Sau ba tháng
an cư lần cuối
Phật ngự về
tinh xá Kỳ Viên
Trên đường
về Xá vệ thành
Ngài
Sa-ri-pút
thân hành tiếp nghinh
Đảnh lễ Phật
và xin nhập diệt
Bởi v́ Ngài
đă biết cơ duyên
Trước đây vị
Thánh đầu tiên
Kiều Trần
Như tịch ở miền Hồ Thiên
Ra-hu-lá cơi
tiên
diệt độ
Gô-ta-mi,
Bim-bá
níp-bàn
Ấy là thông
lệ Thánh nhơn
Thinh văn,
Thượng thủ phải toan phận ḿnh
Không muốn
thấy Thế Tôn tịch diệt
Thà ra đi,
chẳng biết về sau
Thế Tôn rơ ư
khẩn cầu
Mặc nhiên
chấp nhận với câu phán rằng:
Sa-ri-pút,
lẽ thường sinh diệt
Lư đương
nhiên tự biết hợp thời
Nhưng đây
lần chót Ta mời
Ngươi nên
thuyết pháp trước khi niết-bàn
Đức Trưởng
lăo kính vâng lời dạy
Ngài cúi đầu
đảnh lễ Thế Tôn
Rồi bay lên
giữa không trung
Từ từ đáp
xuống tại trong chỗ ngồi
Cứ tiếp diễn
bảy hồi liên tục
Cứ mỗi lần
phủ phục Thế Tôn
Càng bay,
tốc độ càng tăng
Càng tăng
tốc lực, lại càng lên cao
Khi an tọa
bắt đầu thuyết pháp
Ma-ti-ka
yếu lược thoại đầu
Lời trong
sáng, nghĩa thâm sâu
Tinh hoa
giáo pháp tóm thâu tiêu đề
Rồi Trưởng
lăo hướng về Đức Phật
Tỏ ḷng
thành kính Đức Bổn Sư
Nói lên hoài
cảm tâm tư
Của người đệ
tử trước giờ ra đi.
“Bạch Thiện
Thệ! Từ nay vĩnh viễn
Con không
c̣n diện kiến Thế Tôn
V́ rằng c̣n
có bảy hôm
Sắc danh
chấp dứt chẳng c̣n tái sanh
Thuở quá
khứ, muôn ngh́n kiếp trước
Con nguyện
cầu gặp được Thế Tôn
Nguyện làm
đệ tử Trưởng môn
Kiếp này
thành tựu đă tṛn nguyện xưa
Đă bao kiếp
luân hồi gian khổ
Từng gặp
nhau khắp chỗ trên đời
Ngài là Đại
sĩ tuyệt vời
Ra vào sinh
tử dắt d́u chúng sanh
Nhớ những
kiếp, Ngài hành Pháp độ
Con nhờ Ngài
pḥng hộ luôn khi
Ngài là bậc
Đại từ bi
Thương đời
đau khổ, sá ǵ gian truân
Đời hiện
tại, xả thân cầu Đạo
Giác ngộ rồi
khuyến giáo chúng sanh
Khiến người
bỏ dữ theo lành
Độ người
chứng đạt Vô sanh niết-bàn
Bạch Thiện
Thệ! Vô vàn kiếp trước
Con là người
hữu phước gặp Ngài
Từ nay vĩnh
viễn tương lai
Không c̣n có
dịp gặp Ngài như xưa
Bạch Thiện
Thệ! Thời giờ đă đến
Cho phép con
được đảnh lễ Ngài
Lạy này lạy
chót từ đây
Xin Ngài tha
thứ lỗi ǵ từ xưa!”
Đức Pháp
nhăn bấy giờ thầm nghĩ
“Ta nên đưa
Trưởng tử ra đi”
Thế rồi,
đấng Đại từ bi
Thân hành
đưa tiễn tận ngoài cổng xa
Đức trưởng
lăo lui ra chầm chậm
Cho đến khi
khuất bóng Từ Tôn
Ngài về thăm
lại cố thôn
Độ người từ
mẫu trong đêm niết-bàn…
Ít hôm sau,
trên đàng Xá Vệ
Một sa-di
lầm lũi t́m về
A-nan trông
thấy sinh nghi
Hỏi ra mới
biết, Sư về báo tang
“Bạch Ngài!
Đấy y vàng Trưởng lăo
B́nh bát
này, tín bảo thiện gia
C̣n đây: di
cốt gởi qua
Sau khi hỏa
táng tại Na-lan-đà
Trông b́nh
bát xót xa đ̣i đoạn
Nh́n tàn y,
ruột quặn bồi hồi
Ôi thôi!
Thôi đă… thôi rồi!
C̣n đâu
Trưởng lăo kế ngôi đức Thầy!
Rồi Đại đức
dẫn ngay Chun-đá
Vào Thiên
đường đảnh lễ Thế Tôn
Báo tin
Trưởng lăo niết-bàn
Nói lên
những nỗi xốn xang trong ḷng
Đấng Điều
Ngự nhắc khuyên an ủi
“Này A-nan
sự thể cố nhiên
Hữu vi không
thể vững bên
Có sanh, có
diệt thường trên đời này
Sa-ri-pút ra
đi vĩnh viễn
Không đem
theo ngũ uẩn Pháp thân
Như tàng đại
thọ xung thiên
Một nhành
lớn găy, phải đành chịu thôi!
Cũng như
thế, hữu vi biến hoại
Làm sao mong
thoát khỏi vô thường?
Lấy Pháp làm
chỗ tựa nương
Tự ḿnh thắp
đuốc soi đường mà đi
Ānanda, bốn
chi niệm xứ
Là pháp môn
chế ngự tham ưu
Bây giờ và
cả ngày sau
Vị tu niệm
xứ tối ưu Tăng già!
=================
PHẬT
SỬ DIỄN CA - TẬP 2