CÓ MỘT LOÀI CHIM NÚI

 

Đêm đó, cách nay đã mười lăm năm rồi, tôi đặt chân tới đất Đà Nẵng lúc chín giờ tối. Về tới chùa Tam Bảo, tắm rửa xong, 10 giờ đúng. Sư trụ trì đã về Hội An hay Bất Nhị gì đó từ ba hôm trước. Hai dãy lầu chùa thênh thang…

Tôi xuống nhà bếp lấy chìa khóa để lên nghỉ trên dãy lầu có căn phòng của ngài hòa thượng khai sơn ngày xưa. Hai bà cụ người Huế ở bếp cho tôi biết trên đó hiện cũng có một sư khách từ miền Nam ra chơi mấy bữa rồi. Tôi nửa mừng nửa e ngại. Nếu là bạn quen thì chẳng nói gì, nếu xui gặp người lạ có tánh tình khó chịu thì coi như mất vui. Tôi đang tìm chỗ nghỉ ngơi trong ít lâu mà.

Chiếc cầu thang hình gấp khúc, lên được tới nửa chừng, tôi nhìn thấy một dáng người đang đứng ở cuối dãy hành lang, lưng xoay về phía tôi và một đốm lửa đỏ của thuốc lá như vẫn lặng lẽ cháy trong bóng tối. Căn phòng bên cạnh đó chỉ sáng lờ mờ với một bóng đèn trái ớt màu xanh. Cố tình như chẳng thấy ai, tôi mở khóa phòng mình và bật sáng ngọn đèn néon.

Sắp xếp mùng chiếu xong, tôi trở xuống bếp lấy phích nước sôi theo lời hai bà cụ dưới đó đã dặn. Tôi gặp vị sư khách ngay đầu cầu thang. Chào nhau bằng một cái chắp tay chiếu lệ, tôi bước xuống thang ngay nhưng vẫn kịp nhìn thấy khuôn mặt của vị sư khách kia. Có lẽ cũng cỡ tuổi tôi, hiền lành mà có vẻ linh hoạt lắm. Quay lên phòng với chiếc phích nước sôi mới nấu, tôi trải chiếu xuống đất, pha trà với bộ ấm chén có sẵn trong phòng rồi tráng kỹ hai tách trà bày ra đó. Tôi đang nghĩ tới vị sư khách kia. Dù gì ở đây lúc này cũng có hai ông sư với nhau!

Có tiếng chân người, tôi nhìn ra. Vị sư khách đứng ở cửa phòng, đưa tôi một lọ đường phổi, miệng cười rất tươi, thậm chí dễ thương:

-… Để uống trà đỡ buồn!

Tôi đưa tay ra dấu mời và cũng cười:

-Định sang bên phòng mời sư đấy!

Thấy hai tách trà trên chiếu, vị sư khách đưa mắt nhìn tôi có vẻ xúc động. Tự nhiên tôi thấy thương sư quá. Gầy guộc với hai cánh tay khẳng khiu, mấy ngón tay cũng dài ngoẵng, chỉ có vầng trán với cặp mắt là sống động và dễ gây chú ý. Đôi mắt thông minh nhưng buồn kín đáo. Hỏi ra mới biết đều cùng là Sadi như nhau, chúng tôi cười xòa. Pháp danh của vị sư khách là Pháp Lang. Một cái tên gọi nghe là lạ, hay hay, nhưng mới nghe qua tôi đã cau mày để cố nhớ lại. Hình như tôi đã từng nghe tới hai tiếng này ở đâu đó ít nhất một lần rồi.

Pháp Lang có một phong thái cuốn hút rất mạnh. Từ cách nói cười cho tới từng động tác rót nước chế trà của sư cứ buộc tôi phải chú ý đến quên mình. Trong khi đó Pháp lang vẫn tự nhiên như không. Trò chuyện với tôi, sư luôn lấy chuyện đùa mà giấu mình một cách kín đáo. Tôi có cảm giác như Pháp Lang luôn cố tránh nói nhiều về mình. Tôi có hỏi đến đâu sư trả lời đến đó.

Chúng tôi uống với nhau bốn bình trà liên tục. Pháp Lang pha trà khéo lắm. Lối khum bàn tay bỏ trà, cách ngắt dòng sao cho lượng nước từ chiếc phích chế vào bình thật chính xác, gọn gàng… từng thao tác được Pháp Lang thực hiện một cách cẩn thận và hứng thú như một trà tượng. Pháp Lang lấy ra một gói thuốc lá mời tôi. Sư hút nhiều lắm, hút liên tục. Nhìn từng điếu thuốc trên mấy ngón tay vàng khói của Pháp Lang mà tôi cứ e ngại. Gói thuốc lá đã vơi đi hơn một nửa. Pháp Lang hỏi tôi đã mấy giờ. Tôi bảo không có đồng hồ, Pháp Lang lặng lẽ thu dọn mọi thứ trên chiếu rồi khuyên tôi đi nghỉ.

Chùa vắng, chỉ có khách tăng với nhau, chúng tôi đã thực sự trải qua mấy ngày lưu lạc hết sức thoải mái. Mỗi sáng chỉ dành ra một giờ khất thực ngoài phố, quay về với một mâm cơm của nhà bếp đem lên, chúng tôi đã có những bữa cơm trưa thật tuyệt vời. Từng bữa cơm nghèo nơi đất khách thôi, nhưng cái hương vị phong trần cộng với cái tình pháp hữu tuy đơn sơ mà thiệt thà, chúng tôi đã nghe được tất cả những ấm lòng trong từng nắm xôi, trái chuối…

Pháp Lang hỏi tôi có muốn đi chơi ở đâu hay không để sư dành ra mấy ngày đi chung cho vui. Tôi biết Pháp Lang hình như đang bận rộn viết lách gì đó, vả lại, được sống gần nhau đã quá đủ rồi, tôi trả lời chỉ muốn nghỉ ngơi ở chùa thôi. Thế là trừ những giờ gặp mặt nhau, chúng tôi mỗi người vẫn một phòng với sinh hoạt của mình. Hồi đó, tôi đang học thêm chữ Hán nên suốt mấy ngày đi Trung chỉ vùi đầu vào xem mấy cuốn văn phạm và tự điển. Chỉ vậy mà xem ra còn không đủ thời gian.

Nghe nói có mấy sư trong Sài Gòn ra, các Phật tử trong thành phố cũng thỉnh thoảng lên chùa thăm viếng. Pháp Lang có vẻ như quen biết khá nhiều người trong số đó, họ thường ghé lên phòng sư. Pháp Lang có phong cách thật kỳ lạ. Những khi có các cô bé Phật tử lên chơi, sư thường dắt cả nhóm sang phòng tôi… xin được uống trà cho vui. Dĩ nhiên đó là những lúc sư biết tôi đang rảnh rỗi. Sư sợ tôi cô đơn hay ngại phải tiếp khách nữ một mình thì chẳng rõ. Buổi chiều hôm đó, các cô về hết, tôi đem cái suy nghĩ đó hỏi Pháp Lang, Pháp Lang cười tinh nghịch:

-Lợi hòa đồng quân mà! Nói đùa thôi, chứ mình đâu có thân quen chi với nhiều đám đó, chỉ là quen biết trước sư thôi. Xứ lạ, cái gì mình cũng phải cẩn thận chứ. Hai tụi mình cùng có mặt dù sao cũng hay hơn!

Ở mấy câu sau, Pháp Lang không cười nữa. Tôi biết Pháp Lang nói nghiêm túc và tự nhiên tôi thấy Pháp Lang sao hơn tôi nhiều quá. Tôi chẳng mấy khi qua phòng Pháp Lang. Thấy trên bàn viết của Pháp Lang luôn có vẻ bề bộn và sẵn sàng làm việc, nên nếu có cần nói gì với Pháp Lang tôi cũng chỉ đứng ở cửa. Một hôm, thấy tôi đứng một mình ngoài hành lang, Pháp Lang chỉ tay vào phòng mình:

-Sao thấy buồn quá vậy, nhớ Sài Gòn hả? Hay vào đây uống trà với mình đi, bữa nay đổi điểm cho vui.

Lại cũng cái lọ đường phổi, bộ ấm chén lấy từ phòng tôi, nhưng bữa nay Pháp Lang phải có phần nhọc sức vì tôi là khách ở phòng sư.

Có dịp đứng gần bàn viết của Pháp Lang tôi mới biết sư đang dịch sách. Nhìn xấp giấy careau dày đặc chữ viết, tôi chợt giựt mình. Nếu đó là những trang giấy được viết tại đây thì Pháp Lang quả là có sức dịch thần tốc. Sư chỉ ra đây trước tôi vài hôm, và tính đến hôm nay cũng chỉ mười ngày dịch là cùng. Nhìn sang cuốn sách có làm dấu số trang đang nằm trước mặt, tôi xin phép Pháp Lang mở ra xem. Cuốn Buddhismus, bằng tiếng Đức, được dịch lại từ cuốn nguyên tác tiếng Ý của tác giả M. Sales nào đó. Đọc mục lục, tôi chỉ biết đây là một quyển lịch sử Phật giáo. Tôi quay lại, Pháp Lang đã pha trà xong và chờ tôi…

-Chẳng ngờ sư biết chữ Đức, Pháp Lang ạ. Tôi nói mà mắt vẫn không rời Pháp Lang – dịch cũng nhanh nữa. Chuyến này mình gặp được cao nhân rồi.

Tôi nói thật nghiêm túc và vẫn nhìn Pháp Lanhg, sư quả là người có nhiều cái lạ. Pháp Lang có vẻ ngượng ngùng trước câu nói của tôi, sư cúi xuống rót trà:

-Mình biết đọc chữ Đức như sư biết chữ Hán vậy đó, ở không thì buồn, kiếm cái gì làm cho vui.

Trò chuyện với Pháp Lang, tôi cứ luôn mệt óc để ghi nhớ, kiểm tra. Sư đọc nhiều quá, một sức hiểu biết vượt quá tuổi tác. Tôi vẫn nghĩ mình là người đọc nhiều, nhưng trước Pháp Lang tôi mới thấy mình chẳng được như sư. Nhiều mà không rối, rộng mà vẫn sâu. Theo tôi, gọi theo từ ngữ kiếm hiệp thì Pháp Lang đã đạt tới cái Quai Nhai cảnh giới của con đường tự học.

Buổi chiều ngày sám hối, sư trụ trì trở về chùa và Phật tử kéo nhau lên hành lễ. Thấy có hai chúng tôi, vốn đã quen biết hai người từ trước, sư trụ trì có ý mời một trong hai chúng tôi thuyết một thời pháp. Tôi dĩ nhiên để việc đó cho Pháp Lang. Pháp Lang đốt cho tôi một điếu thuốc rồi vỗ nhẹ lên vai tôi mỉm cười:

-Mình đã biết sư là ai rồi, đừng giấu nghề nữa. Ngoài chuyện leo lên pháp tọa, cái gì thấy lười cứ đẩy cho mình!

Tiếng chuông thỉnh pháp sư từ bên chánh điện vọng sang như thúc giục. Tôi tự nhiên run bắn người lên, dù đã mấy năm rồi, việc lên pháp tọa đối với tôi chỉ là chuyện bình thường. Có phải vì trước mặt tôi bây giờ đang có Pháp Lang. Pháp Lang đã một mực từ chối kiên quyết và cũng không còn thời gian để giằng co thêm nữa, tôi tất tả bước xuống cầu thang. Có lẽ nét mặt tôi lúc đó đáng thương lắm nên Pháp Lang đã ném theo sau lưng tôi một câu đùa:

-Bữa nay tới phiên sư làm mình ngạc nhiên đó!

Thời pháp kéo dài đúng một tiếng đồng hồ rồi cũng kết thúc. Tôi về dãy lầu của mình và gặp Pháp Lang đang cắm cúi dịch sách. Cửa đóng kín, chỉ có thể thấy sư qua khoảng trống của bức màn cửa sổ. Tôi gõ cửa Pháp Lang rồi buông mình xuống đất nằm như để dưỡng sức. Pháp Lang đưa tôi viên kẹo me rồi hỏi:

-Mệt lắm hả, đi tắm đi, lát nữa uống trà với mình.

Có mấy người Phật tử muốn gặp tôi, họ dâng cúng lung tung gì đó rồi hỏi thăm đủ chuyện. Tôi trả lời qua loa rồi ném hết mọi thứ vào phòng Pháp Lang và đi vòng ra sau nhà tắm.

Tôi trở lại phòng Pháp Lang, thấy tôi ngồi tựa lưng vào tường thở dài, Pháp Lang nheo mắt cười:

-Buồn chán thiên hạ phải không? Có sao đâu, còn có đất trời mây nước và cả Pháp Lang này nữa mà!

Chống hai tay ra sau lưng, ngửa mặt phun khói lên trần nhà, Pháp Lang nói mà không cười nữa:

-Đời tu tụi mình có nhiều cái độc địa lắm. Sống chẳng biết gì thì có khác chi một kiểu tự sát dài hạn, mà biết nhiều quá đôi khi dễ nhức xương lắm. Mình chủ hòa để sống lặng lẽ thì thiên hạ cho lên rêu luôn, rồi thâm chí nhổ nước bọt lên đó. Còn đứng thẳng lên vung tay thì nhiều lúc đau xót hơn, vì nhìn tới nhìn lui chẳng có ai hiểu nổi động tác đó là gì. Người ta ngỡ mình nhập cuộc với trò chơi của họ, họ xếp cho mình một chỗ đứng sánh vai với mấy tên cho làm học trò mình cũng không thèm…

Uống thêm hai tách trà, Pháp Lang rít một hơi thuốc thật sâu rồi tiếp tục, ánh mắt trông u uất:

-Cái thân pháp sư hay giảng sư nhiều khi bẽ bàng lắm, cứ như đời nghệ sĩ vậy. Trừ những trường hợp cá biệt, ngoài ra coi như múa lân hát đình cho thiên hạ đánh giá. Mấy xu pháp thí trong trường hợp đó có khác gì tiền thuởng, có lúc mình cứ nghĩ bản thân còn giống một thằng đạo tỳ nữa là khác. Nói cho thiên hạ nghe, cầm viết cho họ đọc tiêu khiển. Hết cuộc rồi, chỉ còn lại mỗi mình thôi. Họ có khen tặng gì đó cũng là chiếu lệ. Và cái cay đắng nhất là thiên hạ bây giờ hình như bị thui chột nhận thức cả rồi. Người ta không mấy ai còn đủ sức phân biệt đâu là thứ quyền cước sơn đông mãi võ với võ công khổ luyện chánh truyền. Ai làm họ hoa mắt thì họ bái phục, chỉ thế thôi. Đời sống Sa-môn nguyên thủy dĩ nhiên chỉ là đối diện với chính mình và độ sinh chỉ là thứ trách nhiệm mang tính nhân duyên. Nếu có thể sống ngược dòng thời gian thì những tâm hồn như chúng ta đâu có là những cánh chim lạc đàn kiểu này. Đạo đức kinh của Lão Tử rồi Nam Hoa kinh của Trang Tử chỉ có thể ra đời vào đúng thời điểm mà lịch sử nhân loại đã quy định thôi. Người Trung Hoa bây giờ đâu còn mấy kẻ thiết tha với thơ Đường từ Tống hay Kinh Thi nữa. Những hồn thơ như Lý Bạch, Tô Thức, Vương Duy có lẽ vĩnh viễn không thể hồi sinh. Những thiên tài Đông Tây của nhân loại ngày xưa nếu hôm nay có đội mồ sống dậy cũng sẽ là những bóng ma lạc loài không có quê hương. Thời thế của họ đã qua rồi.

…Tụi mình tuy chẳng là gì hết nhưng mấy ngày qua mình đã hiểu sư ít nhiều. Hồi nãy ngồi trong phòng, mình đã cảm nhận trọn vẹn nỗi đau của sư trước những lời tán hươu tán vượn của mấy người kia. Mình hiểu họ hơn sư. Họ không chỉ là những người xứ Quảng này không thôi, họ và đồng loại có mặt khắp mọi nơi mà tụi mình có mặt. Đau đớn lắm sư, có lúc ngồi trên pháp tọa, trước mặt bao người mà mình cứ thấy lẻ loi không chịu nổi để rồi lại bất chợt thèm được cái phép lạ của một lão thiền sư nào đó đã vì buồn chán cuộc đời mà xếp mấy hòn đá lại chung quanh rồi thuyết pháp cho đến khi chúng gục gặc cúi đầu để mình được chút an ủi giữa lòng đời quá đỗi u mê. Mình từ đó đã thành danh một cách tật nguyền với cái tiếng tăm chẳng mấy dễ chịu là “gã pháp sư độc mồm độc miệng chỉ biết chửi rủa lung tung như thằng mất trí.” Cái đất Đà Nẵng đâu có lạ gì với cái “danh tiếng” đó của mình. Hồi chiều nếu chẳng có sư chắc mình đã thêm một lần “tẩu hỏa nhập ma” với thiên hạ ở đây rồi.

Tôi không thể tin là Pháp Lang vừa nói những lời đó. Pháp Lang chiều nay đã hoàn toàn không phải là Pháp Lang của những ngày qua. Một chút gì đó cay độc, chua chát, mỉa mai và cũng trầm thống như thấm đẫm kỹ càng vào từng chữ, từng câu sư nói. Cái buồn của tôi đã bốc hơi trước luồng hỏa lực mãnh liệt của sư. Nỗi đau của tôi không thể nào sâu sắc bằng của sư để đủ sức trở thành một sức bật ngoan cường, chát chúa như vậy. Tôi pha bình trà mới rồi rót cho Pháp Lang để lại tiếp tục lắng nghe. Tôi không muốn nói thêm gì nữa. Những điều tôi muốn nói, Pháp Lang đã nói hết, nói một cách sâu sắc, cốt lõi và còn khốc liệt hơn. Những câu nói và tâm sự của Pháp Lang cứ như đưa tôi trở về với một quá khứ xa lắc xa lơ nào ấy. Đó là cách nói của một anh hùng thời loạn, một lão thần nhiều trăn trở trước sự đổ nát của quê hương và tâm sự của Pháp Lang sao cũng ngậm ngùi uất kết như nỗi lòng của mấy ông Đạo giấu mình trên núi Cấm hay hòn Cổ Trôn thời binh biến mà Sơn Nam đã có lần nhắc tới. Tôi nghe Pháp Lang nói rồi lại thấy buồn buồn…

Cơn sốc trong lòng Pháp Lang dường như đã lắng xuống, sư đốt thêm một điếu thuốc và giọng nói chùng lại:

-Đã mười năm rồi, từ cái tuổi mười tám, có thể nói con đường nào mình cũng đều đi qua thử, đi qua để chọn lựa và xác định hướng đời. Nhưng rồi ở cái tuổi hai mươi tám này, chuẩn bị bước vào cái chặng đường tam thập nhi lập, xem ra mình vẫn chưa tìm thấy cái gì ngoài những ngã năm, ngã bảy của cuộc đời. Mình cứ bối rối, ngập ngừng thôi sư à. Mình đã đọc như điên, viết rồi dịch lung tung như một thằng mất trí. Mình cầm bút mà chẳng biết vì ai, cho ai. Hình như mình đã cố sống mãnh liệt như vậy chỉ vì cứ e sợ là sẽ bị cái tâm sự thống lụy kia làm mình không còn trí nhớ. Ai biết được lúc đó mình sẽ ra sao nữa. Bây giờ chưa tới mức nào đáng sợ mà thiên hạ còn sợ cái mặt hắc ám của mình. Mai kia lỡ ra mất trí, sống cuồng điên như Van Gogh, Nietzsche hay Bùi Giáng thì chắc gì mình lại được lưu danh một cách đàng hoàng như họ. Nhưng sư biết không, dù có sợ như vậy, mình chẳng hiểu sao vẫn cứ chán chường tất cả những gì là hệ phái, chư tăng, huynh đệ, thầy tổ của hôm nay. Có biết bao người đã cười như muốn nhổ vào mặt mình rằng thằng cha đó có gì cũng chỉ là đạp phân Phạm Công Thiện chửi bới lung tung để chứng tỏ cái tuổi trẻ thiên tài thiên bẩm gì đó mà mình thực ra không có nổi một gram. Người ta có thể nói đúng theo cái lối nhận xét đại chúng vốn xứng đáng cho mấy kẻ lưu danh giả danh trí thức đó, nhưng sư thử nhìn lại xem, mấy gã vẫn được tôn xưng là pháp sư hay giảng sư gì đó, ngoài cái vốn liếng tiếng Việt “bất thành văn” ra, có ai đã đọc xong mấy cuốn kinh tạng đã được dịch sẵn ra tiếng Việt từ đời Thái cổ! Ai trong số đó có may mắn nhặt được cái bằng cấp của Vạn Hạnh hay một đại học nào đó ngoài đời thì chắc gì đã khá hơn. Sư cứ tìm đến họ để hỏi xem đã đọc hiểu (chớ đừng nói là thông thạo) một ngoại ngữ nào chưa, họ có thể không dùng tới sách vở mà thu gọn lịch sử hoặc giáo lý của đạo Phật trong chừng vài mươi trang hay không. Với kiểu kiến thức đó tự tu còn chưa xong còn đòi làm thầy ai được nữa. Chưa hết đâu, những ông lão bán thế xuất gia có chút Tây học, trình độ Diplome hoặc khá hơn một tí là tú tài Pháp, đọc lem nhem đôi ba cuốn sách bằng chữ Tây (mà văn phạm trong hai cuốn đầu Course de Language cũng đã gần đủ để giải quyết) rồi cộng thêm vài cuốn kinh tiếng Việt thì coi như đã “văn võ song toàn” rồi miệt thị bọn trẻ là thất học. Mấy đứa có bằng cấp thì đôi khi còn lên tiếng trả lời, bọn “tay trắng” thì chỉ còn hai thái độ: hoặc khiếp đảm bái phục hoặc tức tưởi khóc thầm trong tủi nhục.

Pháp Lang nhìn ra bóng đêm mịt mùng ngoài cửa sổ:

-Mình từ năm hai mươi tuổi đã cay đắng nhận ra điều đó rồi tự sinh một chứng tâm bệnh kỳ quái là chán ghét vô cớ hầu hết những gì mang tính thời thượng. Trong khi cũng xuống trường đi học như những bạn bè, tạm gọi vậy, mình đã lặng lẽ đi tìm đọc lại những cái của ngày xưa, càng xưa càng tốt, ngoài đôi ba thứ sinh ngữ bắt buộc phải có khả năng đọc hiểu như là chút vốn liếng dấn thân cho cái lý tưởng “khảo cổ” khác người, mình đã vùi đầu vào mấy cổ ngữ như để bới tìm trong chúng một lối mòn dẫn về quá khứ. Mình chẳng yêu thích Tây Phương lắm. Phật giáo đã cho mình một con số đo vô cực nên minh triết da trắng hình như chỉ vừa đủ để mình nhớ lại những khuôn mặt giả trá nông cạn chung quanh. Mình đã học được cả hai thứ Nam Phạn và Bắc Phạn rồi sau này còn thêm cả tiếng Phạn hỗn chủng với Tạng ngữ nữa. Mình không có cơ may học trường lớp những ngôn ngữ đó, ngoài chút thời gian khai tâm từ các vị thầy chủ yếu là ngoại giáo, phần lớn mình đã tự học qua sách vở. Cực khổ nhưng đôi lúc cũng vui. Biết bao là những buổi mình đã phải ngồi xổm hàng giờ dưới nền mấy nhà sách cũ để đi tìm những thứ sách mà ở Việt Nam này khó hy vọng có hơn hai chỗ có. Lần hồi mình cũng có được trọn bộ Veda, Bhagavad Gīta, Upanisad (gồm nhiều tập) cả kinh Bát Nhã, Kim Cang, Duy Thức, Câu Xá… bằng chữ Phạn. Chắc là vì quá sùng thượng cái hiện đại nên người ta đã lần lượt đem rao bán hết những sách kinh đó cho mình. Sư biết không, việc mình học tiếng Đức cũng là tình cờ thôi. Đọc các thư mục trong bìa của mấy cuốn mua được, mình đã nhận thấy có quá nhiều sách Phạn được dịch giải bằng tiếng Đức. Thế là nó trở thành một sinh ngữ được mình chú ý. Mình chỉ học để vừa đủ sức đọc hiểu thôi mà hầu như những ngoại ngữ mình biết được cũng chỉ dừng lại ở trình độ đó. Mình nghĩ thay vì mất thời gian trau dồi các khả năng nói, nghe, viết những ngoại ngữ đã đọc hiểu được, mình có thể học thêm thứ khác, dĩ nhiên cũng chỉ để đọc hiểu. Vả chăng, cổ ngữ hầu hết là tử ngữ, mình có nói được cũng chỉ để mình nghe thôi!.

…Mình đã học mà không còn nhớ cái gì trên đời nữa. Nỗi buồn trong lòng từ đó chỉ còn là từng cơn ác mộng đi về qua những giấc ngủ mỏi mệt trên bàn viết. Những khi cảm thấy đuối sức, mình lại bước vào những cuộc đi như một cách ngơi nghỉ. Mình đã đi nhiều lắm. Từ đập Cống Đá cách mũi đất Cà Mau chỉ hơn hai cây số, mình đã đi qua Nam Vang rồi ra Quảng Trị, vượt qua cầu Bến Hải để ra tận Hà Nội. Đà Nẵng này rồi cả Huế nữa, chỉ là trạm dừng chân trong những chuyến viễn hành đó. Mình cũng nghèo thôi, cơm bánh khất thực với tàu xe đi nhờ nhưng mình đã sống trọn vẹn. Nói ra nghe mà buồn cười và ngớ ngẩn, đôi lúc mình thấy phải quỳ xuống tạ ơn Đức Phật vì Ngài đã cho mình nhiều quá. Lá y của Ngài để lại đã là cái chăn, cái mùng, và về ý nghĩa tinh thần thì không thể nói hết. Nhiều khi nghe bơ vơ quá, bàn tay tình cờ nắm chặt chiếc y, mình cảm nghe ở đó một sự che chở thật kỳ lạ. Còn chiếc bình bát thì lại là cả đời sống vật chất cho mình khỏi phải bị đời hà hiếp bằng cái trò xiết lấy bao tử để xâm lược khối óc vốn rất cần tới hai chữ Tự Do. Có lá y và bình bát, mình khỏi làm phiền những chỗ ghé qua. Chỉ một góc nhà khuất vắng thôi, mình đã có thể sống được rồi…

Tôi rời phòng Pháp Lang lúc hai giờ sáng. Nằm nhắm mắt mà từng câu nói của Pháp Lang lúc tối vẫn cứ như len lỏi trong lòng. Tôi lại ngủ thiếp đi lúc nào không hay. Trong mơ tôi đã thấy mình với Pháp Lang đang đứng trên một bến sông nào đó. Sư to lớn, ngâm đen với đôi mắt nâu thẫm và sống mũi cao thẳng như một người Ấn Độ. Tôi nhỏ bé đứng bên sư một cách thành kính. Hai chúng tôi đã thành ra đôi bạn Tất Đạt – Thiện Hữu trong tác phẩm Weg nach Inner của Hermann Hesse mà đã có người dịch là Câu Chuyện Dòng Sông…

 

***

Một ngày chủ nhật, các Phật tử trẻ tuổi tổ chức chuyến đi chơi ở Suối Đá và mời tôi với Pháp Lang cùng đi cho vui. Ngày xưa, Suối Đá rồi cả Suối Mơ, Suối Tiên gần đó đều là khu vực quân sự cấm thường dân lai vãng. Bây giờ ở đây thành ra một địa điểm du lịch và vì nằm khá xa thành phố Đà Nẵng, có đến khoảng mười cây số, nên ở đây thường khi vắng người. Suối Đá là một dòng nước chảy từ trên núi xuống, gập ghềnh và len lỏi qua các khối đá lớn lẫn khuất dưới những lùm cây dại. Không gian ở đây yên tĩnh hoàn toàn, chỉ cần nằm ngả người trên một tảng đá nào đó rồi lắng nghe tiếng nước chảy ầm ì chung quanh thì coi như ai cũng có thể thấy mình là một đạo sĩ ẩn tu. Cả nhóm trèo đến nửa chừng dòng suối thì đã mệt lử. Tôi với Pháp Lang ngồi xuống hút thuốc rồi ăn uống qua loa mấy thứ tạp nham mà đám Phật tử đem theo. Thấy chúng tôi cứ ngồi nói cười mà chẳng có vẻ muốn lên cao thêm nữa, bọn nhỏ lần lượt dắt nhau tản đi mấy ngả để hái lan, lượm đá.

Dõi mắt nhìn xuống phía dưới chân núi, Pháp Lang nói với tôi bằng cái giọng trầm buồn:

Hai năm trước mình có lên đây. Cũng đi chung với các Phật tử nhưng trong nhóm lúc đó chỉ có mình là ông sư, ngoài mấy câu nói đùa, chẳng biết nói gì nữa. Ở đây thơ mộng quá phải không? Nhưng chưa hết đâu, lát trưa mình rủ tụi nhỏ ra biển, cũng gần đây thôi. Bãi vắng người mà có đủ cái đẹp: rừng dương, cát trắng với biển trước mặt và núi sau lưng. Lần đầu tiên lên Suối Đá, mình cứ nhớ tới mấy cuốn du ký của thầy Lạt Ma Anagarika Govinda với bà Alexandra de Neel kể về những cuộc mạo hiểm băng qua Hy Mã Lạp Sơn với các tu viện nằm trên tận núi cao của các xứ Nepal, Bhutan, Sikkim và Tây Tạng. Sau này hình như mấy cuốn sách đó đã được dịch ra tiếng Việt hết rồi. Nhớ lại mà nghe nôn nao rồi cũng buồn buồn. Giữa trời đất hoang vu ngút ngàn đó mà người ta đã sống và hoạt động tích cực đến mức người Tây phương phải nể phục.

… Sư biết không, nhiều lúc mình có nhiều ước mơ lạ lùng lắm. Đọc sử thấy các vị trưởng lão Ấn Độ, Tích Lan, Miến Điện rồi cả những Lạt Ma Tây Tạng khi thấy thời cuộc có ảnh hưởng xấu đến Phật Giáo, đã âm thầm dắt díu học trò lên núi, vào rừng cất am để truyền thụ kiến thức. Các vị sợ lúc mình nằm xuống mà Phật giáo không có một đội ngũ tăng tài thì coi như mất gốc. Các vị thầy đó rồi cũng đã mất đi giữa rừng sâu núi thẳm nhưng đám học trò của các ngài vẫn tiếp nối lý tưởng sống đó để rồi các tu viện kiêm học viện, thiền viện bí ẩn đã lặng lẽ mọc lên giữa chốn đại ngàn xa khuất mà chỉ những người thật sự hữu duyên mới có cơ hội tìm đến. Những học viện Phật Giáo lừng danh như Shalu, hay Sera đều nằm trong số đó và cũng đã ra đời trong những hoàn cảnh khốc liệt như vậy. Nhưng những vị sơ tổ khai sơn cùng các thế hệ kế thừa ở đó đã dạy cho mình một bài học nghìn vàng rằng nếu chẳng là một lâu đài ngút trời giữa đế đô hoa lệ thì hãy là một ngọn núi chạm mây, còn nếu vô danh bé mọn hơn nữa thì ta vẫn có thể là một viên ngọc giấu mình trong đá. Đời sẽ đi tìm ngọc thôi, nếu viên ngọc đó là ngọc quý. Còn như chẳng được phát hiện để trở thành bảo vật trấn môn thì ít nhất viên ngọc kia cũng vẫn là một chút tinh hoa của đất trời chẳng phí phạm gì sự hiện hữu của mình giữa cõi biển dâu. Vả lại, ai biết đâu được chuyện ngàn sau chứ!

…Những cơn đau, từng nỗi buồn và cả niềm khinh bạc đã buộc mình phải học, học thật nhiều, học để biết hết những gì là thật sự cần thiết. Mình cứ nghĩ tới các học viện Sera, Shalu trong những lúc chỉ còn lại một mình cắm cúi với từng nét chữ ngoằn ngoèo của Bắc Phạn và Tạng ngữ. Mình cũng mê chữ Hán lắm chứ. Chỉ cần ráng nhét vào đầu chàng một ngàn đơn tự rồi áp dụng phép lục thư thì coi như nghiện nó mất thôi. Mình đã không ít lần nghĩ tới việc tìm người truyền thừa dù bản thân chẳng là cái gì hết. Nhưng suy cho cùng, chỉ cần trao lại suy nghĩ của mình cho kẻ khác đến sau thì mình nghĩ cũng xứng đáng để ra đi rồi, phải không sư? Nếu như được là một loài chim quý thì dù không có những tao nhân mặc khách thưởng thức tiếng hót, mình vẫn có thể lên rừng tìm những đồng loại để hót cho nhau nghe được mà.

…Thực ra mình đã thấm thía bài học này từ lâu nhưng cái đêm rằm vừa rồi thấy sư buồn, mình bỗng nhiên nổi cơn. Hay có lẽ mình đã xem nhau là tri kỷ rồi cũng nên.

Có tiếng chim rừng hót vang trên mấy chòm cây mọc theo ven suối. Pháp Lang lại đốt thêm một điếu thuốc nữa. Ánh mắt sư như đang nhìn theo một chiếc lá đang trôi xuống. Sư im lặng với hai bờ vai xương trông cô đơn quá. Pháp Lang đứng lên vói tay hái một nhánh trái của một thứ cây rừng không biết tên nhưng trông đẹp lắm. Chùm trái xinh xắn đủ màu như một nắm hạt cườm nữ trang. Pháp Lang thả từng hạt nhỏ xuống suối. Sư vẫn bơ vơ trong từng khoảnh khắc lạc loài. Tôi bỗng nhiên thấy sư sao giống như một con chim núi mồ côi mà giống nòi đã bị tuyệt chủng. Nó về lại núi để mong tìm chút dấu vết tổ tiên nhưng đã hoài công dù đã mỏi mòn. Có bay đến phương trời nào, chim cũng không sao quên được núi. Sư đã sống lang thang giữa đời với quá nhiều bi kịch mà vẫn còn nhớ về những cái thật sự là cội nguồn.

Đám Phật tử đã trở xuống. Chúng tôi ra bãi biển rồi cùng nhau vọc cát, nhặt ốc đến chiều. Gió đi qua rừng dương nghe buồn lắm. Ngó lên núi rồi nhìn ra biển, hai chúng tôi lại đốt thuốc. Đám Phật tử gọi chúng tôi là hai vị lão tăng, có đứa bảo phải gọi chính xác là Khúc Dương với Hứa Vân Thiên trong Tiếu Ngạo Giang Hồ của Kim Dung. Cô bé nói đúng, và tôi cũng thích nghe gọi thế.

Chiều lắm rồi, chiếc Daihatsu đưa chúng tôi về Đà Nẵng.

 

***

 

Trước sau, tôi đã ở Đà Nẵng đúng một tháng rưỡi. Đó là một nửa thời gian còn lại của mùa nghỉ hè. Đã đến lúc tôi phải trở vào Sài Gòn rồi. Hai hôm trước vừa có một cú phone từ miền Nam gọi ra nhắc nhở. Như vậy là tôi phải tạm thời chia tay Pháp Lang. Thấy tôi có vẻ buồn, Pháp Lang rủ tôi đi phố rồi ra quán cà phê Rừng bên bờ sông Hàn. Khách của quán thường chỉ là các sinh viên nên ở đây khá yên tĩnh và không phức tạp, đủ để hai ông sư bước vào mà không bị dị nghị.

Quán cà phê Rừng nằm ở một thế đất rất đẹp. Thoai thoải bên triền một ngọn đồi và từ đây có thể nhìn thẳng ra sông Hàn mênh mông lạnh buốt. Nói theo Pháp Lang thì quán Rừng quả là có “lợi thế chiến lược”. Bàn ghế nằm cả ngoài trời nhưng cứ nhìn những tán dù màu huyết dụ lặng lẽ dưới gốc cây đa cỗ thụ, tôi vẫn có cảm giác ấm cúng. Cà phê ở đây giá rẻ mà vẫn ngon tuyệt. Mấy băng nhạc cũng được chọn lọc đúng mức, ai nghe cũng được. Pháp Lang chăm sóc tôi như một tình nhân. Sư kéo ghế cho tôi ngồi một chỗ khuất gió rồi lấy muỗng gõ nhẹ vào phin cà phê cho xuống nhanh hơn, xong lại khuấy đường vừa uống rồi đưa cho tôi. Có đi chung với nhau ở chỗ lạ mới thấy Pháp Lang quả là nhiều nghề. Tôi chỉ là một thằng con trai lại cũng là ông sư như Pháp Lang mà Pháp Lang còn khéo chiều chuộng đến thế, nếu đối với con gái thì hẳn là còn nhiều công phu hơn. Tôi lại nói với Pháp Lang suy nghĩ đó, Pháp Lang bật cười:

-Đại sư quả là người giàu sáng kiến! Nhưng biết đâu mai mốt về Nam cứ uống trà hay cà phê sư lại thấy nhớ mình thì sao.

Đàng kia, máy hát được thay băng. Tiếng hát Trường Thanh lồng lộng với những tâm sự đời lính thời chiến loạn. Chẳng lạ gì cuốn băng đó, nhưng chiều nay nghe lại, tôi thấy nó hay làm sao. Một thoáng buồn đi qua, tôi nói với Pháp Lang:

-Tụi mình cứ như mấy thằng lính trận ấy nhỉ? Gặp gỡ rồi trôi dạt mỗi đứa một nơi. Tuy chẳng có cái chết chóc bất ngờ để phải khóc nhau vì cái cảnh tử biệt nhưng hoàn cảnh sống bèo mây như tụi mình cũng là một kiểu sinh ly. Có về lại miền Nam mình cũng khó có dịp vui trọn vẹn như mấy ngày ở Đà Nẵng này. Sư ở tận Định Quán, còn mình thì phải đi học…

Tôi hỏi Pháp Lang bao giờ lại về Nam, Pháp Lang nói còn phải ra Huế rồi có thể Hà Tĩnh nữa. Pháp Lang bảo tôi nên về Sài Gòn bằng máy bay với lý do đơn giản mà cũng buồn cười là chuyến về thường dễ buồn chán, không còn hứng thú như lúc đi, Đó cũng là cái kinh nghiệm của Pháp Lang. Tôi cho hay đã dặn người đi lấy vé tàu hỏa rồi. Uống hết bình trà, chúng tôi rời quán. Pháp Lang trả tiền cà phê rồi ra dấu tạm biệt cô bé phục vụ. Phố đêm Đà Nẵng có cái thơ mộng riêng tư chẳng giống ở Sài Gòn. Nhất là ở bờ sông Hàn, với một quán cà phê Rừng tuyệt vời cho tất cả cuộc gặp gỡ và chia tay…

 

***

 

Pháp Lang tiễn tôi lên tàu. Sân ga buổi sáng sớm nhộn nhịp nhưng vẫn kín đáo giăng giăng một không khí thật buồn. Những người có mặt ở đây hầu hết là khách đi. Họ ghé ngang Đà Nẵng hoặc từ Đà Nẵng vào Nam. Buồn lắm. Với tôi, sân ga nào hình như cũng thế. Gió lạnh. Pháp Lang hỏi tôi có uống cà phê không, cà phê nóng. Tôi lắc đầu. Đã uống với nhau ở chùa rồi. Chúng tôi ngại không dám hút thuốc ở đây. Rồi tàu cũng chạy đi. Tôi trên tàu, Pháp Lang ở lại. Tôi tưởng tượng ra dáng người gầy yếu của Pháp Lang đang một mình rời sân ga. Đám Phật tử cũng đến đưa tôi đi, nhưng tôi không bận tâm nhiều lắm. Bọn chúng có cả nhóm, Pháp Lang chỉ một mình. Tự nhiên tôi thấy hối hận sao mình đã không về Sài Gòn bằng máy bay như lời Pháp Lang cho cuộc chia tay đỡ não lòng hơn.

Tàu đi qua Quy Nhơn với một vùng biển xanh ngắt. Tới Nha Trang, cũng biển xanh với núi nhưng có thêm mấy đồi cát trắng chạy dài tít tắp. Tôi nhớ Pháp Lang, như hai kẻ tình nhân khác phái. Tôi lại ngủ rồi thức. Con đường vào Nam vẫn vô tận. Tôi đã đi qua một đêm trên tàu.

Tới Sài Gòn, tôi xuống ở ga Bình Triệu để về Gò Vấp. Tôi đi học tiếp tục và tủ sách của tôi lại có thêm những cuốn sách lạ. Tìm tới làm quen với những bè bạn của Pháp Lang ngày xưa lúc sư còn học ở Vạn Hạnh, tôi đã mượn photocopy những sách học tiếng Sanskrit và Tạng ngữ. Trong một lá thư cho tôi, Pháp Lang còn cho địa chỉ mấy ông linh mục đã dạy học cho sư hồi đó. Pháp Lang hẹn gặp lại tôi trong Nam, hoặc Sài Gòn, hoặc Định Quán. Sư khuyên tôi ráng học và hứa sẽ giúp đỡ những gì tôi cần. Tôi biết ơn sư. Trong hơn mười năm tu của mình, kể cả thầy tổ, chưa ai tận tình với tôi đến vậy. Pháp Lang vẫn biền biệt như một cánh chim. Tôi chỉ có thể nhận thư của sư mà không thể hồi âm. Sư luôn xê dịch bất chừng. Mười tám tháng trôi qua thật nhanh kể từ lần sơ ngộ với Pháp Lang.

Tôi phải học cùng lúc hai Đại học, Sử và Anh Văn. Thời gian rỗi rảnh hình như không có. Một buổi chiều đi học về, lúc đó tôi còn ở trọ tại nhà một Phật tử ở Gò Vấp thì nhận được thư Pháp Lang. Sư bảo rất muốn gặp lại tôi nhưng không còn kịp nữa, dù sư đang có mặt tại Định Quán. Tôi biết lá thư được viết và gửi đi từ Định Quán nhưng lúc tôi nhận thư thì có lẽ Pháp Lang đã không còn ở đó nữa. Lại mất tin tức nhau!

Pháp Lang như có chuyện gì đó khó nói. Tôi biết tính sư, nói cười thoải mái nhưng vẫn luôn giữ lại một mình những chuyện riêng tư mà sư thấy không cần thiết phải nói.

Buổi tối hôm đó, có tí việc phải ghé Kỳ Viên, tôi đang ngồi uống nước ở băng đá ngoài sân thì gặp một ông sư bạn cũng vừa ghé vào. Thấy tôi, sư hỏi ngay:

-Hình như sư có quen Pháp Lang phải không? Cái ông cứ xưng là trích tiên gì đó…

-Rồi sao chứ - tôi lo lắng sợ Pháp Lang gặp chuyện – Có chuyện gì không?

-Nghe nói ổng đi Tây Đức rồi, hai vợ chồng người Đức nào đó đã lo cho ổng đi chữa bệnh. Hình như bệnh động kinh. Họ đã gặp ổng bất tỉnh trên một chuyến tàu đi Huế rồi sau đó gặp lại nhau ở Đà Nẵng và thành bạn…

Tôi bàng hoàng và nghe nhớ Pháp Lang. Tôi chưa hề nghe Pháp Lang nhắc tới chứng bệnh quái ác đó của mình bao giờ. Ngồi hồi tưởng lại, tôi chỉ còn nhớ đến ánh mắt lạc thần của Pháp Lang trong những đêm khuya. Đó là ánh mắt của một nguồn sinh lực mong manh đang chơi vơi giữa hai bờ sống chết. Tôi đã đâu biết gì về y học, cứ nghĩ đơn giản đó là ánh mắt của một người sống quá nhiều với chiều sâu. Thì ra bấy lâu nay Pháp Lang đã âm thầm đối diện với cái chết mà chỉ riêng mình biết rõ. Thế mà sư vẫn can đảm vui cười và không ngừng xây dựng những ước mơ mà chính sư vẫn hiểu là chúng có thể vỡ tan bất cứ lúc nào. Sư đã là một khối băng sơn, một bọt nước lấp lánh nắng trời luôn mong mình trở thành một ngọn núi đá, một viên ngọc để có thể tiếp tục tồn tại. Nhưng Pháp Lang ơi, sư vẫn hiểu mình đang là một con chim núi ngậm trong mỏ mình một chiếc lá độc mà sức công phạt của nó có thể làm sư rã cánh mòn hơi bất cứ lúc nào kia mà!

Mà sao cũng được hết, hãy bay đi thật xa nghe Pháp Lang, bay đi tìm lại chính mình với những chân trời mà sư vẫn mong ước. Mình luôn cầu nguyện cho sư. Sư là con chim núi đã mất giống nòi vốn là một loài chim huyền sử. Ráng bay dù cánh có mỏi, sức có mòn. Hãy can đảm như sư đã can đảm, hãy sống như sư đã dạy cho thằng bạn này sống.

Tôi lại nhận được thư Pháp Lang. Lá thư từ Đức Quốc, bên ngoài phong bì có đóng dấu rõ ràng với cái địa danh xa lạ nơi lá thư được gởi đi. Một vùng đất mang tên Dussendorf nào đó thật hiu hắt. Pháp Lang xin lỗi đã không kịp gặp tôi để từ giã chỉ vì không mấy tin tưởng vào chuyện giấy tờ. Đến khi xác định chắc chắn mình đi được thì không còn thời gian nữa. Xót xa hơn, Pháp Lang cho biết là sư vừa làm phẫu thuật trên não nhưng không thành công. Một khối u oan nghiệt nằm ngay chỗ hiểm, lấy nó ra rất có thể sẽ xảy ra một trong hai tình huống xấu nhất: Hoặc chết đi hoặc tê liệt não bộ và có khả năng dẫn đến mất trí!

Sao lại như thế được chứ! Một Phật Giáo cội nguồn của Việt Nam mai này đang rất cần tới một người như Pháp Lang kia mà. Chẳng lẽ đất trời này không thể giữ lại được con chim núi cuối cùng đó hay sao…

Pháp Lang vẫn khuyên tôi ráng học, sư gởi cho tôi mấy cuốn sách cổ ngữ. Sư bên đó cũng nghèo như hồi còn bên này, vậy mà vẫn nhớ tôi. Tôi nhận thư Pháp Lang thường lắm, đôi ba tháng một lần, và có những lá thư được gởi về từ Thụy Sĩ. Sau lần phẫu thuật đó, các bác sĩ đành bó tay cho sư uống thuốc cầm chừng sau khi đã ghép lại vỏ não, nhốt lại trong đó một cái chết bất ngờ luôn sẵn sàng xảy đến cho sư. Tỷ lệ tử vong của chính căn bệnh động kinh thật ra rất thấp nhưng nó nguy hiểm là vì có thể xảy ra bất cứ lúc nào và những cú va chạm thì khó mà lường được hậu quả. Một góc bàn, cầu thang, ngay cả nền gạch trong những lúc đó đều đồng nghĩa với một cổ áo quan! Tôi cứ rùng mình với những suy diễn và nghe thương Pháp Lang quá. Tôi không thể làm gì để giúp đỡ Pháp Lang ngoài những lời khuyên giữ gìn sức khỏe như bớt hút thuốc và thức khuya mà bản thân sư đã tự biết cũng như các bác sĩ bên đó chắc chắn cũng không quên.

Hai năm sau, lúc này tôi đã thôi học và sửa soạn về sống ở một ngôi chùa trên miền Đông. Một hôm có người Phật tử đến tìm tôi bảo là từ Thụy Sĩ về, cô giao cho tôi một cuốn băng cassette và một thùng sách lớn trong đó có một chiếc hộp bằng nhựa cao cấp rất đẹp có dán tên Pháp Lang. Pháp Lang đã chết tại Đức và đây là phần xương hỏa táng của sư!

Tôi khóc không thành tiếng. Pháp Lang đã vĩnh viễn không còn nữa. Cô Phật tử kể lại là chứng bệnh của Pháp Lang đã tái phát ngay lúc sư qua lộ. Một chiếc xe đi qua không thắng lại kịp. Pháp Lang đã ngã xuống với đôi mắt trợn trừng, khóe miệng hoen máu với một đoạn lưỡi bị cắn đứt còn nằm bên trong. Chiếc xe kia tông vào và sư lại chính thức bị thêm cú chấn thương sọ não. Trên tay Pháp Lang lúc đó là mấy cuốn sách mới mua…

Được đưa vào cấp cứu ở bệnh viện, Pháp Lang đã tỉnh lại ít phút. Nhận thấy không thể cứu được nữa, các bác sĩ đã kịp thời ghi âm những lời nói sau cùng của Pháp Lang. Lần theo giấy tờ trong người sư lúc đó, họ gọi phone về nhà hai vợ chồng người Đức kia và từ đây cô Phật tử ở Thụy Sĩ đã nhận được tin. Tất cả đến nơi thì Pháp Lang đã được đưa xuống nhà xác.

Qua sự quen biết với Pháp Lang và căn cứ vào những lời phều phào ngọng nghịu của sư được ghi âm trong lúc hấp hối, cô Phật tử đã mang hết mọi thứ về đưa tôi. Trong cuốn băng, Pháp Lang còn giao trọn sách vở của sư ở Định Quán cho tôi nhờ cất hộ!

Pháp Lang có mất trí không? Sư còn trở về với tôi được nữa sao mà bảo là nhờ cất giùm, giữ hộ? Sư đã giao hết những gì sư có cả đời để cho tôi, trong khi tôi chỉ còn lại một mình với cái lý tưởng sống mà sư đã san sẻ. Như thế có đau đớn, nhức buốt không chứ!

Pháp Lang ơi, cuối cùng rồi sư cũng ra đi như một tiền bối, như những sư tổ khai sơn nào đó mà sư đã từng kể cho mình nghe. Mình đã không có mặt bên sư trong những giây phút cuối cùng như Thiện Hữu đã còn có dịp vuốt mắt cho Tất Đạt trong Câu Chuyện Dòng Sông. Sư đã kịp có một Kiều Lan nào trong đời mình chưa hả? Sư chưa hề nhắc tới chuyện đó trước mặt thằng bạn này. Sư đã nằm xuống một mình nơi đất khách như một cánh chim đuối sức buông cánh trước khi về tới núi xưa. Mình là Sa-môn Phật Giáo, mình tin sư sẽ tiếp tục con đường của mình đã chọn dù bây giờ đang trôi dạt về đâu trên đại dương sinh tử. Sức mạnh tâm hồn của sư lớn quá, mình tin là sư đã xác định được hướng đi trước phút tắt thở. Mình sẽ giữ lại nắm xương tàn của sư, dù sao đây cũng là một kiểu trùng phùng tái ngộ của hai tụi mình phải không Pháp Lang?

Nhìn hộp di cốt với cái thùng sách của Pháp Lang để lại, tôi cứ xé lòng nhớ lại mấy câu thơ của Ngô Cang:

…Ước mơ hoài bão còn đây

Nửa đời vỗ nhẹ trắng tay giang hồ

Bút thiêng phóng cõi xa mờ

Bao giờ cho tới bao giờ gặp nhau…

Pháp Lang đã đi qua trần gian này trong một thời gian quá ngắn ngủi, chỉ với một nửa tuổi đời thôi. Sư đã nuôi dưỡng tâm hồn mình để đứng sừng sững giữa đời với những tâm nguyện vá trời để rồi phút cuối phủi tay ra đi khi cái đại mộng giang hồ vẫn còn đó. Đúng là “Nửa đời vỗ nhẹ trắng tay giang hồ”. Nhưng hãy yên lòng ra đi nghe Pháp Lang, dù sao giữa cuộc đời bẽ bàng này vẫn còn có kẻ khóc sư mà. Sư bây giờ khỏi phải đau lòng ngâm lại mấy dòng thơ cay đắng của Nguyễn Du mà những ngày sơ ngộ ở Đà Nẵng mình cứ nghe sư ngâm tràn như lời trăn trối của một kiếp tằm phải trả nợ dâu:

Bất tri tam bách dư niên hậu

Thiên hạ hà nhân khấp Tố Như

(Chẳng biết rồi ba trăm năm nữa

thiên hạ còn ai khóc Tố Như!)

Sư vẫn còn có thằng bạn này mà. Nó sẽ suốt đời cư tang sư và chút xương này của sư sẽ là món bảo vật trấn sơn của một học viện Sera, Shalu nào đó ở Việt Nam này mà mình vẫn từng ngày hy vọng…

 

***

Trong những lần tìm ra Đà Nẵng mấy năm sau đó, tôi đã trở lại Suối Đá ngồi nghe nước chảy mà nhớ Pháp Lang như một kiểu truy niệm. Suối Đá vẫn không vẻ gì là thay đổi. Tảng đá ngày xưa chúng tôi đã ngồi với nhau bây giờ vẫn còn đó như một nỗi đau. Tôi đã ra thăm rừng dương ngoài bãi biển rồi ngồi đó một mình ngó ra biển khơi với những con sóng bạc đầu. Tất cả vẫn còn đó, chỉ thiếu mỗi mình Pháp Lang. Một con chim từ đỉnh núi bay đi cứ làm tôi nhớ sư, nhớ không chịu nổi.

Tôi cũng ghé lại quán cà phê Rừng để ngồi uống từng tách cà phê mà có bỏ bao nhiêu đường vẫn còn thấy đắng. Kể từ bây giờ tôi sẽ phải một mình uống hết những ly cà phê cuộc đời mà không còn ai ngồi canh cho từng giọt rồi bỏ đường vào cho dễ uống hơn. Nói như cô bé Phật tử năm xưa, tôi bây giờ đã là một Hứa Vân Thiên lạc lõng cô đơn giữa Hắc Mộc Nhai Đà Nẵng từng đêm đối diện với cái bóng của mình rồi ngậm ngùi réo rắt một khúc sáo Tiếu Ngạo Giang Hồ mà nhớ về một tiếng đàn tri âm của Khúc Dương trưởng lão đã không còn nữa. Tôi lại đặt tên cho từng ấm trà của mình là Hoài Cố Nhân hay Ức Sấu Viên… như Nguyễn Tuân đã cho nhân vật Bá Nhỡ sử dụng chúng để ghi nhớ một người đã mất trong tác phẩm Chùa Đàn. Pháp Lang đã là một cố nhân tri kỷ, một chú vượn gầy (Sấu Viên) để tôi suốt đời nhớ thương, hoài ức…

Có thể chẳng là quá đáng khi tôi mượn lời của Henry Miller nói về Krishnamurti để tưởng niệm Pháp Lang rằng: “Tôi đã giữ lại tên của một người, một cái tên nổi hẳn lên và đối lập lại với tất cả những gì là phức loạn…” Phạm Công Thiện đã dịch hay quá, tuyệt vời như H. Miller đã viết, để mỗi lần đọc lại mấy dòng chữ đó tôi đã thì thầm trên môi mình rằng tôi đã giữ lại tên của một người, một cái tên nổi hẳn lên và đối lập lại với tất cả những gì là phức loạn… đó chính là Pháp Lang, một con chim núi bất tử trong lòng tôi và ngay giữa cuộc đời!

Lộc An, Giáp Đông 1996

 

 

BACK

Home