Non tuần
qua, tôi vừa đọc mấy trang báo Online thiệt buồn. Trời ạ, tôi không thể
tưởng nổi việc người ta lại có thể đem từng ấy lời lẽ dè bỉu cay độc đến
vậy để nói về nhau, về những người mà chính ḿnh cách đây không lâu, khi
ngỡ cùng chung một chiếu, đă không tiếc lời ngợi ca xưng tụng. Sao mà
t́nh đời buồn quá vậy, đă trót thương nhau th́ nếu chẳng đồng tịch đồng
sàng cũng nên đồng quan đồng quách chứ. Đến như những khách giang hồ
ngày trước chỉ cần một chén rượu thề nhỏ xíu c̣n dám khấn nguyền sẽ cùng
chết cùng ngày cùng tháng với nhau. Ô hay, h́nh như đó lại cũng là một
trong những bi kịch máu lệ nhất của tục khách trầm luân khi mà An Dương
Vương không ngờ được Mỵ Châu đă làm ǵ, khi thiếu phụ Nam Xương bị chồng
ngờ vực, khi Mị Nương khinh bạc Trương Chi, cho A Châu phải hứng trọn
một chưởng đoạt mệnh từ Kiều Phong đại ca!
Kinh ghi đêm
kia cán quạt của một vị lăo tăng đă ngẫu nhiên thọc sâu vào mắt của
người học tṛ hầu cận vốn là một vị Sa-di đă chứng quả La-hán. Vết
thương quá nặng, không thể cứu chữa, nhưng vị La-hán học tṛ lặng lẽ
chịu đựng. Sáng ngày, biết ra cớ sự, vị lăo tăng hết lời xin lỗi người
đệ tử và nhận được một lời thưa nhẹ như gió thoảng. Thưa đó đâu phải lỗi
của thầy, mà là tội khổ trầm luân, hữu thân hữu nạn. Một câu nói không
thể đơn giản hơn, nhưng đă gói tṛn tất cả vấn nạn thiên cổ của trần
gian.
Tôi đă không
ít lần bàng hoàng khi đọc thấy trong kinh điển Nam Truyền những trường
đoạn thê thảm kiểu đó trong cái tạm gọi là bộ phim luân hồi nhiều tập.
Trên sóng nước trầm luân của phàm tâm chuyện ǵ cũng có thể xảy ra. Từ
những mối thương hận vô lư nhất, đến những sự đời nói ra khiến ai cũng
thấy khó tin. Một tôn giả Mục-liên tu hành vô số kiếp dưới chân bao
nhiêu vị Phật vậy mà cũng có khi đang tâm đánh đập tàn nhẫn hai đấng
sinh thành mù ḷa chỉ v́ mấy lời thỏ thẻ của cô vợ chẳng ra chi. Cũng
chính tôn giả vào thời Phật Cù-lưu-tôn (Kakusandha) đă mang thân ác ma
nhiễu hại hiền thánh, phá hoại chánh pháp bằng lắm đ̣n độc. Rồi th́ một
thiên chủ Tự Tại Cung từng thí mạng cúng dường Thế Tôn Ca-diếp để cầu
Phật đạo lại bằng mọi giá quấy nhiễu đức Phật Cồ Đàm, trước sau chỉ mong
Ngài sớm viên tịch. Và đă hết đâu, có ai ngờ được một Bồ-tát Tất Đạt
trong tiền kiếp từng buông lời bất kính gọi Thế Tôn Ca-diếp là Gă Trọc.
Để rồi một tỷ kheo Đề-bà-đạt-đa với đạo hạnh huân tu suốt hai Tăng-kỳ
Kiếp (gần gấp đôi thời gian tu hành của hai ngài Xá-lợi-phất và
Mục-kiền-liên) lại tranh thủ cơ hội hăm hại vị Bồ-tát tiền thân Thế Tôn
Cồ-đàm trong suốt nhiều kiếp sống, và măi đến khi Ngài thành đạo ông
cũng chẳng buông tha, từng t́m mọi cách để sát hại. Kinh Nam Truyền nói
ông rồi cũng chứng ngộ quả vị Độc Giác Phật trong một kiếp lai sinh,
nhưng đọc kỹ hành trạng của ông xưa giờ ai cũng phải rùng ḿnh. Đó là
cái ác nghiệt của ḍng sinh tử, kể cả hàng đại sĩ cũng không nằm ngoài
được những cuộc chơi khốc liệt gay cấn của cơi trầm luân.
Đắp áo Nam
Truyền nhưng tôi cứ một ḷng yêu kính một vài h́nh tượng độc đáo bên
Phật giáo Bắc Truyền là Thường Đề Bồ-tát và Thường Bất Khinh Bồ-tát. Một
vị cứ khóc hoài suốt đời, ngực áo chẳng bao giờ khô nổi, chỉ v́ cảm
thương sâu sắc toàn bộ khổ đau mà muôn loài chúng sinh vẫn gánh chịu.
Nh́n đâu Ngài cũng thấy toàn những nổi đời bi thương, trái khoáy, nghịch
lư và muốn dùng tiếng khóc của ḿnh để cảnh tỉnh nhắc nhớ nhân gian. Vị
thứ hai là ngài Thường Bất Khinh cả đời chấp tay vái chào hết thảy những
ai đối diện chỉ v́ tin rằng ai cũng có thể là một đấng Phật Đà trong mai
hậu cho dù hôm nay có trời ơi đất hỡi đến mức nào đi nữa. Tôi thiệt ḷng
kính quư hai h́nh tượng đó với tất cả chân thành chỉ v́ trộm nghĩ mật
hạnh của hai vị đă là những mô tả sâu thẳm nhất về tinh thần Phật giáo,
bất kể Nam Truyền hay Bắc Phái.
Tôi người
Nam Truyền nên chẳng mặn mà lắm với khái niệm Phật Tánh của Phật giáo
Bắc Phương, nhưng tự thâm tâm luôn tin tưởng vào sự tồn tại của cái tạm
gọi là khả năng giác ngộ trong mỗi con người. Trong cuộc sinh tử vô thủy
có cảnh giới nào ta chưa từng ghé lại, điều đó có nghĩa rằng ai cũng
từng là bâc đại hiền và không ít lần làm kẻ đại ác. Hai khả năng đó theo
đuổi phàm phu suốt cuộc trầm luân để trong trời đất có đủ thiên đường,
địa ngục. Thiện ác là hai nguồn năng lượng đối lập nhưng không phải lúc
nào cũng tương khắc. A-tỳ-đàm bảo chúng có lúc cũng tương sinh. Như Âm
với Dương, như nóng với lạnh, sáng với tối, sướng với khổ. Chúng quy
định lẫn nhau. Và đó cũng là lư do vị La-hán luôn nằm ngoài cả hai thái
cực đó. C̣n một ngày là phàm phu, ai cũng phải gồng gánh hai món đó trên
vai để mà đi qua những nhịp cầu khổ nạn. Lúc quá nặng vai thường th́
người ta phải buông bớt một thứ. Cái thiện rớt xuống, người ta thành kẻ
ác. Cái ác bị bỏ lại, người ta ra bậc hiền nhân. Mốt mai tái sinh, cứ
mỗi t́nh huống hành xử trong đời th́ lại một lần qua cầu kiểu đó, cứ vậy
ngh́n đời muôn kiếp cho đến bao giờ nên thánh th́ thôi.
Mấy hôm nay
thiệt t́nh tôi có nhớ tới ngài Thường Bất Khinh để tiếp tục yêu thương
tất cả thiên hạ, nhưng rồi chốc chốc lại cứ muốn bắt chước ngài Thường
Đề. Đời ǵ mà khổ thế này chứ, nh́n đâu cũng chỉ thêm chán chường, rồi
lại tiếc nhớ cái ǵ đó thật vu vơ, mơ hồ, không tên gọi. Đúng là nhớ em
buồn muốn khóc, chỉ v́ em ca Điệu Lư Qua Cầu!
Chẳng mê lắm
cái khoản vọng cổ hắt hiu, vậy mà mấy ngày qua tôi bỗng thèm được ghé
thăm lại một địa chỉ t́nh cờ t́m thấy và chẳng ngờ được một ngày nghe ra
thấm thía quá chừng. Ai chẳng yêu màu tím-khoái cải luơng th́ có thể làm
ngơ địa chỉ link này:
http://www.nhacso.net/Music/Song/Dan-Toc/Cai-Luong/2007/03/05F626D8/
Oct/6/07
Toại
Khanh
