Trăng đã
ngang đầu núi. Trời như thấp lại với những cụm mây đen nặng nề. Dưới kia là
con đường lớn dẫn vào thị trấn. Quạnh hiu. Gió nhiều, mang theo đó những bụi
bặm và một làn mưa phùn rất nhẹ chỉ có thể cảm nhận được trên da người. Đây
đó thỉnh thoảng vài ba bóng người với khăn nón kín đầu. Họ bị lạnh, những
người khách dạ hành kia. Nó thì không. Nó đi như một làn gió. Nhẹ nhàng và
không bị ngăn trở. Hơi nước từ những cơn gió làm nó cuộn lên một nổi thèm.
Nổi thèm chết người được. Nó khát nước và chỉ mong được uống dù chỉ một giọt
sương đêm đọng trên lá. Nhưng thật thảm, nước với nó chỉ là một khái niệm.
Nó nhớ lại cuộc gặp gỡ với vị du sĩ trên đường chiều nay. Cả hai có vài điểm
tương ngộ. Không tài sản, không mong cầu và không vội vã. Chỉ khác nhau mỗi
một điều duy nhất. Vị du sĩ đang thanh thản uống một vốc nước lược ra từ tấm
vãi lọc. Đó là việc duy nhất mà nó mong mỏi nhưng không sao làm được. Nước
đối với nó chỉ là một khái niệm. Nó lặng nhìn vị du sĩ. Bao lâu nay nó chưa
từng nhìn thấy một người nào có ánh mắt như thế, phong thái như thế. Cao cả,
từ tâm và có thể tin cậy. Nó đến gần bên cạnh, nhưng vị du sĩ cơ hồ không
hay biết gì.
- Ngài
đang uống nước ? Có thể cho con một chút được không ạ ?
- Ai đấy ?
- Vị du sĩ khẻ khàng nhìn quanh.
- Thưa, là
con đây, con muốn xin ngài một ít nước để uống…
- Ồ, lạ
thật, ta có thấy ai đâu, nhưng nước đây, trong chiếc bầu của ta vẫn còn một
ít đấy !
Nó mừng rỡ,
dốc ngược chiếc bầu vào lòng bàn tay của mình và ghé môi. Trời ơi, vẫn cái
vị đắng tàn nhẫn đó. Đắng ngắt và sền sệt, không nuốt được. Nó bật khóc.
Những giọt nước mắt mặn như muối chãy xuống môi nó. Nó nghe vị du sĩ chắc
lưỡi :
- Ta hiểu
rồi, oan nghiệt, bao lâu rồi nhỉ ?
- Thưa,
con cũng không nhớ nổi, chỉ nhớ được rằng ngày xưa ở đây có một dòng sông
bên lở bên bồi. Ở đây là bên bồi, rồi dòng nước cứ vậy mà xê dịch và bây giờ
nó đã nằm bên kia như ngài thấy đấy.
- Và ngươi
đã chịu vậy từ đó đến giờ ?
- Vâng ạ !
– Nó gật đầu, buồn thiu.
- Có biết
vì sao chứ ?
- Thưa,
chỉ mơ hồ qua những điều nghe thấy trong nhân gian. Con xin được ngài từ bi
khai điểm ạ !
- Lòng
người như bàn tay, khi cố ý nắm chặt cái gì thì không sao đón nhận được thứ
khác. Hãy biết tháo cởi, buông bỏ, mở rộng cho nhẹ nhàng. Mọi cảm giác chỉ
là mù sương. Hãy tụng đọc thứ thần chú này. Giờ sắp tối rồi, ta phải đi đây
!
Nhìn vị du
sĩ phất áo đi về cuối đường, nó quên hẳn cơn khát và bất giác chấp nhẹ hai
bàn tay, một động tác mà nó chưa từng thực hiện từ ngày ấy.
------------xxxxx-----------
Suốt mấy
mươi năm trời, hắn vào ra ngôi dinh thự đồ sộ ấy. Những hàng cột bằng gổ quý
đen bóng trên một nền đá hoa tuyệt đẹp. Những chiếc độc bình cao ngang đầu
người, những bức tượng hiếm quý mà kẻ ăn người ở cũng ngại chạm tay vào.
Trân ngoạn trong nhà hắn nhiều như hàng chợ. Mỗi bữa ăn của hắn có giá trị
bằng số tiền mua một nô lệ. Từ bé, ngoại trừ bản thân mình, hắn chưa thương
yêu được một người. Bao nhiêu tâm tình hắn đều dồn hết cho những thỏi kim
loại màu vàng lấp lánh chất đầy mươi chiếc rương gổ và mấy chiếc tráp cất
giấu những viên đá kỳ lạ luôn chiếu ngời khi gặp ánh sáng. Nhiều đêm hắn
thức đến tận khuya để ngồi đếm và ngắm nghía chúng.
Một buổi
trưa nắng nóng như nung người, đang ngồi cho mấy cô tớ gái quạt hầu, hắn bất
chợt trông thấy hai người hành khất có vẻ như hai mẹ con, áo quần rách nát
cùng bị gậy trên tay, đang ghé vào trước cổng nhà hắn. Sau khi nhìn vào nhà
và chấp tay vái liền mấy cái, người đàn bà đến bên mấy chiếc vại lớn bằng
đất nung đen bóng màu da lươn đặt trên sân và đưa chiếc chén mẻ vào đó múc
lấy nước uống. Nhìn dòng nước mát chảy trên ngực áo bẩn thỉu của hai người
hành khất, hắn bỗng dưng cau mày rồi như nghĩ ra điều gì, hắn đứng dậy, bước
ra hiên nhà quát lớn :
- Dơ dáy
không chịu được, cút xéo, không biết phép tắc gì cả, cút !
Người đàn
bà hoảng hốt nắm lấy tay con bước nhanh ra cổng. Chỉ tội nghiệp thằng bé
dường như vẫn chưa hết cơn khát thì đã bị mẹ kéo đi. Nó ngơ ngác quay nhìn
vào nhà hắn như chưa kịp hiểu vì sao hai mẹ con lại bị xua đuổi.
Bóng hai
mẹ con người ăn mày chưa khuất trên con đường bụi, hắn đã lớn tiếng gọi mấy
gã người làm ra sân đổ hết số nước còn lại trong mấy chiếc vại sau đó cọ rửa
sạch sẽ rồi đem cất hết vào kho. Một anh người làm có vẻ thắc mắc :
- Thưa ông
chủ, lão gia lúc sinh tiền muốn đặt mấy vại nước trước sân là để những người
qua đường có nước dùng. Thế sao nay ông chủ lại….
- Không
cần hỏi gì hết - Hắn nạt ngang- Đây đâu phải là chợ để ai muốn ghé thì ghé.
Thứ quân rác rưỡi tanh hôi ấy nhìn mà muốn mữa. Khi thì hai người, lúc thì
năm ba người kiểu ấy, ta không chịu được nữa. Có muốn uống nước hay gì ấy
thì cứ ra ngoài sông, ngoài suối, đừng vào đây làm bẩn mắt người ta !
Hắn sống
như thế đến năm bảy mươi tuổi. Rượu quý từng bữa chảy tràn trên mâm ăn của
hắn, nhưng một giọt nước lã giúp người vẫn không ra được đến cổng nhà. Thế
rồi đêm kia, sau một bữa no say và được cô hầu trẻ nâng giấc, hắn ngũ vùi và
không bao giờ dậy nữa. Một miếng đờm chận ngang khí quản chẵng hiểu sao cứ
làm hắn thấy như bị ai bóp cổ. Hắn cố sức đẩy nó ra, nhưng bất lực. Hắn đuối
sức và nghe chân tay lạnh dần. Trong cơn hoảng loạn mịt mù của tâm thức, hắn
cứ thấy một hàng chum vại bị lật úp trên sân. Ngạt thở và khô cháy cả cổ
họng, hắn ra đi khi cô hầu vẫn đang ngon giấc bên cạnh và dĩ nhiên không hay
biết gì.
------------xxxxx------------
Như vừa
choàng dậy sau một giấc ngũ mệt nhọc, nó thấy mình đang đứng ở đầu giường và
lạ chưa, bên cạnh người con gái trẻ đang nằm ngũ kia là một thân người già
nua nửa lạ nửa quen. Là chính nó đấy chăng ? Không thể được. Nó đang là
người đứng nhìn kia mà. Là một người khác chăng ? Sao lại thế được. Nó cứ mơ
hồ thấy ra một cái gì rất gần gũi thân quen với hình hài đó. Nhưng sao cũng
được, cái quan trọng nhất với nó lúc này là cơn khát nước. Nó đến bên chiếc
bàn gổ quý chạm trổ có đặt sẳn một mâm trà với đầy đủ ấm chén. Bình trà như
chỉ mới vơi đi một ít. Nó rót ra chén. Một thứ nước sền sệt và đắng ngắt. Nó
đi quanh nhà để tìm nước uống. Ở đâu cũng là thứ nước quái quỷ đó. Nó bước
ra sân và nghĩ đến mấy vại nước mát lạnh ở đó. Nhưng trên sân bây giờ không
còn một vại nước nào. Nó lên tiếng gọi người nhà. Không một lời đáp. Cả buớc
chân của nó bây giờ hình như cũng không hề gây ra bất cứ tiếng động nào. Mơ
hồ hiểu ra một điều, nó hoảng hốt. Quơ quào tay chân, nó thảng thốt khi thấy
mình không hề gặp phải một vật cản nào. Chỉ sau mấy bước chân, nó nhận ra là
mình vừa đi xuyên ngang bức tường nhà kiên cố. Nó lao mình vào bóng đêm. Nó
đi tìm nước uống và cũng để chạy trốn chính mình. Nó chết khát và đã đi tìm
nước suốt chừng ấy cuộc biển dâu của núi sông tang hải.
Bao người
thân quen của nó ngày xưa đã lần lượt theo nhau về đất. Xương thịt họ biến
thành cây cỏ đất đá. Bao nhiêu gia tài sự nghiệp cũng theo khói theo mây.
Bao nhiêu thế hệ tiếp nối nhục vinh sinh tử trên mảnh đất này trong sự chứng
kiến của nó. Nó đã bao lần tận mắt nhìn thấy trong những giếng lạn, mồ hoang
những thỏi kim loại vàng chóe, những viên đá lấp lánh ánh sáng, những món
trân ngoạn tùy táng được bao người thiên hạ dốc sức kiếm tìm , mơ ước. Với
nó bây giờ những thứ đó là vô nghĩa. Trong cơn chết khát lịm người, đôi lúc
nó vẫn nhếch cười méo mó khi thấy bao người sống chết giành nhau những miếng
kim loại màu vàng kia, hay chỉ một mảnh vụn đá màu mà họ cho là ngọc quý ấy.
Có đáng cười không khi nó thèm khát từng giọt nước mà thiên hạ vẫn dùng để
rửa chân mỗi ngày, và họ lại ao ước có được những vàng ngọc mà nó vẫn nhìn
thấy hằng bữa, thậm chí không còn nước bọt để nhổ lên đó !
Nó gặp lại
vị du sĩ lần thứ hai trên ngọn đồi cạnh bờ sông, cũng vào một buổi chiều
muộn. Ngài như có vẻ muốn qua đêm ở đây. Nó mon men đến gần. Không đợi nó
lên tiếng, vị du sĩ hỏi lớn trong gió chiều :
- Muốn xin
nước uống à ?
- Thưa
không, con chỉ cần nghe và nhìn ngài cũng đủ rồi ạ !
- Muốn
nhìn ta, cứ nhìn, muốn nghe ta nói gì, hãy hỏi !
- Xin hỏi
vì sao con có thể chỉ nghe ngài đôi câu đã không thấy khát nước ?
- Ồ, có
thể do ngươi đã thấy được cái gì là giả vọng !
- Thế xin
hỏi ác nghiệp đời trước của con là giả hay thật ạ ?
- Tùy cách
nói !
- Con xin
vô phép khi hỏi rằng mọi người tham tài vì không thấy được những gì con thấy,
nhưng con không hiểu tại sao ngài có thể nhìn thấy tất cả mà lại không tham
ạ ?
- Họ tham
vì họ thấy cần !
- Con thấy
mình có nhiều điểm giống ngài : Lang thang, cô đơn, không sở hữu, thấy nhiều,
biết nhiều, nhưng xin hỏi vì sao con không thể an lạc như ngài ạ ?
- Ồ, ta
chỉ khác ngươi một chữ Tuy Nhiên : Ta không tài sản nhưng không phải nghèo,
có thể thiếu nhưng không thèm khát, ta buông bỏ chứ không phải vuột tay, một
mình nhưng không cô đơn. Có thể đó là lý do ta an lạc hơn ngươi. Nhưng có
bao giờ ngươi hiểu rằng ngươi thật ra vẫn an lạc hơn muôn người thiên hạ…khi
họ thèm khát đủ thứ trên đời, thèm khát đến tận lúc chết. Ngươi thì không,
ngươi chỉ khát nước !
Nhìn bóng
nó đổ dài bên sườn đồi, mong manh như một vệt khói run rẩy, vị du sĩ khoát
tay :
- Luân lạc
đã lâu, thế cũng đủ rồi. Nay duyên đã mãn, khá thoát luân hồi !
Ngài nói
thầm thì như đọc chú. Nó cúi đầu và tan biến theo một làn gió thơm vừa thổi
đến. Từ ấy mỗi sáng sớm thôn dân quanh vùng lại thấy một chú tiểu tóc đào
theo hầu vị du sĩ khất thực. Chú đẹp lắm, nhiều người muốn lân la hỏi chuyện,
nhưng bao giờ đến ngõ quanh sau ngọn đồi lau thì cũng chỉ còn lại mỗi vị du
sĩ. Hỏi về chú, ngài chỉ mỉm cười.
Toại Khanh
