Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa
Dīghanikāyo
Pāthikavaggapāḷi
25.
Udumbarikasuttaṃ
Nigrodhaparibbājakavatthu
49. Evaṃ me
sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati gijjhakūṭe pabbate. Tena
kho pana samayena nigrodho paribbājako udumbarikāya paribbājakārāme
paṭivasati mahatiyā paribbājakaparisāya saddhiṃ tiṃsamattehi
paribbājakasatehi. Atha kho sandhāno gahapati divā divassa [divādivasseva
(sī. syā. pī.)] rājagahā
nikkhami bhagavantaṃ dassanāya. Atha kho sandhānassa gahapatissa
etadahosi – ‘‘akālo kho bhagavantaṃ dassanāya. Paṭisallīno bhagavā.
Manobhāvanīyānampi bhikkhūnaṃ asamayo dassanāya. Paṭisallīnā
manobhāvanīyā bhikkhū. Yaṃnūnāhaṃ yena udumbarikāya paribbājakārāmo,
yena nigrodho paribbājako tenupasaṅkameyya’’nti. Atha kho sandhāno
gahapati yena udumbarikāya paribbājakārāmo, tenupasaṅkami.
50. Tena kho
pana samayena nigrodho paribbājako mahatiyā paribbājakaparisāya saddhiṃ
nisinno hoti unnādiniyā uccāsaddamahāsaddāya anekavihitaṃ
tiracchānakathaṃ kathentiyā. Seyyathidaṃ – rājakathaṃ corakathaṃ mahāmattakathaṃ
senākathaṃ bhayakathaṃ yuddhakathaṃ annakathaṃ pānakathaṃ vatthakathaṃ
sayanakathaṃ mālākathaṃ gandhakathaṃ ñātikathaṃ yānakathaṃ gāmakathaṃ
nigamakathaṃ nagarakathaṃ janapadakathaṃ itthikathaṃ sūrakathaṃ
visikhākathaṃ kumbhaṭṭhānakathaṃ pubbapetakathaṃ nānattakathaṃ
lokakkhāyikaṃ samuddakkhāyikaṃ itibhavābhavakathaṃ iti
vā.
51. Addasā kho
nigrodho paribbājako sandhānaṃ gahapatiṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvā
sakaṃ parisaṃ saṇṭhāpesi – ‘‘appasaddā bhonto hontu, mā bhonto
saddamakattha. Ayaṃ samaṇassa gotamassa sāvako āgacchati sandhāno
gahapati. Yāvatā kho pana samaṇassa gotamassa sāvakā gihī odātavasanā
rājagahe paṭivasanti, ayaṃ tesaṃ aññataro sandhāno gahapati.
Appasaddakāmā kho panete
āyasmanto appasaddavinītā ,
appasaddassa vaṇṇavādino. Appeva nāma appasaddaṃ parisaṃ viditvā
upasaṅkamitabbaṃ maññeyyā’’ti. Evaṃ vutte te paribbājakā tuṇhī ahesuṃ.
52. Atha kho
sandhāno gahapati yena nigrodho paribbājako tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā
nigrodhena paribbājakena saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ
vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho sandhāno gahapati
nigrodhaṃ paribbājakaṃ etadavoca – ‘‘aññathā kho ime bhonto aññatitthiyā
paribbājakā saṅgamma samāgamma unnādino uccāsaddamahāsaddā anekavihitaṃ tiracchānakathaṃ
anuyuttā viharanti. Seyyathidaṃ – rājakathaṃ…pe… itibhavābhavakathaṃ iti
vā. Aññathā kho [ca
(sī. pī.)] pana so
bhagavā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevati appasaddāni
appanigghosāni vijanavātāni manussarāhasseyyakāni
paṭisallānasāruppānī’’ti.
53. Evaṃ vutte
nigrodho paribbājako sandhānaṃ gahapatiṃ etadavoca – ‘‘yagghe gahapati,
jāneyyāsi, kena samaṇo gotamo saddhiṃ sallapati, kena sākacchaṃ
samāpajjati, kena paññāveyyattiyaṃ samāpajjati? Suññāgārahatā samaṇassa
gotamassa paññā aparisāvacaro samaṇo gotamo nālaṃ sallāpāya. So
antamantāneva sevati [antapantāneva
(syā.)]. Seyyathāpi nāma gokāṇā pariyantacārinī antamantāneva
sevati. Evameva suññāgārahatā samaṇassa gotamassa paññā; aparisāvacaro
samaṇo gotamo; nālaṃ sallāpāya. So antamantāneva sevati. Iṅgha,
gahapati, samaṇo gotamo imaṃ parisaṃ āgaccheyya, ekapañheneva naṃ
saṃsādeyyāma[saṃhareyyāma (ka.)],
tucchakumbhīva naṃ maññe orodheyyāmā’’ti.
54. Assosi kho
bhagavā dibbāya sotadhātuyā visuddhāya atikkantamānusikāya sandhānassa
gahapatissa nigrodhena paribbājakena saddhiṃ imaṃ kathāsallāpaṃ. Atha
kho bhagavā gijjhakūṭā pabbatā orohitvā yena sumāgadhāya tīre
moranivāpo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā sumāgadhāya
tīre moranivāpe abbhokāse caṅkami. Addasā kho nigrodho paribbājako
bhagavantaṃ sumāgadhāya tīre moranivāpe abbhokāse caṅkamantaṃ. Disvāna
sakaṃ parisaṃ saṇṭhāpesi – ‘‘appasaddā bhonto hontu, mā bhonto
saddamakattha, ayaṃ samaṇo gotamo sumāgadhāya tīre moranivāpe abbhokāse
caṅkamati. Appasaddakāmo kho pana so āyasmā, appasaddassa vaṇṇavādī.
Appeva nāma appasaddaṃ
parisaṃ viditvā upasaṅkamitabbaṃ maññeyya. Sace samaṇo gotamo imaṃ
parisaṃ āgaccheyya, imaṃ taṃ pañhaṃ puccheyyāma – ‘ko nāma so, bhante,
bhagavato dhammo, yena bhagavā sāvake vineti, yena bhagavatā sāvakā
vinītā assāsappattā paṭijānanti ajjhāsayaṃ ādibrahmacariya’nti? Evaṃ
vutte te paribbājakā tuṇhī ahesuṃ.
Tapojigucchāvādo
55. Atha kho
bhagavā yena nigrodho paribbājako tenupasaṅkami. Atha kho nigrodho
paribbājako bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘etu kho, bhante, bhagavā,
svāgataṃ, bhante, bhagavato. Cirassaṃ kho, bhante, bhagavā imaṃ
pariyāyamakāsi yadidaṃ idhāgamanāya. Nisīdatu, bhante, bhagavā,
idamāsanaṃ paññatta’’nti. Nisīdi bhagavā paññatte āsane. Nigrodhopi kho
paribbājako aññataraṃ nīcāsanaṃ gahetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ
nisinnaṃ kho nigrodhaṃ paribbājakaṃ bhagavā etadavoca – ‘‘kāya nuttha,
nigrodha, etarahi kathāya sannisinnā, kā ca pana vo antarākathā
vippakatā’’ti? Evaṃ vutte, nigrodho paribbājako bhagavantaṃ etadavoca,
‘‘idha mayaṃ, bhante, addasāma bhagavantaṃ sumāgadhāya tīre moranivāpe
abbhokāse caṅkamantaṃ, disvāna evaṃ avocumhā
– ‘sace samaṇo gotamo imaṃ parisaṃ āgaccheyya, imaṃ taṃ pañhaṃ
puccheyyāma – ko nāma so, bhante, bhagavato dhammo, yena bhagavā sāvake
vineti, yena bhagavatā sāvakā vinītā assāsappattā paṭijānanti
ajjhāsayaṃ ādibrahmacariya’nti? Ayaṃ kho no, bhante, antarākathā
vippakatā; atha bhagavā anuppatto’’ti.
56. ‘‘Dujjānaṃ
kho etaṃ, nigrodha, tayā aññadiṭṭhikena aññakhantikena aññarucikena
aññatrāyogena aññatrācariyakena, yenāhaṃ sāvake vinemi ,
yena mayā sāvakā vinītā assāsappattā paṭijānanti ajjhāsayaṃ
ādibrahmacariyaṃ. Iṅgha tvaṃ maṃ, nigrodha, sake ācariyake adhijegucche
pañhaṃ puccha – ‘kathaṃ santā nu kho, bhante, tapojigucchā paripuṇṇā
hoti, kathaṃ aparipuṇṇā’ti? Evaṃ vutte te paribbājakā unnādino
uccāsaddamahāsaddā ahesuṃ – ‘‘acchariyaṃ vata bho, abbhutaṃ vata bho,
samaṇassa gotamassa mahiddhikatā mahānubhāvatā, yatra hi nāma sakavādaṃ
ṭhapessati, paravādena pavāressatī’’ti.
57. Atha kho
nigrodho paribbājako te paribbājake appasadde katvā bhagavantaṃ
etadavoca – ‘‘mayaṃ kho, bhante, tapojigucchāvādā [tarojigucchaṃsārodā
(ka.)] tapojigucchāsārā
tapojigucchāallīnā viharāma .
Kathaṃ santā nu kho, bhante, tapojigucchā paripuṇṇā hoti, kathaṃ
aparipuṇṇā’’ti?
‘‘Idha, nigrodha, tapassī acelako hoti muttācāro, hatthāpalekhano [hatthāvalekhano
(syā.)], na ehibhaddantiko, na tiṭṭhabhaddantiko, nābhihaṭaṃ ,
na uddissakataṃ, na nimantanaṃ sādiyati, so na kumbhimukhā paṭiggaṇhāti,
na kaḷopimukhā paṭiggaṇhāti, na eḷakamantaraṃ, na daṇḍamantaraṃ, na
musalamantaraṃ, na dvinnaṃ bhuñjamānānaṃ, na gabbhiniyā, na pāyamānāya,
napurisantaragatāya, na saṅkittīsu, na yattha sā upaṭṭhito hoti, na
yattha makkhikā saṇḍasaṇḍacārinī, na macchaṃ, na maṃsaṃ, na suraṃ, na
merayaṃ, na thusodakaṃ pivati, so ekāgāriko vā hoti ekālopiko, dvāgāriko
vā hoti dvālopiko, sattāgāriko vā hoti sattālopiko, ekissāpi dattiyā
yāpeti, dvīhipi dattīhi yāpeti, sattahipi dattīhi yāpeti; ekāhikampi
āhāraṃ āhāreti, dvīhikampi [dvāhikaṃpi
(sī. syā.)] āhāraṃ
āhāreti, sattāhikampi āhāraṃ āhāreti, iti evarūpaṃ addhamāsikampi
pariyāyabhattabhojanānuyogamanuyutto viharati. So sākabhakkho vā hoti,
sāmākabhakkho vā hoti, nīvārabhakkho vā hoti, daddulabhakkho vā hoti,
haṭabhakkho vā hoti, kaṇabhakkho vā hoti, ācāmabhakkho vā hoti,
piññākabhakkho vā hoti, tiṇabhakkho vā hoti, gomayabhakkho vā hoti;
vanamūlaphalāhāro yāpeti pavattaphalabhojī. So sāṇānipi dhāreti ,
masāṇānipi dhāreti, chavadussānipi dhāreti, paṃsukūlānipi dhāreti,
tirīṭānipi dhāreti, ajinampi dhāreti, ajinakkhipampi dhāreti,
kusacīrampi dhāreti, vākacīrampi dhāreti, phalakacīrampi dhāreti,
kesakambalampi dhāreti, vāḷakambalampi dhāreti, ulūkapakkhampi dhāreti,
kesamassulocakopi hoti kesamassulocanānuyogamanuyutto ,
ubbhaṭṭhakopi[ubhaṭṭhakopi
(syā.), ubbhaṭṭhikopi (ka.)] hoti
āsanapaṭikkhitto, ukkuṭikopi hoti ukkuṭikappadhānamanuyutto,
kaṇṭakāpassayikopi hoti kaṇṭakāpassaye seyyaṃ kappeti, phalakaseyyampi
kappeti, thaṇḍilaseyyampi kappeti, ekapassayikopi hoti rajojalladharo,
abbhokāsikopihoti yathāsanthatiko, vekaṭikopi hoti
vikaṭabhojanānuyogamanuyutto, apānakopi hoti apānakattamanuyutto,
sāyatatiyakampi udakorohanānuyogamanuyutto viharati. Taṃ kiṃ maññasi,
nigrodha, yadi evaṃ sante tapojigucchā paripuṇṇā vā hoti aparipuṇṇā
vā’’ti? ‘‘Addhā kho, bhante, evaṃ sante tapojigucchā paripuṇṇā hoti, no
aparipuṇṇā’’ti. ‘‘Evaṃ paripuṇṇāyapi kho ahaṃ, nigrodha, tapojigucchāya
anekavihite upakkilese vadāmī’’ti.
Upakkileso
58. ‘‘Yathā kathaṃ
pana, bhante, bhagavā evaṃ paripuṇṇāya tapojigucchāya anekavihite
upakkilese vadatī’’ti? ‘‘Idha, nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati, so
tena tapasā attamano hoti paripuṇṇasaṅkappo. Yampi, nigrodha, tapassī
tapaṃ samādiyati, so tena tapasā attamano hoti paripuṇṇasaṅkappo. Ayampi
kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.
‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati, so tena tapasā
attānukkaṃseti paraṃ vambheti. Yampi, nigrodha, tapassī tapaṃ
samādiyati, so tena tapasā attānukkaṃseti paraṃ vambheti. Ayampi kho,
nigrodha, tapassino upakkileso hoti.
‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati, so tena tapasā
majjati mucchati pamādamāpajjati [madamāpajjati
(syā.)]. Yampi, nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati, so tena
tapasā majjati mucchati pamādamāpajjati.
Ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.
59. ‘‘Puna
caparaṃ, nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati, so tena tapasā
lābhasakkārasilokaṃ abhinibbatteti,
so tena lābhasakkārasilokena attamano hoti paripuṇṇasaṅkappo. Yampi,
nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati, so tena tapasā lābhasakkārasilokaṃ
abhinibbatteti, so tena lābhasakkārasilokena attamano hoti
paripuṇṇasaṅkappo. Ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.
‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati, so tena tapasā
lābhasakkārasilokaṃ abhinibbatteti, so tena lābhasakkārasilokena
attānukkaṃseti paraṃ vambheti. Yampi, nigrodha, tapassī tapaṃ
samādiyati, so tena tapasā lābhasakkārasilokaṃ abhinibbatteti, so tena
lābhasakkārasilokena attānukkaṃseti paraṃ vambheti. Ayampi kho,
nigrodha, tapassino upakkileso hoti.
‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati, so tena tapasā
lābhasakkārasilokaṃ abhinibbatteti, so tena lābhasakkārasilokena majjati
mucchati pamādamāpajjati. Yampi, nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati, so
tena tapasā lābhasakkārasilokaṃ abhinibbatteti, so tena lābhasakkārasilokena
majjati mucchati pamādamāpajjati. Ayampi kho, nigrodha, tapassino
upakkileso hoti.
60. ‘‘Puna
caparaṃ, nigrodha, tapassī bhojanesu vodāsaṃ āpajjati – ‘idaṃ me
khamati, idaṃ me nakkhamatī’ti. So yañca [yaṃ
hi (sī. pī.)] khvassa
nakkhamati, taṃ sāpekkho pajahati. Yaṃ panassa khamati, taṃ gadhito [gathito
(sī. pī.)] mucchito
ajjhāpanno anādīnavadassāvī anissaraṇapañño paribhuñjati…pe… ayampi kho,
nigrodha, tapassino upakkileso hoti.
‘‘Puna caparaṃ, nigrodha,
tapassī tapaṃ samādiyati lābhasakkārasilokanikantihetu – ‘sakkarissanti
maṃ rājāno rājamahāmattā khattiyā brāhmaṇā gahapatikā
titthiyā’ti…pe… ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.
61. ‘‘Puna
caparaṃ, nigrodha, tapassī aññataraṃ samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ vā apasādetā [apasāretā
(ka.)] hoti – ‘kiṃ
panāyaṃ sambahulājīvo [bahulājīvo
(sī. pī.)] sabbaṃ
saṃbhakkheti. Seyyathidaṃ – mūlabījaṃ khandhabījaṃ phaḷubījaṃ aggabījaṃ
bījabījameva pañcamaṃ, asanivicakkaṃ dantakūṭaṃ, samaṇappavādenā’ti…pe…
ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.
‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī passati aññataraṃ samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ
vā kulesu sakkariyamānaṃ garukariyamānaṃ māniyamānaṃ pūjiyamānaṃ. Disvā
tassa evaṃ hoti – ‘imañhi nāma sambahulājīvaṃ kulesu sakkaronti garuṃ
karonti mānenti pūjenti. Maṃ pana tapassiṃ lūkhājīviṃ kulesu na
sakkaronti na garuṃ karonti na mānenti na pūjentī’ti, iti so
issāmacchariyaṃ kulesu uppādetā hoti…pe… ayampi kho, nigrodha, tapassino
upakkileso hoti.
62. ‘‘Puna
caparaṃ, nigrodha, tapassī āpāthakanisādī hoti…pe… ayampi kho, nigrodha,
tapassino upakkileso hoti.
‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī attānaṃ adassayamāno kulesu carati –
‘idampi me tapasmiṃ idampi me tapasmi’nti…pe… ayampi kho, nigrodha,
tapassino upakkileso hoti.
‘‘Puna caparaṃ, nigrodha,
tapassī kiñcideva paṭicchannaṃ sevati. So ‘khamati te ida’nti puṭṭho
samāno akkhamamānaṃ āha – ‘khamatī’ti. Khamamānaṃ āha
– ‘nakkhamatī’ti. Iti so sampajānamusā bhāsitā hoti…pe… ayampi kho,
nigrodha, tapassino upakkileso hoti.
‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī tathāgatassa vā tathāgatasāvakassa vā
dhammaṃ desentassa santaṃyeva pariyāyaṃ anuññeyyaṃ nānujānāti…pe… ayampi
kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.
63. ‘‘Puna caparaṃ,
nigrodha, tapassī kodhano hoti upanāhī. Yampi, nigrodha, tapassī kodhano
hoti upanāhī. Ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.
‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī makkhī hoti paḷāsī [palāsī
(sī. syā. pī.)] …pe…
issukī hoti maccharī… saṭho hoti māyāvī… thaddho hoti atimānī… pāpiccho
hoti pāpikānaṃ icchānaṃ vasaṃ gato… micchādiṭṭhiko hoti antaggāhikāya
diṭṭhiyā samannāgato… sandiṭṭhiparāmāsī hoti ādhānaggāhī
duppaṭinissaggī. Yampi, nigrodha, tapassī sandiṭṭhiparāmāsī hoti
ādhānaggāhī duppaṭinissaggī. Ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso
hoti.
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, nigrodha, yadime tapojigucchā [tapojigucchāya
(?)] upakkilesā vā
anupakkilesā vā’’ti? ‘‘Addhā kho ime, bhante, tapojigucchā [tapojigucchāya
(?)] upakkilesā [upakkilesā
hoti (ka.)], no anupakkilesā. Ṭhānaṃ kho panetaṃ, bhante, vijjati
yaṃ idhekacco tapassī sabbeheva imehi upakkilesehi samannāgato assa; ko
pana vādo aññataraññatarenā’’ti.
Parisuddhapapaṭikappattakathā
64. ‘‘Idha,
nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati, so tena tapasā na attamano hoti na
paripuṇṇasaṅkappo. Yampi, nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati,
so tena tapasā na attamano hoti
na paripuṇṇasaṅkappo. Evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti.
‘‘Puna caparaṃ, nigrodha,
tapassī tapaṃ samādiyati, so tena tapasā na attānukkaṃseti na paraṃ
vambheti…pe… evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti.
‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati, so tena tapasā na
majjati na mucchati na pamādamāpajjati…pe… evaṃ so tasmiṃ ṭhāne
parisuddho hoti.
65. ‘‘Puna caparaṃ,
nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati, so tena tapasā lābhasakkārasilokaṃ
abhinibbatteti, so tena lābhasakkārasilokena na attamano hoti na
paripuṇṇasaṅkappo…pe… evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti.
‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati, so tena tapasā
lābhasakkārasilokaṃ abhinibbatteti, so tena lābhasakkārasilokena na
attānukkaṃseti na paraṃ vambheti…pe… evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho
hoti.
‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati, so tena tapasā
lābhasakkārasilokaṃ abhinibbatteti, so tena lābhasakkārasilokena na
majjati na mucchati na pamādamāpajjati…pe… evaṃ so tasmiṃ ṭhāne
parisuddho hoti.
66. ‘‘Puna
caparaṃ, nigrodha, tapassī bhojanesu na vodāsaṃ āpajjati – ‘idaṃ me
khamati, idaṃ me nakkhamatī’ti. So yañca khvassa nakkhamati, taṃ
anapekkho pajahati. Yaṃ panassa khamati ,
taṃ agadhito amucchito anajjhāpanno ādīnavadassāvī nissaraṇapañño
paribhuñjati…pe… evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti.
‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī na tapaṃ samādiyati
lābhasakkārasilokanikantihetu – ‘sakkarissanti maṃ rājāno rājamahāmattā
khattiyā brāhmaṇā gahapatikā titthiyā’ti…pe… evaṃ so tasmiṃ ṭhāne
parisuddho hoti.
67. ‘‘Puna
caparaṃ, nigrodha, tapassī aññataraṃ samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ vā nāpasādetā
hoti – ‘kiṃ panāyaṃ sambahulājīvosabbaṃ saṃbhakkheti. Seyyathidaṃ –
mūlabījaṃ khandhabījaṃ phaḷubījaṃ aggabījaṃ
bījabījameva pañcamaṃ, asanivicakkaṃ dantakūṭaṃ, samaṇappavādenā’ti…pe…
evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti.
‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī passati aññataraṃ samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ
vā kulesu sakkariyamānaṃ garu kariyamānaṃ māniyamānaṃ pūjiyamānaṃ. Disvā
tassa na evaṃ hoti – ‘imañhi
nāma sambahulājīvaṃ kulesu sakkaronti garuṃ karonti mānenti pūjenti. Maṃ
pana tapassiṃ lūkhājīviṃ kulesu na sakkaronti na garuṃ karonti na
mānenti na pūjentī’ti, iti so issāmacchariyaṃ kulesu nuppādetā hoti…pe…
evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti.
68. ‘‘Puna
caparaṃ, nigrodha, tapassī na āpāthakanisādī hoti…pe… evaṃ so tasmiṃ
ṭhāne parisuddho hoti.
‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī na attānaṃ adassayamāno kulesu carati
– ‘idampi me tapasmiṃ, idampi me tapasmi’nti…pe… evaṃ so tasmiṃ ṭhāne
parisuddho hoti.
‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī na kañcideva
paṭicchannaṃ sevati, so – ‘khamati te ida’nti puṭṭho samāno akkhamamānaṃ
āha – ‘nakkhamatī’ti. Khamamānaṃ āha – ‘khamatī’ti. Iti so sampajānamusā
na bhāsitā hoti…pe… evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti.
‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī tathāgatassa vā tathāgatasāvakassa vā
dhammaṃ desentassa santaṃyeva pariyāyaṃ anuññeyyaṃ anujānāti…pe… evaṃ so
tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti.
69. ‘‘Puna
caparaṃ, nigrodha, tapassī akkodhano hoti anupanāhī. Yampi, nigrodha,
tapassī akkodhano hoti anupanāhī evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti.
‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī amakkhī hoti apaḷāsī…pe… anissukī hoti
amaccharī… asaṭho hoti amāyāvī… atthaddho hoti anatimānī… na
pāpiccho hoti na pāpikānaṃ icchānaṃ vasaṃ gato… na micchādiṭṭhiko hoti
na antaggāhikāya diṭṭhiyā samannāgato… na sandiṭṭhiparāmāsī hoti na
ādhānaggāhī suppaṭinissaggī. Yampi, nigrodha, tapassī na
sandiṭṭhiparāmāsī hoti na ādhānaggāhī suppaṭinissaggī. Evaṃ so tasmiṃ
ṭhāne parisuddho hoti.
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, nigrodha, yadi evaṃ sante tapojigucchā parisuddhā vā
hoti aparisuddhā vā’’ti? ‘‘Addhā kho, bhante, evaṃ sante tapojigucchā
parisuddhā hoti no
aparisuddhā, aggappattā ca sārappattā cā’’ti. ‘‘Na kho, nigrodha,
ettāvatā tapojigucchā aggappattā ca hoti sārappattā ca; api ca kho
papaṭikappattā [pappaṭikapattā
(ka.)] hotī’’ti.
Parisuddhatacappattakathā
70. ‘‘Kittāvatā pana,
bhante, tapojigucchā aggappattā ca hoti sārappattā ca? Sādhu me, bhante,
bhagavā tapojigucchāya aggaññeva pāpetu, sāraññeva pāpetū’’ti. ‘‘Idha,
nigrodha, tapassī cātuyāmasaṃvarasaṃvuto hoti. Kathañca, nigrodha,
tapassī cātuyāmasaṃvarasaṃvuto hoti? Idha, nigrodha, tapassī na pāṇaṃ
atipāteti [atipāpeti
(ka. sī. pī. ka.)], na pāṇaṃ atipātayati, na pāṇamatipātayato
samanuñño hoti . Na adinnaṃ
ādiyati, na adinnaṃ ādiyāpeti, na adinnaṃ ādiyato samanuñño hoti. Na
musā bhaṇati, na musā bhaṇāpeti, na musā bhaṇato samanuñño hoti. Na
bhāvitamāsīsati [na
bhāvitamāsiṃ sati (sī. syā. pī.)], na bhāvitamāsīsāpeti, na
bhāvitamāsīsato samanuñño hoti. Evaṃ kho, nigrodha, tapassī
cātuyāmasaṃvarasaṃvuto hoti.
‘‘Yato kho, nigrodha, tapassī cātuyāmasaṃvarasaṃvuto hoti, aduṃ cassa
hoti tapassitāya. So abhiharati no hīnāyāvattati. So vivittaṃ senāsanaṃ
bhajati araññaṃ rukkhamūlaṃ pabbataṃ kandaraṃ giriguhaṃ susānaṃ
vanapatthaṃ abbhokāsaṃ palālapuñjaṃ. So pacchābhattaṃ
piṇḍapātappaṭikkanto nisīdati pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya
parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā. So abhijjhaṃ loke pahāya vigatābhijjhena
cetasā viharati, abhijjhāya cittaṃ parisodheti. Byāpādappadosaṃ pahāya
abyāpannacitto viharati sabbapāṇabhūtahitānukampī, byāpādappadosā cittaṃ
parisodheti. Thinamiddhaṃ [thīnamiddhaṃ
(sī. syā. pī.)] pahāya
vigatathinamiddho viharati ālokasaññī sato sampajāno, thinamiddhā cittaṃ
parisodheti. Uddhaccakukkuccaṃ pahāya
anuddhato viharati ajjhattaṃ vūpasantacitto, uddhaccakukkuccā cittaṃ
parisodheti. Vicikicchaṃ pahāya tiṇṇavicikiccho viharati akathaṃkathī
kusalesu dhammesu, vicikicchāya cittaṃ parisodheti.
71. ‘‘So ime
pañca nīvaraṇe pahāya cetaso upakkilese paññāya dubbalīkaraṇe
mettāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati. Tathā dutiyaṃ.
Tathā tatiyaṃ. Tathā catutthaṃ. Iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi
sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ mettāsahagatena cetasā vipulena
mahaggatena appamāṇena
averena abyāpajjena pharitvā viharati. Karuṇāsahagatena cetasā…pe…
muditāsahagatena cetasā…pe… upekkhāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā
viharati. Tathā dutiyaṃ. Tathā tatiyaṃ. Tathā catutthaṃ. Iti uddhamadho
tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ upekkhāsahagatena cetasā
vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā viharati.
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, nigrodha. Yadi evaṃ sante tapojigucchā parisuddhā vā
hoti aparisuddhā vā’’ti? ‘‘Addhā kho, bhante, evaṃ sante tapojigucchā
parisuddhā hoti no aparisuddhā, aggappattā ca sārappattā cā’’ti. ‘‘Na
kho, nigrodha, ettāvatā tapojigucchā aggappattā ca hoti sārappattā ca;
api ca kho tacappattā hotī’’ti.
Parisuddhaphegguppattakathā
72. ‘‘Kittāvatā
pana, bhante, tapojigucchā aggappattā ca hoti sārappattā ca? Sādhu me,
bhante, bhagavā tapojigucchāya aggaññevapāpetu, sāraññeva pāpetū’’ti.
‘‘Idha, nigrodha, tapassī cātuyāmasaṃvarasaṃvuto hoti. Kathañca,
nigrodha, tapassī cātuyāmasaṃvarasaṃvuto hoti…pe… yato kho, nigrodha,
tapassī cātuyāmasaṃvarasaṃvuto hoti, aduṃ cassa hoti tapassitāya. So
abhiharati no hīnāyāvattati. So vivittaṃ senāsanaṃ bhajati…pe… so ime
pañca nīvaraṇe pahāya cetaso upakkilese paññāya dubbalīkaraṇe
mettāsahagatena cetasā…pe… karuṇāsahagatena cetasā…pe… muditāsahagatena
cetasā…pe… upekkhāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena
averena abyāpajjena pharitvā viharati. So anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ
anussarati seyyathidaṃ – ekampi jātiṃ dvepi jātiyo tissopi jātiyo
catassopi jātiyo pañcapi jātiyo dasapi jātiyo vīsampi jātiyo tiṃsampi
jātiyo cattālīsampi jātiyo
paññāsampi jātiyo jātisatampi jātisahassampi jātisatasahassampi
anekepi saṃvaṭṭakappe anekepi vivaṭṭakappe anekepi saṃvaṭṭavivaṭṭakappe
– ‘amutrāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro
evaṃsukhadukkhappaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto amutra
udapādiṃ, tatrāpāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto
evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhappaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so
tato cuto idhūpapanno’ti. Iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ
pubbenivāsaṃ anussarati.
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, nigrodha, yadi evaṃ sante tapojigucchā parisuddhā vā
hoti aparisuddhā vā’’ti? ‘‘Addhā kho, bhante, evaṃ sante tapojigucchā
parisuddhā hoti, no
aparisuddhā, aggappattā ca sārappattā cā’’ti. ‘‘Na kho, nigrodha,
ettāvatā tapojigucchā aggappattā ca hoti sārappattā ca; api ca kho
phegguppattā hotī’’ti.
Parisuddhaaggappattasārappattakathā
73. ‘‘Kittāvatā
pana, bhante, tapojigucchā aggappattā ca hoti sārappattā ca? Sādhu me,
bhante, bhagavā tapojigucchāya aggaññeva pāpetu, sāraññeva pāpetū’’ti.
‘‘Idha, nigrodha, tapassī cātuyāmasaṃvarasaṃvuto hoti. Kathañca,
nigrodha, tapassī cātuyāmasaṃvarasaṃvuto hoti…pe… yato kho, nigrodha,
tapassī cātuyāmasaṃvarasaṃvuto hoti, aduṃ cassa hoti tapassitāya. So
abhiharati no hīnāyāvattati. So vivittaṃ senāsanaṃ bhajati…pe… so ime
pañca nīvaraṇe pahāya cetaso upakkilese paññāya dubbalīkaraṇe
mettāsahagatena cetasā…pe… upekkhāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena
appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā viharati. So anekavihitaṃ
pubbenivāsaṃ anussarati. Seyyathidaṃ – ekampi jātiṃ dvepi jātiyo tissopi
jātiyo catassopi jātiyo pañcapi jātiyo…pe… iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ
pubbenivāsaṃ anussarati. So dibbena cakkhunā visuddhena
atikkantamānusakena satte passati cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte
suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate, yathākammūpage satte pajānāti – ‘ime
vata bhonto sattā kāyaduccaritena samannāgatā
vacīduccaritena samannāgatā manoduccaritena samannāgatā ariyānaṃ
upavādakā micchādiṭṭhikā micchādiṭṭhikammasamādānā. Te kāyassa bhedā paraṃ
maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapannā. Ime vā pana bhonto
sattā kāyasucaritena samannāgatā vacīsucaritena samannāgatā
manosucaritena samannāgatā ariyānaṃ anupavādakā sammādiṭṭhikā
sammādiṭṭhikammasamādānā. Te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ
lokaṃ upapannā’ti. Iti dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena
satte passati cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate
duggate, yathākammūpage satte pajānāti.
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, nigrodha,
yadi evaṃ sante tapojigucchā parisuddhā vā hoti aparisuddhā vā’’ti?
‘‘Addhā kho, bhante, evaṃ sante tapojigucchā parisuddhā hoti no
aparisuddhā, aggappattā ca sārappattā cā’’ti.
74. ‘‘Ettāvatā
kho, nigrodha, tapojigucchā aggappattā ca hoti sārappattā ca. Iti kho,
nigrodha [iti
nigrodha (syā.)], yaṃ maṃ tvaṃ avacāsi – ‘ko nāma so, bhante,
bhagavato dhammo, yena bhagavā sāvake vineti, yena bhagavatā sāvakā
vinītā assāsappattā paṭijānanti ajjhāsayaṃ ādibrahmacariya’nti. Iti kho
taṃ, nigrodha, ṭhānaṃ uttaritarañca paṇītatarañca, yenāhaṃ sāvake
vinemi, yena mayā sāvakā vinītā assāsappattā paṭijānanti ajjhāsayaṃ
ādibrahmacariya’’nti.
Evaṃ vutte, te paribbājakā unnādino uccāsaddamahāsaddā ahesuṃ – ‘‘ettha
mayaṃ anassāma sācariyakā, na mayaṃ ito bhiyyo uttaritaraṃ pajānāmā’’ti.
Nigrodhassa pajjhāyanaṃ
75. Yadā aññāsi
sandhāno gahapati – ‘‘aññadatthu kho dānime aññatitthiyā paribbājakā
bhagavato bhāsitaṃ sussūsanti, sotaṃ odahanti, aññācittaṃ
upaṭṭhāpentī’’ti. Atha [atha
naṃ (ka.)] nigrodhaṃ
paribbājakaṃ etadavoca –
‘‘iti kho, bhante nigrodha, yaṃ maṃ tvaṃ avacāsi – ‘yagghe, gahapati,
jāneyyāsi, kena samaṇo gotamo saddhiṃ sallapati, kena sākacchaṃ
samāpajjati, kena paññāveyyattiyaṃ samāpajjati, suññāgārahatā samaṇassa
gotamassa paññā, aparisāvacaro samaṇo gotamo nālaṃ sallāpāya, so
antamantāneva sevati; seyyathāpi nāma gokāṇā pariyantacārinī
antamantāneva sevati. Evameva suññāgārahatā samaṇassa gotamassa paññā,
aparisāvacaro samaṇo gotamo nālaṃ sallāpāya; so antamantāneva sevati;
iṅgha, gahapati, samaṇo gotamo imaṃ parisaṃ āgaccheyya, ekapañheneva naṃ
saṃsādeyyāma, tucchakumbhīva naṃ maññe orodheyyāmā’ti. Ayaṃ kho so,
bhante, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho idhānuppatto, aparisāvacaraṃ pana
naṃ karotha, gokāṇaṃ pariyantacāriniṃ karotha, ekapañheneva naṃ
saṃsādetha, tucchakumbhīva naṃ orodhethā’’ti. Evaṃ vutte, nigrodho
paribbājako tuṇhībhūto maṅkubhūto pattakkhandho adhomukho pajjhāyanto appaṭibhāno
nisīdi.
76. Atha kho
bhagavā nigrodhaṃ paribbājakaṃ tuṇhībhūtaṃ maṅkubhūtaṃ pattakkhandhaṃ
adhomukhaṃ pajjhāyantaṃ appaṭibhānaṃ viditvā nigrodhaṃ paribbājakaṃ etadavoca
– ‘‘saccaṃ kira, nigrodha, bhāsitā te esā vācā’’ti? ‘‘Saccaṃ ,
bhante, bhāsitā me esā vācā, yathābālena yathāmūḷhena
yathāakusalenā’’ti. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, nigrodha. Kinti te sutaṃ
paribbājakānaṃ vuḍḍhānaṃ mahallakānaṃ ācariyapācariyānaṃ bhāsamānānaṃ –
‘ye te ahesuṃ atītamaddhānaṃ arahanto sammāsambuddhā, evaṃ su te
bhagavanto saṃgamma samāgamma unnādino uccāsaddamahāsaddā anekavihitaṃ
tiracchānakathaṃ anuyuttā viharanti. Seyyathidaṃ – rājakathaṃ
corakathaṃ…pe… itibhavābhavakathaṃ iti vā. Seyyathāpi tvaṃ etarahi
sācariyako. Udāhu, evaṃ su te bhagavanto araññavanapatthāni pantāni
senāsanāni paṭisevanti appasaddāni appanigghosāni vijanavātāni
manussarāhasseyyakāni paṭisallānasāruppāni, seyyathāpāhaṃ etarahī’ti.
‘‘Sutaṃ metaṃ, bhante. Paribbājakānaṃ vuḍḍhānaṃ mahallakānaṃ
ācariyapācariyānaṃ bhāsamānānaṃ – ‘ye te ahesuṃ atītamaddhānaṃ arahanto
sammāsambuddhā , na evaṃ su [nāssu
(sī. pī.)] te
bhagavanto saṃgamma samāgamma unnādino uccāsaddamahāsaddā anekavihitaṃ
tiracchānakathaṃ anuyuttā viharanti. Seyyathidaṃ – rājakathaṃ
corakathaṃ…pe… itibhavābhavakathaṃ iti vā, seyyathāpāhaṃ etarahi
sācariyako. Evaṃ su te bhagavanto araññavanapatthāni pantāni senāsanāni
paṭisevanti appasaddāni appanigghosāni vijanavātāni
manussarāhasseyyakāni paṭisallānasāruppāni, seyyathāpi bhagavā
etarahī’’’ti.
‘‘Tassa te, nigrodha, viññussa sato mahallakassa na etadahosi – ‘buddho
so bhagavā bodhāya dhammaṃ
deseti, danto so bhagavā damathāya dhammaṃ deseti, santo so bhagavā
samathāya dhammaṃ deseti, tiṇṇo so bhagavā taraṇāya dhammaṃ
deseti, parinibbuto so bhagavā parinibbānāya dhammaṃ desetī’’’ti?
Brahmacariyapariyosānasacchikiriyā
77. Evaṃ vutte,
nigrodho paribbājako bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘accayo maṃ, bhante,
accagamā yathābālaṃ yathāmūḷhaṃ yathāakusalaṃ, yvāhaṃ evaṃ bhagavantaṃ
avacāsiṃ. Tassa me, bhante, bhagavā accayaṃ accayato paṭiggaṇhātu āyatiṃ
saṃvarāyā’’ti. ‘‘Taggha tvaṃ [taṃ
(sī. syā. pī.)], nigrodha, accayo accagamā
yathābālaṃ yathāmūḷhaṃ yathāakusalaṃ, yo maṃ tvaṃ evaṃ avacāsi. Yato ca
kho tvaṃ, nigrodha, accayaṃ accayato disvā yathādhammaṃ paṭikarosi, taṃ
te mayaṃ paṭiggaṇhāma. Vuddhi hesā, nigrodha, ariyassa vinaye, yo
accayaṃ accayato disvā yathādhammaṃ paṭikaroti āyatiṃ saṃvaraṃ āpajjati.
Ahaṃ kho pana, nigrodha, evaṃ vadāmi –
‘Etu viññū puriso asaṭho amāyāvī ujujātiko, ahamanusāsāmi ahaṃ dhammaṃ
desemi. Yathānusiṭṭhaṃ tathā [yathānusiṭṭhaṃ
(?)]paṭipajjamāno, yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā
anagāriyaṃ pabbajanti, tadanuttaraṃ brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva
dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissati sattavassāni.
Tiṭṭhantu, nigrodha, satta vassāni. Etu viññū puriso asaṭho amāyāvī
ujujātiko, ahamanusāsāmi ahaṃ dhammaṃ desemi. Yathānusiṭṭhaṃ tathā
paṭipajjamāno, yassatthāya kulaputtā sammadeva
agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti,
tadanuttaraṃ brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā
sacchikatvā upasampajja viharissati cha vassāni. Pañca vassāni… cattāri
vassāni… tīṇi vassāni… dve vassāni… ekaṃ vassaṃ. Tiṭṭhatu, nigrodha,
ekaṃ vassaṃ. Etu viññū puriso asaṭho amāyāvī ujujātiko ahamanusāsāmi
ahaṃ dhammaṃ desemi. Yathānusiṭṭhaṃ tathā paṭipajjamāno, yassatthāya
kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti, tadanuttaraṃ
brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā
upasampajja viharissati satta māsāni. Tiṭṭhantu, nigrodha, satta māsāni…
cha māsāni… pañca māsāni …
cattāri māsāni… tīṇi māsāni… dve māsāni… ekaṃ māsaṃ… aḍḍhamāsaṃ.
Tiṭṭhatu, nigrodha, aḍḍhamāso. Etu viññū puriso asaṭho amāyāvī
ujujātiko, ahamanusāsāmi ahaṃ dhammaṃ desemi. Yathānusiṭṭhaṃ tathā
paṭipajjamāno, yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ
pabbajanti, tadanuttaraṃ brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ
abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissati sattāhaṃ’.
Paribbājakānaṃ pajjhāyanaṃ
78. ‘‘Siyā kho
pana te, nigrodha, evamassa – ‘antevāsikamyatā no samaṇo gotamo
evamāhā’ti. Na kho panetaṃ, nigrodha, evaṃ daṭṭhabbaṃ. Yo eva vo [te
(sī. syā.)] ācariyo,
so eva vo ācariyo hotu. Siyā kho pana te, nigrodha, evamassa – ‘uddesā
no cāvetukāmo samaṇo gotamo evamāhā’ti. Na kho panetaṃ, nigrodha ,
evaṃ daṭṭhabbaṃ. Yo eva vo uddeso so eva vo uddeso hotu. Siyā kho pana
te, nigrodha, evamassa – ‘ājīvā no cāvetukāmo samaṇo
gotamo evamāhā’ti. Na kho panetaṃ, nigrodha, evaṃ daṭṭhabbaṃ. Yo eva vo
ājīvo, so eva vo ājīvo hotu. Siyā kho pana te, nigrodha, evamassa – ‘ye
no dhammā akusalā akusalasaṅkhātā sācariyakānaṃ, tesu patiṭṭhāpetukāmo
samaṇo gotamo evamāhā’ti. Na kho panetaṃ, nigrodha, evaṃ daṭṭhabbaṃ.
Akusalā ceva vo te dhammā [vodhammā
(ka.), te dhammā (syā.)] hontu
akusalasaṅkhātā ca sācariyakānaṃ. Siyā kho pana te ,
nigrodha, evamassa – ‘ye no dhammā kusalā kusalasaṅkhātā sācariyakānaṃ,
tehi vivecetukāmo samaṇo gotamo evamāhā’ti. Na kho panetaṃ, nigrodha,
evaṃ daṭṭhabbaṃ. Kusalā ceva vo te dhammā hontu kusalasaṅkhātā ca
sācariyakānaṃ. Iti khvāhaṃ, nigrodha, neva antevāsikamyatā evaṃ vadāmi,
napi uddesā cāvetukāmo evaṃ vadāmi,
napi ājīvā cāvetukāmo evaṃ vadāmi, napi ye vo dhammā [napi
ye kho dhammā (sī.), napi ye te dhammā (syā.), napi ye ca vo dhammā
(ka.)] akusalā
akusalasaṅkhātā sācariyakānaṃ, tesu patiṭṭhāpetukāmo evaṃ vadāmi, napi
ye vo dhammā[napi ye kho dhammā
(sī.), napi ye te dhammā (syā.), napi ye ca vo dhammā (ka.)] kusalā
kusalasaṅkhātā sācariyakānaṃ, tehi vivecetukāmo evaṃ vadāmi. Santi ca
kho, nigrodha, akusalā dhammā appahīnā saṃkilesikā ponobbhavikā [ponobhavikā
(ka.)] sadarā[saddarā
(pī. ka.), sadarathā (syā. ka.)] dukkhavipākā
āyatiṃ jātijarāmaraṇiyā, yesāhaṃ pahānāya dhammaṃ desemi.
Yathāpaṭipannānaṃ vo saṃkilesikā dhammā pahīyissanti, vodānīyā dhammā
abhivaḍḍhissanti, paññāpāripūriṃ vepullattañca diṭṭheva dhamme sayaṃ
abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissathā’’ti.
79. Evaṃ vutte,
te paribbājakā tuṇhībhūtā maṅkubhūtā pattakkhandhā adhomukhā pajjhāyantā
appaṭibhānā nisīdiṃsu yathā taṃ mārena pariyuṭṭhitacittā. Atha kho
bhagavato etadahosi – ‘‘sabbe pime moghapurisā phuṭṭhā pāpimatā. Yatra
hi nāma ekassapi na evaṃ bhavissati – ‘handa mayaṃ aññāṇatthampi samaṇe
gotame brahmacariyaṃ carāma, kiṃ karissati sattāho’’’ti? Atha kho
bhagavā udumbarikāya paribbājakārāme sīhanādaṃ naditvā vehāsaṃ
abbhuggantvā gijjhakūṭe pabbate paccupaṭṭhāsi [paccuṭṭhāsi
(sī. syā. pī.)]. Sandhāno pana gahapati tāvadeva rājagahaṃ
pāvisīti.
Udumbarikasuttaṃ niṭṭhitaṃ dutiyaṃ.
≧✯◡✯≦
01 || 02 ||
03 || 04 ||
05 || 06 ||
07 || 08 ||
09 || 10 ||
11 || 12 ||
13 || 14 ||
15 || 16 ||
17
18 || 19 ||
20 || 21 ||
22 || 23 ||
24 || 25 ||
26 || 27 ||
28 || 29 ||
30 || 31 ||
32 || 33 ||
34