khu rừng Sāla ở Kusinārā. Ngài khuyên các đệ tử nên
đi chiêm bái bốn nơi động tâm sau khi Ngài nhập diệt: đản sinh,
thành đạo, chuyển pháp luân, và bát-niết-bàn. Ngài tuyên bố ở nơi
nào có thấu hiểu và hành tŕ thánh đạo tám chi th́ nơi đó không
thiếu vắng các bậc thánh giải thoát. Trước khi nhập diệt vào nửa đêm
ngày hôm sau, Ngài có lời dạy cuối cùng: “Các hành đều có tính hoại
diệt. Hăy tinh tấn, chớ có phóng dật.”
* Kèm theo đây là bản đồ chỉ các nơi Đức Phật đă
đi qua trong chuyến du hành cuối cùng, do Bhikkhu Ānandajoti biên
soạn.

(FB B́nh Anson)
Maps of Ancient Buddhist Asia
Tathāgatassa Pacchimā Cārikā
The Realised One’s Last Tour
The map shown above is
approx. 550 km from East to West and 400 km from North to South
There is a video of an hour-long talk I gave using an earlier
version of this map as a basis to explain more about the last year
of the Buddha’s life.
It can be seen on YouTube
Some of the modern place names, where they differ, are given here:
Rājagaha = Rajgir; Pāṭaligāma = Patna; Koṭigāma = Hajipur; Vesālī =
Vaishali; Pāvā = Fazilnagar and Kusinārā = Kushinagar. Other places
are uncertain or unidentified.
The last year of the Buddha’s life is recorded in the Mahāparinibbānasutta of
the Dīghanikāya (DN 16), which records his last walking tour in the
Middle Country (Majjhimadesa).
Note that I follow on this map the places mentioned in the Sutta,
and not the complicated itinerary that is in the commentary. For
more on this see The Missing Months in my Introduction to
the translation.
Before the beginning of the Rains Retreat (Vassa)
the Buddha walked from Rājagaha to Vesālī (approx. 90 km) where he
stayed for a number of months. Eventually the Buddha left Vesālī and
started walking North and attained Complete Emancipation (Parinibbāna)
at Kusinārā (approx. 270 km, quite a walk when 80 years old and
ill).
Looking at the map it very much appears as though the Buddha was
actually heading for his home town of Kapilavatthu but succumbed to
his illness on the way. The Buddha fell ill with dysentery in Pāvā
and according to the very sad story in the Commentary, on the last
day of his tour he actually had to sit down and rest no less than 25
times before reaching Kusinārā in the evening.
Nguồn: Tathāgatassa Pacchimā Cārikā - The Realised One’s Last
Tour
https://ancient-buddhist-texts.net/Maps/During-Buddhas-Time/Map-05-Last-Tour.htm
Trang Sử
Liệu