COI CHỪNG LỘN CHỖ
Toại Khanh
Họ nói nghe
lưu loát cuồn cuộn, ư tứ dào dạt sâu thẳm, thính giả lắng tai nghe mà
thân ḿnh cứ nhấp nhỏm với những kích động bất ngờ. Nghe họ nói mà cứ
ngỡ bao nhiêu hiền thánh ba đời đều vân tập đầy đủ ở đó. Nghe như bao
nhiêu sen đẹp lan quư đều chen nhau mọc đầy chỗ họ ngồi. Hăy lắng nghe
và thấm thía, tiêu hoá. Không phải cái ǵ xuôi tai đều đúng, đều có thể
thích hợp với tạng phủ của ḿnh, và không phải ai nói lời thánh cũng đều
là thánh. Hăy lắng nghe là đủ. Nhiều khi chỉ chừng đó thôi, là được rồi,
đừng đ̣i hỏi thêm nữa. Bởi có thể kiếp này là giai đoạn họ đang trau
luyện tuyệt kỹ Pháp Âm Sư Tử Hống Tam Muội, một trong vô số khả năng
phải có của một vị Bồ Tát. Lúc nào việc nấy, nhiều khi kỳ vọng nhiều quá
th́ dễ thất vọng, rồi th́ trách cứ, phàn nàn, và nghi ngờ tất cả mọi giá
trị khác trên đời. Thiệt tḥi sau cùng vẫn thuộc về người lộn chỗ: Đến
quán chè đ̣i mua cháo !
Họ là những
người viết hay, trong tay như có ngọn bút thần. Từng chữ dưới ng̣i bút
của họ có thể mê hoặc ḷng người. Vẫn là chừng ấy chữ nghĩa thôi, họ lắp
ghép rồi mặc t́nh thao túng khuynh loát thiên hạ. Đọc họ mà cứ ngỡ họ
nắm gọn hai chữ nhân tâm trong ḷng bàn tay. Họ muốn dắt dẫn, đón đưa bá
tánh về đâu cũng được. Ng̣i bút trong tay họ lúc này chẳng kém ngón Nhất
Dương Chỉ giúp ta khai phá những sơn động trân tàng bí kiếp giải thoát.
Hăy t́m đọc họ, v́ có đọc qua những ng̣i bút kiểu đó th́ cũng không
hoang phí kiếp người. Nhưng dù ǵ th́ độc giả vẫn nên canh cánh câu khẩu
quyết căn bản: Coi chừng lộn chỗ. Đọc thấy hay, nhưng hăy tự xét xem nó
có đúng không, và lời viết với người viết nhiều khi là hai miền trời đất
cách biệt ngh́n trùng. Người t́m đạo giải thoát phải biết tự cảnh giác
như một chiến sĩ hay xử nử, sơ thất là vong mạng, thất tiết. Viết lách
với thiện tâm có thể được xem là món Văn Cú Tam Muội của một người tu Bồ
Tát Hạnh. Công phu đó rất đáng trân trọng, nhưng không phải là tất cả
đạo nghiệp. Cả người viết lẫn người đọc đều cần biết chỗ phải dừng.
Họ là những
người chung thân tịch lặng như cây rừng đá núi, không nói không viết ǵ
cả, nhưng sở đắc của họ thâm hậu như biển lớn. Nh́n họ đi đứng, sinh
hoạt cũng có thể h́nh dung phần nào phong nghi của hiền thánh ba đời. Họ
sống trong hiểu và thương, nhưng một đời thủ khẩu như b́nh. Ngơ vào và
lối ra của ngôn ngữ họ đă tự phong bế chỉ v́ đôi lúc chỉ có sự im lặng
mới diễn tả trọn vẹn được cái cơ mật huyền ẩn của chánh pháp. Đến với
họ, đừng kỳ vọng quá nhiều những cái để đọc hay để nghe, hăy lắng tai và
chong mắt để nghe thấy những ngôn ngữ khan hiếm của họ. Thấy họ là thấy
đạo. Từng lời, từng chữ của họ có thể là châu ngọc. Họ không quen dùng
ngôn giáo, và thay vào đó là thân giáo. Nh́n họ ăn uống cũng đủ muốn rũ
bỏ phàm t́nh.
Họ có thể
chỉ là một người vô danh ngoài đời trong đạo, nhưng chung thân tinh
chuyên dốc ḷng với một công phu nào đó như là mật hạnh. Mật hạnh đó có
thể là khả năng nhẫn nhục bất động trước mọi tấn công cay độc khốc liệt.
Họ lặng lẽ chịu đựng trong sự thinh lặng của riêng ḿnh. Và thử hỏi cái
ǵ cũng có thể om ṣm chứ sự nhẫn nhục làm ǵ có tiếng động. Thế là nhẫn
nhục cũng đáng gọi là một mật hạnh. Họ chịu đựng trong niềm thương,
trong thấu suốt, không tiếng nói. Mật hạnh cũng có thể là đôi bàn tay
luôn x̣e mở trong sở hữu. Họ có thể cho ra bất cứ cái ǵ họ có và cuộc
đời cần. Họ có thể lam lũ rách nát, nhưng không thể cam tâm từ chối
trước một người cần đến thứ ḿnh đang có. Họ chia sẻ trong sự lặng lẽ,
không kèn trống, không bảng vàng bia đá, không ầm ĩ huyên náo, đại khái
chẳng cần ai biết và cũng chẳng mong đợi sự đền đáp của người nhận. Họ
cho ra bằng bàn tay một người mẹ. Mật hạnh ở đây cũng có thể là một bàn
tay không ngại nặng nhọc, dơ bẩn để có thể làm mọi việc lao dịch vô danh
nhưng cũng khó làm nhất. Đạo tràng của người tu mật hạnh này đôi khi chỉ
là nhà xí, hố rác, cống rănh. Người tu hạnh này chỉ mong đời thêm sạch,
thêm đẹp, đổi lại ḿnh có v́ vậy mà dơ xấu một chút cũng vui. Họ nhặt
một cọng rác cho đời thêm đẹp và ḷng họ thêm sạch. Nhưng đời hiếm người
thấy ra ư nghĩa đó, nên công phu của họ được gọi là mật hạnh. Họ là
những Bồ Tát đang dồi hạnh Huyền Mặc Tam Muội.
Nói cho
cùng, người học đạo kỵ nhất chuyện lụy bóng quên h́nh. Những ḍng chữ
thần bút, những câu nói tài hoa, những âm thanh tụng tán mê hồn, những
vẻ ngoài chói ḷa phong phạm hiền thánh,..Tất thảy đều cần được nh́n
ngắm thanh thản và b́nh tỉnh. Người học đạo có lẽ cũng chẳng nên xem nhẹ
những hạnh tu xem chừng vô công, hèn mọn như hốt rác, rửa cầu, nhặt lá,
lau bụi. Ǵ cũng ở ḷng người.
Ô hay, người
viết đang ra vẻ cao đạo để rao giảng huyền nghĩa chánh pháp khi chính
ḿnh chỉ là một hạt bụi sơn môn ? Cho là thế h́nh như có chút khe khắc
với nhau. Sá ǵ vài ba ghi chép vội vàng mấy lời nghe được từ những tán
lá xào xạc sau am. Mùa đông đang tới, vài ba loài chim di trú vừa từ đâu
t́m về và hót những tiếng lạ…
TOẠI KHANH