Một thiền sư trứ danh người Thái Lan là ngài Achahn
Chah từng nói rằng hành giả đừng quá tin tưởng vào cảm giác bản
thân. Những ǵ ḿnh thấy thích thú hay ghét sợ nhiều khi chỉ là một
sự hiểu lầm. Có điều là xưa giờ thiên hạ thường khi không chịu suy
lư bằng trí tuệ, mà chỉ đánh giá vấn đề theo
t́nh cảm thương ghét của ḿnh. Do được huân tập nhiều đời, thói quen
đó có một sức mạnh khó cưỡng. Người ta sẵn sàng bỏ ra cả đời để vun
xới các cảm giác buồn vui mong manh như một con dă tràng ṃn đời bên
bờ biển với những giấc mơ cát trắng bẽ bàng. Ngồi yên ngắm nghía
những buồn vui thương ghét trong ḷng ḿnh rồi b́nh tĩnh xem phản
ứng của ḿnh là do thứ nào tác động. Tôi nghĩ đó là một công phu
quan trọng. Dĩ nhiên đây không phải chuyện đầu hôm sớm mai mà làm
được, Tôi chợt muốn dùng một cụm từ, mà có lẽ nhiều người không đồng
ư, để gọi tên một phép tu dưỡng là Tự Kỷ Ám Thị. Buổi đầu chuyện ǵ
cũng khó, nhưng nếu nghiến răng tập luyện lâu ngày th́ tôn tin chắc
chắn rằng có thể thành công. Đó là một tâm niệm có vẻ máy móc-rằng
đă biết cái ǵ cũng phù du sao ḿnh ngu thế!
Buổi đầu, nó có vẻ là một sự dối ḷng hoặc là có chút
ngây ngô. Nhưng qua nhiều ngày, tôi tin nó sẽ trở thành một thói
quen. Bởi rơ ràng mọi phiền năo chỉ là thói quen. Và thói quen này
chỉ được chấm dứt bằng một thói quen khác. Ở đây tôi tuyệt không
muốn sử dụng bất cứ thuật ngữ chuyên môn nào trong kinh điển. Tôi
không muốn có kẻ nói tôi tiếp tục rao giảng lải nhải hoặc xấu hay
làm tốt. Chỉ cần một phần mười độc giả chấp nhận bài viết này th́
tôi vui rồi. Mọi nhận xét khác..xin gửi gió
cho mây ngàn bay!
Mỗi ngày hay tối thiểu mỗi tuần một lần hăy thử làm
ngược lại ư muốn nào đó của ḿnh xem sao. Chẳng hạn một buổi sáng
ngồi trước máy Computer để làm việc, khi liếc mắt vào một đống email
hay tin nhắn mà ḿnh nghĩ là không giúp ích cho công việc hay cho
đời sống của ḿnh. Cả điện thoại cũng vậy. Nếu thực tập được, hăy
ráng lạnh lùng không bắt máy khi đọc thấy những số điện thoại mà
ḿnh đoan chắc rằng không ích lợi. Cái phiền trong cuộc sống thường
nhật thường xảy đến từ những thứ rác rưởi như vậy. Hăy can đảm làm
ngơ với chúng để tránh hoang phí những phút giây vàng ngọc của đời
sống ngắn ngủi. Đời sống có nhiều thứ đáng mất thời gian hơn những
phiền phức không cần thiết ấy. Từ chối càng nhiều những thứ vớ vẩn
th́ tự nhiên đời sống có ngay những giá trị khó ngờ. Một cái tủ cất
chứa quá nhiều những thứ rẻ tiền th́ không c̣n chỗ cho những thứ
đáng giá nữa. Muốn bên trong cái tủ thêm giá trị th́ phải biết bỏ đi
những ǵ không xứng đáng. Đó h́nh như lại cũng là một nguyên tắc.
Cứ thử
chơi tṛ Tự Kỷ Ám Thị đó trong một thời gian. Có thể đó cũng là một
tṛ chơi phù du như dă tràng xe cát thôi, nhưng một ngày nào đó gặp
chuyện, ta sẽ thấy ra cái diệu dụng của tṛ chơi thú vị mà cũng cực
kỳ gian lao này. Mời anh, mời chị, mời cả những người tôi có thể gọi
là em. Sân chơi là cơi ḷng mỗi người. Hăy tập chơi một ḿnh với
riêng ḿnh. Ô hay, ngoài kia là một băi cát vắng người,
ta ngồi xuống với ta như một cơi đi về…!